Yă Kpă H’Uyên, noh bơngai pơtho hlôi pơdơh kiơ̆ pơkăp sơnăm, dang ei tŏk jang kơdră jơnŭm đe drăkăn thôn Pleitel A, xah Ia Sol, apŭng Phú Thiện, dêh char  Gia Lai păng jing bơngai tanh brai gơh hơgei mă đe ư ang tơ̆ tơring teh tơ̆ apŭng Phú Thiện. Yă băt tanh brai đơ̆ng 18 sơnăm, truh 25 sơnăm noh yă băt tanh tôm tơdrong, yă hlôi đei jơnei iŏk hơpah lơ̆m dôm tơdrong pơlong tanh brai tơ̆ apŭng, tơ̆ dêh char. Dang ei, yă tŏk bŏk oei pơtho tanh brai ăn lơ pơmai oh drăkăn kiơ̆ pơkăp Jơnŭm drăkăn tanh brai Pleitel A: “Hơdrol ki Hnam trưng Cao đẳng pơtho tơdrong jang truh hơvơn inh pơtho ăn pơmai oh tanh noh đei asong chư̆ng chỉ, dang ei lơ̆m thôn adoi pơm kiơ̆ tơdrong tơlĕch drăkăn tanh brai păng rong nhŭng, đei tơdrong pơlong tanh brai noh inh adoi năm pơlong ngăl. Inh tanh gơh tôm bơih noh ‘meh pơtho ăn đe pơmai oh, đe kon mon kon sau lơ̆m thôn vă rim bơngai adoi gơh tanh, đơ̆ng noh pơm hơtŏk đon lăp kơ tơdrong joh ayŏ juăt jue kơ bơngai Jarai”.

Yă Kpă H’Uyên pơtho ăn đe pơmai oh lơ̆m pơlei đơ̆ng tơdrong pơtơm tanh truh ah tanh dok thoi yơ. Đe pơmai oh gơh bơih noh, tanh đei lơ tơmam drăm tĕch ăn bơngai răt. Dok noh jing tơdrong tanh kăp gĭt hloh, tơƀôh kơjă kăp gĭt kơ minh che tanh. Hơbăn ao tanh mă dok ƀônh đĕch noh kơjă tĕch reh hloh, oei hơbăn ao dok tanh tơnap ‘lơ̆ng noh tĕch kăp hloh. Che tanh kơ bơngai Jarai đei dôm kơluăi dok đei hơnăn nhen: ktul, đang, kơ wang, kơteh noh kơjă tĕch đơ̆ng 1-2 trĭu hlj 1 ƀô̆. Kiơ̆ kơ yă Kpă H’Uyên, tơdrong tanh brai ưh hơdrô̆ tơgŭm đe pơmai oh đei yua vă pơvih ăn tơdrong hơrih unh hnam, mă noh oei jing tơdrong lăp, tơgŭm ăn kon pơlei vei răk tơƀăk mong tơdrong joh ayŏ kơdih: “Kơ ‘năr noh pơmai oh năm jang mir, jang ăn kơ đe xa jên hơpah, jơ rơvơn noh tanh brai, oei dôm bơngai ‘lŏng sơnăm bơih, jơhngơ̆m jăn ưh kĕ năm jang mir noh oei tơ̆ hnam tanh brai, inh tơgŭm chă răt ăn đe pơmai oh brai len âu to. Ah đei bơngai ‘meh răt noh tanh kiơ̆ tơdrong mă đe kăl, kơjă tĕch adoi phara băl, hăm ao tanh ăn đe drănglo (ao rơnuai) ‘noh tanh dok ‘lơ̆ng tĕch 1 trĭu hlj, tơpen adoi tĕch 1 trĭu hlj minh hlak, ao tanh đe drăkăn noh 500 rơbâu hlj, hơbăn văr noh 1 trĭu 500 rơbâu hlj, gơnơm đơ̆ng noh mă pơmai oh đei ƀiơ̆ jên vă chă răt măm, răt ƀoh, đơ̆ng noh đon bơnôh đe pơmai oh lơ̆m thôn sô̆ hơ-iă hloh”.

