VOV4.Bahnar – Tơ[ăng xa Tây Nguyên đei đe ư ang kơlih dôm tơmam xa kăp g^t đơ\ng bri kông, đak krong đak glung. Atu\m hăm dôm tơmam xa đơ\ng pro tăng, hla [lang... noh 'nhot kiơ\ nơ\r Ê Đê krao noh “Djam tang” duh jing tơmam xa kăp g^t. Mă 'mi pơm đak tih tơhiu, 'nhot tang duh hon kơjăp tơ\ jih tơmo tơter đak krong, đak glung. Đang kơ noh ăh pơyan puih mak truh, 'nhot tang chăt jing 'lơ\ng, chôh pơkao, hơ 'nhăk ăn kon bơngai tơmam xa “Djam tang” tôm hơyuh 'lơ\ng hơ\ - tăng – 'ngam pui nhen kơdih kơ tơm po 'nhot.
Đơ\ng xơ\ ki, 'nhot tang hơnơ\ng hon tơ\ anih tơmo jih đak krong, đak glung, dăh mă dôm achon teh – ăh anih teh tong ane# đak krong. Tơ\ Đăk Lăk, tơm djam tang hơnơ\ng [ôh tơ\ thong đak glung đak krong, mă lei lơ hloh noh lơ\m thong đak krong Sê-rê-pôk. Lơ\m cham char, hơyuh to# ‘mi ưh kơ ‘lơ\ng, [ơm đak hơbông tơhiu, mă lei tơm djam tang duh oei tơkle\p kơjăp tơ\ jih tơmo păng to\k giơ\ng ‘lơ\ng, hon tơ ‘mơ\ng chôh pơkao lơ\m rim ‘măng puih mak vih.
{ok Y- Yuen tơ\ xăh Êa Rôk, apu\ng Êa Sup, dêh char Đak Lăk jing bơngai juăt chă pe\ pơkao djam tang tơ\ đak krong Sê-rê-pôk tơroi: Kơyuơ cham char erih tơplih păng hơyuh to# ‘mi tơplih ưh kơ ‘lơ\ng, noh tơm pơkao djam tang dang ei roi năr roi khăi. Lơ\m dôm ‘năr ‘mi noh tơdrong pe\ io\k jing tơnap tap hloh. Xư tơroi: “Inh atu\m hăm ‘nhong pơmai oh lơ\m unh hnam hơnơ\ng năm tơ\ đak krong pe\ ako\m. Pơkao djam tang hơnơ\ng chôh pơkao minh ‘măng lơ\m xơnăm, pơhlom đơ\ng khei 10 xơnăm adrol truh je# đ^ khei 2 dương l^ch xơnăm đơ\ng ro\ng. Pơkao hon kiơ\ jih đak krong Sêrêpôk. Lơ\m dôm ‘năr ‘mi đak blai noh ưh gơh năm pe\ ôh. Lơ\m rim ‘măng năm pe\ noh, nhôn athei vei ăn pơkao djam tang hrăng ling lang, ưh gơh tro\ đak hơ iuch vă kơ pơkao ‘lơ\ng hơnơ\ng”.
Kiơ\ nhen tơroi đơ\ng kon pơlei tơ\ tơring, pơkao djam tang đei lơ trong pai xa phara băl, pai hăm ka yâu đơ\ng đak glung, ka kro, ka hơ\p păng ‘nhe\m. ‘Nguaih kơ noh duh gơh pai tơ[ăng lẩu, xa ‘lơ\ng hloh. Mă lei, hơbo\ trong pai pơkao djam tang ‘lơ\ng hloh noh pai hăm ka kro ie\.
Bơngai Êđê pai pơkao djam tang jăm ka kro ie\ noh [ônh đe\ch. Mă blu\ng noh hơmet đei djam tang, ka kro, hơmre\, [oh, [ôk ngok păng đak măm. Pơmai H’Phương Niê (đe oei krao Ami Thanh) tơ\ plei tơm Buôn Ma Thuột lăp xa tơmam pai âu ăn tơbăt: “Kơlih pơkao djam tang adro# te\ch kiơ\ pơyan lơ\m xơnăm, noh ăh băt đei bơngai te\ch noh inh năm răt hloi păng tăh lơ\m kơtuh hơngeo ‘măn xa. Răt đang noh inh kơ ‘ne\k le# dih kră, pơkao pơchăh noh hu\t le#. Ba xa dôm yơ noh io\k dôm ăi đe\ch, đang kơ noh ôp rơgoh păng le# hrăng đak. Mưh pơkao djam tang tong lơ\m đak đunh noh kơnh hăp pơchăh ưh gơh xa huach đe\ch”
Găh trong pai pơkao djam tang hăm ka kro ie\, pơmai H’Phương tơroi: “Ka kro ie\ đơ\ng ro\ng kơ ôp rơgoh hăm đak noh le# hrăng. Pơtoi kơ noh, tuh rơmă lơ\m go\ kơtrăh. Hơto\k tơ\ unh ăn rơmă to#, noh tăh ka kro păng hơna lơ\m 5 pơn^t, le# ka x^n dreng păng krenh. Lơ\m jơ noh, pơgenh chă peh hơmre\, kơde\m kông tăh to\ xe\t [oh [ôk ngok lơ\m hơpuăl. Đơ\ng ro\ng kơ ka x^n, tăh pơkao djam tang hlôi ôp rơgoh, tuh tơmam peh lơ\m hơpuăl, hơ lơ\ vă tôm tơmam pai gơh hram hăm dih băl. Đơ\ng ro\ng kơ noh, tuh to\ xe\t đak măm vă kơ ‘nhot gơh [âu phu hloh, pai lơ\m to\ xe\t pơn^t noh păt unh”.
Pơkao djam tang hơnơ\ng đei xa hăm por to# tôch ‘lơ\ng, [âu phu kăp g^t, oei vei pơn^k jơk hlôi đei. Mưh pai noh ne\ kơ le# ‘nhot bluch jat, ka kro noh athei krenh, đei hơyuh [âu phu, pơm ăn ‘nhot xa ‘ngam răh tăng răh mưh xa noh ưh lai hiơt gơh hiơt.
‘Nguaih kơ noh, pơkao djam tang oei đei bơ\ pơ iu\ ‘măn xa hăm dôm kơloăi ‘nhe\m, ka [uh. Hăm tơdrong [âu phu ‘lơ\ng đơ\ng tơmam xa pai đơ\ng pơkao djam tang, ưh đei bu mă ke\ e\nh hăm hơyuh [âu phu tru hu\t kăp g^t âu đơ\ng bri kông Tây nguyên.
Lan chih păng pơre nơ\r
Viết bình luận