Đei yua đơ̆ng dôm lăm pơhrăm pơdreh chĭng chêng tơ̆ Đăk Lăk
Chủ nhật, 07:00, 19/11/2023 H’ Xíu H’Mok/Lan tơblơ̆ H’ Xíu H’Mok/Lan tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Tơdrong pơlong dôm khul pơdreh chĭng chêng mơlôh pơlei tơm Buôn Ma Thuột hlôi đei pơgơ̆r ‘măng mă blŭng hăm tơdrong vang akŏm đơ̆ng hloh 250 bơngai pơlong, ngê̆ nhơ̆n mơlôh. Kiơ̆ sơkơ̆t đơ̆ng jơnŭm pơgơ̆r, mă lơ tơdrong pơdah ƀôh kloh klĕch, tơnăp. Minh ƀar khul chêng mă đei bơngai sơnăm oei mơlôh mă lei pơdreh chĭng chêng gơh hơgei. ‘Nâu đei lăng jing “đei yua” lơ̆m tơdrong vei răk tơƀăk mong joh ayŏ chĭng chêng tơ̆ Đăk Lăk đơ̆ng rŏng kơ khei năr pơm kiơ̆ dôm tơdrong vei răk, pơtho pơhrăm.

Pơdah pơih blŭng tơ̆ ‘măng Pơlong dôm khul chêng mơlôh pơlei tơm Buôn Ma Thuột ‘măng mă mônh, khul pơlei Ky, phương Thành Nhất răk ‘măn tơdrong vơch hăm bơngai lăng. Dôm tơdrong pơdah, pơdreh chêng păng hơsuang kơ khul đei pơdah kloh klĕch kơlih hăm lơ hnưr sơnăm phara băl, đei oh pơtơm 10 sơnăm. Lăng tơpang ti pơdreh chĭng chêng ‘lơ̆ng hơnơ̆ng, trŏ tơdra, tơpang ti hơsuang khial khial, yak jơ̆ng adoi hơtŏ rơmuơn, rim bơngai adoi hmach bơnê kơ tơdrong pơ-‘nam pơhrăm đơ̆ng rim bơngai lơ̆m khul. Tơroi gah tơdrong pơhrăm hơmet ăn ‘măng năm pơlong, oh H Wanna Ktul, lơ̆m khul pơlong kơ pơlei Ky, phương Thành Nhất ăn tơbăt: Nhôn pơhrăm lơ̆m 3 năr, rim ‘măng pơhrăm lơ̆m 2 jơ păng rim jơ noh pơhrăm đei 3 ‘măng/ Nhôn athei akŏm trŏ jơ vă pơhrăm, păng khul athei đei nơ̆r pơma atŭm. Kơlih ưh đei nơ̆r pơma atŭm noh nhôn ưh gơh pơhrăm ôh, ưh đei hơtŏ băl ôh.

Y Diệp Ênuôl noh bơngai sơnăm iĕ hloh lơ̆m khul pơlong kơ pơlei Ky, vang năm akŏm pơdah 3 tơdrong, lơ̆m noh đei minh tơdrong pơdah T’rưng ƀai hơri “Cô gái vót chông”.

Lăp pơtơm 10 sơnăm mă lei  Y Diệp hlôi băt pơdreh lơ kơluăi brŏ nhen T’rưng, hơgơ̆r, chêng kram. Y Diệp tơroi, kơlih ƀă sư pơm tơlĕch păng tĕch brŏ kon kông noh đơ̆ng oei ‘lâ̆p hlôi băt dôm kơluăi brŏ phara băl păng ƀôh lŭ lăp, ‘meh pơhrăm vă pơdreh: Inh lăp pơdreh brŏ, ƀă inh pơtho inh pơdreh brŏ đei 4 sơnăm bơih, inh pơhrăm pơdreh dôm brŏ kon kông, ƀôh đe boăl pơdreh chĭng chêng ‘lơ̆ng hơgei, đe ‘nhŏng tôn hơgơ̆r hơgei ‘lơ̆ng.

