Dêh char Kon Tum đei pơhlom 54% kơsô̆ măt kon pơlei kon kông, lơ̆m noh đei 7 hơdrung kon kông tơ̆ tơring noh: Xơ Đăng, Jeh Triêng, Bahnar, Jrai, B’râu, Rơ Măm păng Hrê. Atŭm hăm dôm tơdrong le lăi băl, noh rim hơdrung bơngai đei kơdih um ai phara pơm hơtŏk kơjă joh ayŏ kăp gĭt kơ tơring. Sơnăm 2023 kiơ̆ lơ tơdrong akŏm joh ayŏ đei dêh char pơgơ̆r nhen: Năr akŏm Joh ayŏ, Tơplŏng kơdâu păng Tơmang pơhiơ̆ hơdrung kon kông tơring Tây Nguyên ‘măng mă 1 sơnăm 2023; “Pơlong pai tơmam xa pơgang – Tơdrong ‘lơ̆ng kơ bri kông Ngọc Linh”… rim kơjă joh ayŏ kơ kon pơlei đei tơbang, tơgĭt. ‘Nhŏng Đinh Xuân Phóc, oei tơ̆ thôn Vi K’lơng, xah Hiếu, apŭng Kon Plông tơroi: “Inh nhan lăp kơ chĭng chêng, hơnơ̆ng kiơ̆ khul năm pơlong tơ̆ apŭng, đei akŏm pơma dơnuh hăm khul chĭng chêng boăl. Đe ngê̆ nhơ̆n hơgei pơtho ăn kơ inh băt pơdrehc hĭng chêng, đei năm pơlong tôn chĭng chêng, brư̆ brư̆ inh adoi pơhrăm đei lơ tơdrong. Hơdrol kơ năm pơlong, khul chĭng chêng akŏm tơ̆ hnam joh ayŏ vă pơhrăm, khul đei đơ̆ng 20 truh 30 ‘nu. Khul pơdreh chĭng chêng pơhrăm hăt hot păng chơt hơ-iă kơlih đei akŏm pơma dơnuh dih băl chơt hơ-iă, đei hrau atŭm lơ̆m cham akŏm joh ayŏ chĭng chêng”.
Ƀok Dĭng (bơngai Bahnar) ‘nŏh kră pơlei kơ pơlei H’Way, tơring Hà Tam, apŭng Đak Pơ, dêh char Gia Lai tơbăt: Pơlei đei 156 ŭnh hnam bơngai Bahnar. Hơdrol kơ Têt, kơdră tơring hlôi ăn khul bơ̆ jang năm ngôi, pôk tơmam drăm têt ăn pơlei.
Mă kăl hăm ŭnh hnam dơnuh, ŭnh hnam đei iŏk yua ăn teh đak, dôm bơngai răm ayăt rôp chĭt sơ̆ ... ling lang đei kơdră chĕp pơgơ̆r tơring vei lăng năng tông kơjăp. Dôm tơnô̆ tơmam drăm têt nhen phe tơyông, ƀĕng, đak rơmă păng kon jên đei pôk ăn tơtom, tơgŭm ăn kon pơlei sơng đei mĭnh pơyan têt phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng. Ƀok Dĭng, kră pơlei pơlei H’Way chơt hơ iă pơma:“Têt truh, pơlei pơgơ̆r chă tơƀơ̆p pơma dơnuh hăm rim pơlei tơjê̆, chă tôn chĭng chêng, joh hơsoang, rim đe hơdruh tơdăm păng pơđĭ lơ̆m pơlei vang năm pơgơ̆r puih mak chơt hiôk. Pơlei nhôn đei 6 koeng, mĭnh koeng răt mĭnh tŏ nhŭng pơgơ̆r sa Têt hơdoi, jơ ‘năr au rim kơdră chĕp pơgơ̆r tơring, Ƀĭ thư, Kơdră chĕp pơgơ̆r, rim khul jang vih tơ̆ au vang et sa, tông chĭng chêng, joh hơsoang atŭm hăm kon pơlei pơla.”
Hăm dôm tơdrong hơtŏk tơring kơdrâ̆m, um ai joh ayŏ juăt jue kơ kon pơlei Êđê tơ̆ lơ pơlei pơla nhen lĕ jê̆ pôi hiong. Mă lei lơ̆m dôm sơnăm kơ âu, hăm tơdrong hơdrin chă tơroi tơbăt, hơvơn pơtho đơ̆ng dôm jăl pơgơ̆r, anih jang chĭnh trĭ, atŭm hăm tơdrong hăt hot vei răk tơƀăk mong um ai joh ayŏ đơ̆ng lơ ngê̆ nhơ̆n, kră pơlei, kơdră pơlei... mă dang ei lơ pơlei pơla Êđê tơ̆ dêh char Dak Lak, dôm kơjă joh ayŏ juăt jue kơ hơdrung kon kông đei kon pơlei vei răk tơƀăk mong. Pơmai H’Chi Mlô, oei tơ̆ pơlei Sưk, xah Ea Đar, apŭng Ea Kar, dêh char Dak Lak ăn tơbăt: “Bơ̆n noh kon mon kon sau đei pơtho tơbăt ăn tơdrong pơ-ư pơ-ang gah joh ayŏ kon kông. Kơyuơ noh, bơ̆n athei băt vei răk tơƀăk mong. Tơ̆ xah Ea Đar nhôn âu, jơnŭm jang đe drăkăn pơih lăm pơhrăm tôn chĭng chêng, lăm hơri tơdrong hơri kră sơ̆ vă chĕp vei joh ayŏ juăt jue ‘lơ̆ng rŏ mă yă ƀok pơsư̆ ăn. Kơdih inh tơmơ̆ng gah dôm tơdrong ‘lơ̆ng rŏ joh ayŏ kon kông po hơnơ̆ng đei pơtho pơhrăm, inh tôch lăp kơ đon”
Viết bình luận