Atŭm hăm tơdrong lăp nhen yă Kpă H’Uyên, noh yă Rahlan H’Yưt, 52 sơnăm jing ngê̆ nhơ̆n tanh brai tơ̆ xah Chư Á, pơlei tơm Pleiku. Dôm tơmam drăm mă yă tanh đei noh đei dok tôch ‘lơ̆ng. Yă H’Yưt tơroi, tơdrong jang tanh brai kơyuơ mĕ pơtho ăn, atŭm hăm tơdrong lŭ lăp noh dôm jĭt sơnăm kơ âu yă adoi hăt hot hăm không tanh. Yă Kpă H’Yưt ăn tơbăt, lơ̆m unh hnam dang ei đei 4 ‘nu gơh tanh kloh klĕch, ‘noh kon sau: “Inh ưh kĕ chă jang tơdrong jang nai kơlih ‘lŏ bơih, oei tanh brai noh inh gơh jang, inh oei tơ̆ hnam tanh brai đang kơ ‘noh pơtho ăn kon sau pơhrăm tanh hloi, tŏ ‘mi adoi gơh tanh ngăl”.

Lơ̆m tơdrong tanh brai noh dok um bang um hlơp noh tơnap hloh, ba athei kơchăng tôch dêh păng hơnơ̆ng noh dok um tơmam drăm cham char, tơbang tơdrong hơrih nhen ‘nhĕt pơkao, kon sem, gre păr, kon bơngai âu to hia. Yă Kpă H’Lot oei tơ̆ pơlei Ama Djơng, thĭ xah Ayunpa ‘noh tơroi, ao tanh đe drănglo tơ̆ tơring Ayunpa ‘noh kŏng kơjung đe krao nut ker. Kŏng ti ưh đei dok um, dok hơdrô̆ lơ̆m hơkâu ao đĕch. Vă tanh đei minh blah ao tanh drănglo noh lơ̆m 2 giĕng, kơjă tĕch kiơ̆ kơluăi, hơnơ̆ng đơ̆ng 1 - 2 trĭu hlj. ‘Nguaih kơ tanh ai, hơbăn văr, noh yă Kpă H’Lot oei tanh kơdŭng âu to: “Inh ‘lŏ kră bơih noh oei tơ̆ hnam vei sau, ah sau tep noh inh tơgenh chă tanh. Đei bơngai chih măt vă răt noh inh tanh kiơ̆ đe pơkăl, đe ăn hơdrol tŏ sĕt kon jên, truh ah keh đang noh đe ăn tôm hloi. Mưh ưh đei tơhlăk tơdrong kiơ noh inh tanh lơ̆m 2 giĕng đei 2 blah ao, duh gơnơm đơ̆ng noh mă inh đei xa yua ƀiơ̆”.

Tơdrong jang tanh brai adoi tơgŭm ăn kơ yă Rmah H’Blup, tơ̆ pơlei Mook Đen, xah Ia Dom, apŭng Đức Cơ, dêh char Gia Lai hơtŏk tơdrong hơrih. Yă ‘noh bơngai ‘lŏ kră, sơnăm âu 70 sơnăm bơih... mă hơkâu jăn iĕ krĕ, mă lei yă đei tơpang ti tôch hơbĕch, kloh klĕch lơ̆m tơdrong yua tơmam drăm vă tanh. Ưh hơdrô̆ băt tanh mă yă oei băt chă Kơteh (kơteh ‘noh jing tơdrong dok pơrŏ um lơ̆m djoi brai đơ̆ng rŏng kơ tanh đei che), hăm tơdrong hơbĕch hơgei kơ po, yă hlôi dok um ‘lơ̆ng kơ măt păng đei kơjă kăp gĭt hăm lơ um rŭp nhen gre păr, hla kơ, rông âu to hia: “Inh pơhrăm tanh brai đơ̆ng mĕ, dang ei mĕ ƀă inh lôch đĭ bơih, inh hơrih minh hơdrô̆, ưh đei oei kơ đe, inh kơdih chă jang vă hơrih xa. Inh ‘lŏ bơih noh tanh adoi adar hloh, dok ƀônh noh tanh truh 5 năr, oei dok tơnap tap noh mah đĭ minh khei pơtơm keh đang. Tơmoi đơ̆ng Hà Nội, Đăk Lăk truh răt lơ dêh, gơnơm đei tơdrong jang tanh brai mă inh ƀôh tơdrong hơrih chơt hiôk hloh”.

Tanh brai ưh hơdrô̆ pơyua kăp gĭt ăn unh hnam đe ngê̆ nhơ̆n, mă oei tơgop kăp gĭt lơ̆m tơdrong vei răk tơƀăk mong um ai ‘lơ̆ng rŏ joh ayŏ juăt jue kơ kon pơlei Jarai tơ̆ dêh char Gia Lai. Tơdrong vei răk tơƀăk mong tơdrong jang tanh brai đơ̆ng đe yă, đe mĕ gô pơm hơtŏk tơdrong nhan lăp ăn đe mơlôh pơtoi tơdrong jang juăt jue kơ hơdrung hơdrĕch.