‘Măng mă blŭng đei pơgơ̆r, tơdrong Pơlong khul pơdreh chĭng chêng pơlei tơm Buôn Ma Thuột hơvơn đei 14 khul, 60 tơdrong pơdah hăm lơ kơluăi brŏ phara băl nhen: pơdreh brŏ hơdrô̆, pơdreh brŏ khul, hơri tơdrong hơri kră sơ̆, hơsuang tơdra kră sơ̆. Dôm khul pơlong hlôi pơdruh hăm tơdrong pơdah ‘lơ̆ng hơnơ̆ng, tơbang đei um rŭp joh ayŏ juăt jue kơ bơngai kon kông Êđê păng Mường. Kiơ̆ sơkơ̆t đơ̆ng jơnŭm pơgơ̆r pơlong, minh ƀar khul pơlong hlôi tơbang đei tơdrong hơgei po lơ̆m pơdreh chĭng chêng, tơdrong kloh klĕch lơ̆m pơdah. Dôm tơdra hơsuang đei hơmet ‘lơ̆ng, trŏ ƀlep păng tơbang đei tơdrong kăp gĭt kơ tơdrong hơsuang Êđê. Ngê̆ sih Linh Nga Niê Kđăm, Kơdră jơnŭm châ̆m tơdrong pơlong sơkơ̆t hơdah: Đei khul kơlih pơdreh kloh klĕch, ‘lơ̆ng hơnơ̆ng, đei tơdrong tơtơl, đei tơdrong tŏk jur brông brŏng nhen tơdrong guăng ‘lơ̆ng kơ hơmrŭk chĭng chêng, kơ ƀai chêng. Noh adoi đei minh ƀar khul đei jơnei tơdrong noh mă lei lơ noh hơdrô̆ pơdreh nhen hmă đĕch. Mă noh adoi tơbang đei tơdrong tơrĕk vă đe mon gơh pơhrăm tam mă lơ, tơdrong akŏm năm pơdah tam mă đei lơ.

Pơtôch tơdrong pơlong, jơnŭm pơgơ̆r hlôi pôk 6 hơpah ăn dôm khul hơgei hloh păng 18 hơpah ăn dôm tơdrong pơdah hơgei ‘lơ̆ng. ‘Nâu ưh hơdrô̆ tơdrong tơdrong hơlêm, pơtrŭt jơhngơ̆m hăm dôm khul joh ayŏ mă oei jing tơdrong “đei jơnei” đơ̆ng rŏng lơ sơnăm pơm kiơ̆ tơchơ̆t pơtho pơhrăm pơdreh chĭng chêng ăn kon mon kon sâu mơlôh đơ̆ng jơnŭm pơgơ̆r pơlei tơm Buôn Ma Thuột pơma hơdrô̆ păng dêh char Đăk Lăk pơma atŭm.  

Ƀok Phạm Tiến Hưng, phŏ kơdră juăt jang kơ Anih jang vei lăng kon pơlei pơlei tơm Buôn Ma Thuột, Kơdră jơnŭm pơgơ̆r pơlong ăn tơbăt: tơdrong pơlong jing tơdrong jang vă pơm hơdah dôm tơchơ̆t đơ̆ng pơlei tơm gah tơdrong vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon kông lơ̆m tơring.

Pơm trong hiôk vă đe ngê̆ nhơ̆n pơtoi pơhrăm kiơ̆ mŭk drăm kăp gĭt kơ hơdrung hơdrĕch. ‘Nâu adoi jing minh trong vă tơbang um rŭp joh ayŏ tơmang pơhiơ̆ kơ tơring. Tơdrong đei jơnei đơ̆ng pơlong adoi tơgop pơih lơ tơdrong jang ăn tơring pơtoi tơlĕch jang lơ̆m khei năr truh: Kơchĕng lơ̆m khei năr truh noh ah rim ‘năr tơdrau dăh mă ‘năr giĕng (‘năr tơpơh) hơtuch khei noh nhôn akŏm pơlong tơ̆ cham pơhiơ̆ minh ‘măng vă kiơ̆ đơ̆ng noh pơjing cham pơhiơ̆ ăn đe hơdruh tơdăm kon hơ-ioh kon kông. Atŭm hăm noh tơbang đei um ai kon bơngai păng um rŭp joh ayŏ kon kông tơ̆ pơlei tơm Buôn Ma Thuột, hơvơn dôm anih asong jang adoi nhen đe tơmoi truh tơmang lăng um rŭp joh ayŏ kon kông tơ̆ pơlei tơm Buôn Ma Thuột.

Dôm tơchơ̆t tơlĕch jang kơ pơlei tơm Buôn Ma Thuột adoi pơih đei tơdrong hiôk ăn khul chĭng chêng mơlôh gơh hiôk hian hloh lơ̆m tơdrong pơhrăm pơdah, tơrĕk tơnăp hloh hăm dôm kơjă joh ayŏ juăt jue kơ hơdrung hơdrĕch.

H’ Xíu H’Mok/Lan tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC