Bơngai vei răk tơƀăk mong tơdrong tanh brai Êđê
Chủ nhật, 06:00, 12/11/2023 H’ Zawut Byă/Lan tơblơ̆ nơ̆r H’ Zawut Byă/Lan tơblơ̆ nơ̆r
VOV4.Bahnar – Yă H’Dĭ Ktŭl (bơngai Êđê, đe oei krao Aduôn Phát), 65 sơnăm, oei tơ̆ pơlei Drai Hling, xah Hòa Xuân, pơlei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Dak Lak jing minh lơ̆m dôm ngê̆ nhơ̆n tanh brai. Yă kloh klĕch dôm tơdrong kăl dui brai vai khăn juăt jue kơ bơngai Êđê đơ̆ng sơ̆ ki. Yă ưh kơ băt tôm kơdih po tanh đei dôm blah khăn pŭ hơ-‘lơ̆p, hơbăn ao tanh, tơpen ăn rim bơngai, mă lei đei minh tơdrong yă hơnơ̆ng hơpơi ‘meh pơtho ăn kon mon kon sâu băt.

Đơ̆ng kră sơ̆, tôm drăkăn Ê Đê adoi băt dui brai vai tanh khăn. Rim tơmam tanh đei jing ‘long grek vă pơkăp tơdrong pơ-‘nam hơgei kơ bơngai drăkăn Êđê. Adoi nhen lơ đe drăkăn minh hnưr, yă H’Dĭ Ktŭl lŭ lăp hŏk kiơ̆ đe yă, đe mĕ gah trong pơjing đei minh tơmam tanh ăn kơdih po păng pơm tơmam pôk ăn ‘nhŏng oh. Yă H’Dĭ Ktŭl tơroi: “Inh pơhrăm tanh brai ƀơ̆ lăp ‘nao 12 sơnăm. Ah ƀôh đe yă, đe mĕ tanh brai inh tôch lăp kơ đon. Inh hơpơi ‘meh gơh tanh đei tơmam ‘măn yua lơ̆m unh hnam. Khei năr noh ưh đei tơchĕng kiơ truh tơdrong chă tĕch nhen dang ei. Inh tanh ao, hơbăn văr, khăn pŭ kon, khăn să vă kơsu”

Hloh 50 sơnăm hăt hot hăm tơdrong jang, hăm dôm um dok, pơnĭk brai tanh kon kông, atŭm hăm kloh klĕch rok kiơ̆ pơnĭk đak tơm lơ̆m che tanh Êđê noh kơmâu đak găm. Yă tơroi, rim blah ao, hơbăn văr dah mă khăn adoi đei tơdrong tơroi kăp gĭt, jing khôi juăt ‘lơ̆ng rŏ kơ bơngai Êđê đơ̆ng sơ̆ ki: “Sơ̆ ki tơdrong hơrih tơnap tap ưh đei khăn pŭ kon, ưh đei khăn kơsu ah tep. Kon pơlei kơdih pơtăm kơpaih vă dui jing brai tanh ao, tanh khăn. Đơ̆ng rŏng kơ pĕ iŏk kơpaih đum, đe dônh kơpaih, teh kơpaih vă găr hăp lĕch đĭ păng đang kơ noh dui jing brai, mă hơtuch noh tong pơnĭk đak. Kơyuơ tơdrong hơrih tơnap tap noh sơ̆ ki tơmam drăm tanh đei adoi pơtơm đơ̆ng tơdrong gơh hơgei, pơ-‘nam chă hơlen đơ̆ng cham char”.

Jing minh ngê̆ nhơ̆n kloh klĕch gah tơdrong kăp gĭt đơ̆ng um dok brai tanh, yă H’Dĭ Ktŭl ăn tơbăt, dôm um dok dơnơm jing anih kăp gĭt kơ che tanh Êđê. Tơdrong gơh hơgei kơ đe ngê̆ nhơ̆n noh dôm um dok lơ̆m dôm tơmam tanh Êđê kăp gĭt hloh. Dôm um dok noh mă tơm iŏk đơ̆ng tơdrong lăp kơ kon tơrong, sem bri, kop, chu chă... păng hla ‘long pơkao, tơm kơtonh... ‘nguaih kơ noh đei lơ um dok kiơ̆ đon lui nhen tơlei đŏt kơtol chĭng chêng. Mă kăl noh, um dok hăm ao tanh drănglo dah mă hơbăn văr, ao đe drăkăn đei tơdrong phara: “Dang ei tơdrong hơrih hlôi hơtŏk hloh, pă đei năm tơchă brai tanh tơ̆ ‘nguaih vă tanh hơbăn ao mă răt đei tơ̆ kơchơ. Mă lei adoi ưh đei pơm hiong trong tanh um dok kăp gĭt kơ yă ƀok răk ăn. Pơtih nhen tanh ao, gô dok um  plei tram, găr plui, găr tôl. Dang ei đei ngê̆ nhơ̆n hơgei hloh mă lei adoi ưh đei pơm hiong um dok kăp gĭt juăt jue. Oei um dok lơ̆m hơbăn văr adoi pha hăm ao. Pơtih nhen dok um pơkao, pơchuă 13 djoi dah mă 17 djoi”

Vă keh đang minh tơmam tanh hơnơ̆ng hiong lơ jơ ‘năr, noh đe ngê̆ nhơ̆n pơgenh ah jơ rơvơn. Ngê̆ nhơ̆n H’Dĭ Ktŭl ăn tơbăt: đei tơdrong tơgŭm đơ̆ng Teh đak păng tơdrong hơtŏk tơmang pơhiơ̆, tơmam tanh dar deh jing dôm tơmam drăm tơmang pơhiơ̆ noh pơm trong hiôk ăn pơmai oh lơ̆m pơlei chă jên hơtŏk iŏk yua: “Teh đak hlôi đei lơ trong tơlĕch jang vă vei răk tơƀăk mong păng hơtŏk che tanh kơ bơngai Êđê. Kon pơlei chơt hơ-iă păng yak hadoi kăp gĭt lơ̆m tơdrong tơlĕch jang. Inh hơpơi ‘meh ning mônh kơnh rim bơngai adoi băt tơgĭt păng vei răk tơdrong kăp gĭt đơ̆ng dôm tơmam drăm tanh kon kông po”

Hăm ngê̆ nhơ̆n H’Dĭ Ktŭl, tanh brai ưh hơdrô̆ pơjing tơdrong sô̆ hơ-iă mă kăp gĭt hloh noh tơgop vei răk tơƀăk mong, tơbang joh ayŏ juăt jue kơ kon pơlei Êđê. Hăm tơdrong hlôh vao păng đon nhan hăm dôm tơmam tanh kăp gĭt, dok ‘lơ̆ng yă H’Dĭ Ktŭl chơt hơ-iă đei akŏm pơtho ăn đe pơmai oh lơ̆m Lăm pơhrăm tanh brai juăt jue. Kiơ̆ đơ̆ng noh, yă hlôi tơgop vei răk tơƀăk mong um ai joh ayŏ ‘lơ̆ng rŏ kơ bơngai Ê Đê tơ̆ xah Hòa Xuân, pơlei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Đăk Lăk

H’ Zawut Byă/Lan tơblơ̆ nơ̆r

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC