VOV4.Bahnar - Kŭm hăm dôm tơ drong lêh, pơ chơt lơ̆m dôm năr pơ dơ̆h lêh Quốc khánh ‘nao âu, dôm anih chă tơ mang lăng đei tơ drong jŏh ayŏ kơ dŏ xoang tơ̆ Dak Lak sơng đei lơ bơ ngai truh. 1,2 anih chă tơ mang lăng, anih ‘măn răk tơ mam kơ dih ‘nao pơih hăm lơ tơ mam ‘lơ̆ng hơ iă găh jŏh ayŏ kơ dŏ xoang kơ dôm hơ drĕch hơ drung kon kông tơ̆ tơ ring đei tơ moi lơ̆m păng ‘ngoăih kơ dêh char truh lăng lơ hlŏh.

Ƀlep ƀât năr lêh, đơ̆ng rŏng năm chă tơ mang lăng tơ̆ tơ ring Rôih Dak Lak tơ̆ xăh Cư Êbur, plt Buôn Ma Thuột, ‘nhŏng Võ Lê Trung Hiếu, tơ̆ phường Tân Lợi, plt Buôn Ma Thuột dơ̆ng ƀât “mul rôih” vă mơ̆ng nơ̆r tơ roi, lăng ngôi hla ar chih tơ roi kơ rôih, đei ming pơ dă tơ̆ âu. ‘Nhŏng Hiếu tơ roi, ‘nhŏng rơ nĕh păng arih truh ‘lŏ tơ̆ Dak Lak, tơ ring đei rôih hnam lơ hlŏh tơ̆ Việt Nam. Mă lei, hrei ‘nâu kơ sô̆ rôih hnam roi đunh roi tŏ sĕt păng roi kră, yoa thoi nŏh, tơ drong chĕp vei rup rôih, tơ mam tơ ƀôh ăn rôih roi đunh roi kăl hlŏh dơ̆ng, tơ gŭm ăn dôm bơ ngai tam mă lăng ƀôh rôih tom măt, oei gơ̆h băt kơ năl kơ rôih. Kơ dih kâu 'nhŏng Hiếu kŭm jing bơ ngai tôch 'mĕh chă akŏm, mong răk tơ mam so kăp gĭt kơ na 'nhŏng hơ nơ̆ng truh tơ̆ âu chă hơ len năng.

Tơ moi chă tơ mang lăng dơ̆ng lăng mul rôih đei ming tơ̆ tơ năr

'Nhŏng Võ Lê Trung Hiếu pơ ma: “Inh tơ gĕch jơ jur tơ̆ âu vă chă đŏk hơ len dơ̆ng tơ mam so kră sơ̆, nhen dôm tơ mam ƀơm truh tơ̆ rôih tơ̆ tơ ring rôih âu. Tơ̆ âu ming pơ dă lơ tơ mam tôch kăp gĭt. Anih ming pơ dă tơ̆ âu nhen tơ ƀôh dơ̆ng chăl kră sơ̆, tôch lăp hăm dôm bơ ngai ‘mĕh băt, chă mong akŏm tơ mam kră sơ̆, tơ pă mơ̆n dôm tơ mam chăl kră sơ̆ năng tôch hơ iă.”

Đei pơih ‘măng 1 khei ‘nâu, anih chă tơ mang lăng Tơ ring rôih Dak Lak hơ nơ̆ng sơng tơ moi truh lăng, phĭn rup păng chă tơ ƀâp pơ ma nuh găh tơ mam kră sơ̆. ‘Nhŏng Võ Minh Luân, tơ ‘ngla anih chă tơ mang lăng ăn tơ băt, tơ̆ âu dang ei đei rơ bâu tŏ rup mul rôih, hăm dang 200 kơ loăi pha ra băl, đei pơm hăm lơ tơ mam nhen tĕh lân, ‘long, mam pơ sei, găh dôm anih pơm đei ư hơ nhang nhen Chu Đậu, Thổ Hà, Bát Tràng, Biên Hòa, Lái Thiêu, Thành Lễ. Hơ iă hlŏh jĭ “dur mul rôih” hăm hlŏh 2.000 tŏ mul tôch hơ iă, tôch lăp măt đei ming pơ rĕng ƀât dur tih. Lơ̆m 10 sơ năm âu ki, ‘nhŏng Luân hŭt kŏng năm chă, akŏm lơ hla ar chih, tơ mam, rup, mul rôih vă mong răk ăn kơ dih, đang kơ ‘nŏh roi tơ ƀôh ăn kon pơ lei păng tơ moi chă tơ mang lăng.

‘Nhŏng Võ Minh Luân roi tơ băt tơ lei chô̆ rôih păng hơ kok lơ̆k pơm đơ̆ng kơ đŏh ‘long bri

Hăm hơ năn krao “Tơ ring rôih Dak Lak”, ‘nhŏng Luân hơ mĕng hơ mĕng nơ̆r tơ băt găh chĕp răk tơ ƀăk vei tơ drong juăt so, vei lăng mul rôih tơ̆ tơ ring tĕh Tây Nguyên gô đei bơ̆ jang ‘lơ̆ng tơ̆ jơ̆p tơ ring: “Inh hơ pơi ‘mĕh kiơ̆ đơ̆ng lơ trong, kŭm hăm khul kơ dră tơ ring bơ̆n pơ truh nơ̆r tơ băt ăn kon pơ lei păng rim bơ ngai chă tơ mang lăng vang vei lăng rôih. Kiơ̆ đơ̆ng dôm tơ mam ƀơm truh tơ̆ rôih thoi âu, Luân oei ‘mĕh pơ truh nơ̆r tơ băt ‘nŏh, pơm ăn rim bơ ngai băt, hlôh vao, bơ̆n vei lăng rôih, vă sư huei lôch tôch đĭ tơ̆ tơ ring tĕh sư arih tơ̆ âu.”

Kŭm jing anih truh đei lơ tơ drong jŏh ayŏ kơ dŏ xoang so, Anih ‘măn răk păng hnam homestay Ama H’Mai, tơ̆ plei Kmrơng Prong B, xăh Ea Tu, plt Buôn Ma Thuột pơm ăn tơ moi truh tôch hiôk lơ̆m jơ hngâm. Hăm anih đei pơm kiơ̆ hnam kơ jung kơ bơ ngai Rađe, đei ming pơ rŏ tôch lăp hăm tang dŏ Kpan, sơ mrŭk chĭng chêng, ge so păng kong nuh. Kŭm hăm ‘nŏh jĭ lăm ming pơ dă, chĕp răk rơ bâu tŏ tơ mam ƀơm truh tơ drong arih xa, soi kơ yang pơ ‘nhang hơ drĕ, tơ mam choh jang xa, arih xa, hơ nam, hơ le, tơ mam chă hơ ngoang... đơ̆ng dôm hơ drĕch hơ drung Tây Nguyên, hăm lơ tơ mam tôch kăp gĭt.

Roi tơ băt găh trong chă akŏm mul rôih so sơ̆ pơm hăm tĕh lân tih hlŏh tơ̆ Tây Nguyên

Ƀok Mẫn Phong Sơn, tơ ‘ngla anih ‘măn răk tơ mam păng hnam homestay Ama H’Mai tơ roi, ưh lăp tơ moi đơ̆ng hơ tăih truh dăr lăng păng tĕch pơ dơ̆h đĕch, rim năr tơ̆ âu oei sơng lơ bơ ngai arih xa jŭm dăr truh hai. Mă loi ‘nŏh til pơ gê, ƀât kong nuh unh oei khơ̆ng, găr chĕh phe hơ drĕng tơ̆ gŏ pang lăh ƀou phu tôch ‘lơ̆ng, đang kơ ‘nŏh pha lơ̆m kơ dŭng che. Rim bơ ngai huch ngôi chĕh phe kiơ̆ tơ drong ‘mĕh vă đơ̆ng kơ dih, lăng bơ̆n tơ mam so, tơ roi ăn băl mơ̆ng dôm tơ mam tôch juăt lơ̆m tơ drong arih xa rim năr.

Anih ‘măn răk tơ mam Ama H'Mai ƀât tŏk bŏk pơ gar ‘long

Kiơ̆ ƀok Mẫn Phong Sơn, ‘nŏh jĭ dôm tơ mam tôch kăp gĭt lơ̆m jơ hngâm đon, vang tơ gop tưk tơ iung tơ drong ‘mêm kơ eng tơ drong jŏh ayŏ kơ dŏ xoang lơ̆m tơ drong arih xa chăl ‘nao hrei ‘nâu: “Đơ̆ng năr Anih ‘măn răk nhôn đei pơ jing ‘nŏh, ‘nŏh hơ nơ̆ng iŏk tơ drong ‘mĕh vă đơ̆ng kon pơ lei pơm tơm mưh pơih ‘măng bơ̆ jang. ‘Ngoăih kơ ‘măn răk dôm tơ mam kăp gĭt ‘nŏh đei hloi 1 nơ̆r tơ băt, hăm tơ drong tơm hlŏh ‘nŏh ƀơm truh tơ drong arih xa găh tơ mam drăm păng jơ hngâm đon kơ kon pơ lei tơ̆ tơ ring. Inh tôch năng kăl tơ drong juăt păng jŏh ayŏ kơ dŏ xoang kơ kon pơ lei tơ̆ âu. ‘Nâu jĭ tơ drong tơm pơ jing đei Anih ‘măn răk tơ mam Ama H’Mai.”

Ƀok Mẫn Phong Sơn (mă 2 đơ̆ng păih ‘ma truh) tơ roi ăn bơ ngai chă tơ mang lăng găh tơ drong joh ayŏ kơ dŏ xoang tơ̆ Anih ‘măn răk tơ mam Ama H'Mai

Kŭm hăm dôm tơ drong lêh pơ chơt, et soi so đei pơ gơ̆r tơ̆ lơ tơ ring lơ̆m dêh char, tơ moi truh hăm Dak Lak ƀât năr pơ dơ̆h lêh âu ki oei đei tơ drong ‘lơ̆ng vă chă hơ len năng, mât hơ dai hăm dôm tơ drong juăt tôch hơ iă đơ̆ng tơ drong jŏh ayŏ kơ dŏ xoang kơ dôm hơ drĕch hơ drung tơ̆ âu. Hăm trong năm ‘nao, năng kăl truh tơ drong iŏk yoa tơ drong jŏh ayŏ kơ dŏ xoang vă pơih trong jang, lơ anih chă tơ mang lăng păng anih ‘măn răk tơ mam kơ dih tơ̆ Dak Lak oei tơ gop, pơm hơ tŏk nơ̆r tơ băt găh jơ hngâm đon hưch ‘mêm kơ tơ drong jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, vang chĕp vei păng tưk tơ iung dôm kơ jă kăp gĭt đơ̆ng sơ̆ kiơ̆ trong jang chăl ‘nao, ‘lơ̆ng hơ iă păng lăp hăm tơ drong arih xa.

                H’Xíu H’Mốc: Chih

Dơ̆ng: Tơ blơ̆