Et soi apinh đak ‘mi kơ kon pơlei Ê Đê tơ̆ pơlei tơm Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk
Chủ nhật, 06:00, 09/06/2024 H’ Xiú/Lan chih tơblơ̆ H’ Xiú/Lan chih tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Dang lơ̆m khei 3, khei 4 rim sơnăm, ah pơyan phang Tây Nguyên yak ah khei tơm, noh kon pơlei kon kông tơ̆ tơring Tây Nguyên pơgơ̆r Et soi apinh đak ‘mi. ‘Nâu jing khôi et xa kăp gĭt apinh vă kơ ‘mi kial gơh sơđơ̆ng ‘lơ̆ng, pơlei pơla phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng.

Ah hơnê̆ cham hnam hơkŭm kơ pơlei Ky, pơlei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Đăk Lăk, nơ̆r pơjâu sơkat krao yang hrau atŭm hăm tơdra chĭng chêng. Nơ̆r sơkat thoi âu: “Ơ yang hơpang... ơ yă ƀok dơnơm... hơtŭm vih tơ̆ pơlei Ky âu bơ̆ng pang tơdrong et soi kơ yang apinh đak ‘mi, asong ăn tŏ ‘mi kial sơđơ̆ng ‘lơ̆ng, pơyan jang xa đei yua lơ hloh. Pring vei kon pơlei gơh grăng pran, tơdrong hơrih sơnêp sơnua, ưh đei ƀơm pơrang jĭ jăn hăm kon bơngai, ‘long pơtăm păng kon tơrong...”.

Pơtôch ƀai soi kơ yang, pơjâu soi kiơ̆ khôi hơvơn Yang hơpang hăm minh pôm iĕr păng minh tơm tơdrô. Pơtoi kơ noh khôi choh chong mir, jơmŭl pơtăm, hơnguang pơnah kon bri khenh, tơpuh dôm kon bri brah hơnơ̆ng pơrăm pơyan choh jang. Mă hơtuch noh khôi kơsăi đak pơm ‘mi, pơtruh tơdrong hơpơi ‘meh đơ̆ng kon pơlei apinh đei ‘mi sơđơ̆ng vă ‘long pơtăm jơk ‘lơ̆ng, ưh đei ƀơm pơrang, ưh đei ƀơm sem bri pơrăm.

Kră pơlei Y Bang Byă (đe juăt krao aê Y Rắk), tơ̆ pơlei Ky ăn tơbăt, âu jing khôi et xa kơ kon pơlei Ê Đê đei vei răk tơƀăk mong đơ̆ng kră sơ̆: “Lơ̆m minh sơnăm minh ‘măng kon pơlei tơƀơ̆p băl, pơma dơnuh gah tơdrong hơrih, tơdrong choh jang xa. Lơ̆m rim pơlei pơla, năr pơgơ̆r et xa noh chă akŏm pơma dơnuh, hŏk hơlen dih băl gah tơdrong choh jang xa, hơpơi đei tŏ ‘mi kial sơđơ̆ng vă pơm jang đei yua lơ hloh păng hơ-‘nhăk tơdrong phĭ tơtŏ dơnŏ lơ̆ng, roi năr tơdrong hơrih kon pơlei roi tơnăp ‘lơ̆ng rŏ hloh”.

Đơ̆ng rŏng kơ et soi apinh đak ‘mi, rim bơngai năm hơkŏm tơ̆ hnam hơkŭm kơ pơlei pơla vă pơgơ̆r et soi jơhngơ̆m jăn ăn kră pơlei păng atŭm et xa, hơri hơsuang, pơdreh brŏ kon kông.

‘Nâu adoi jing ‘măng mă kon pơlei Ê Đê pơtho akhan kơ kon sau băt gah khôi kăp gĭt, ƀenh kơ đon bơnôh kon bơngai đơ̆ng hơdrung hơdrĕch. Kơtă hơmet ăn khôi et soi atŭm hăm kon pơlei lơ̆m pơlei, ‘nhŏng Y Long Niê Siêng, tơ̆ pơlei Ky, pơlei tơm Buôn Ma Thuột tơroi: “Hăm đe đoan viên hơdruh tơdăm nhôn noh kăp gĭt tơpă. Mă mônh, noh vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon pơlei Ê Đê tơ̆ tơring. Mă ƀar noh, nhôn đei chă hŏk hơlen gah tơdrong hơmet adoi nhen dôm tơdrong hơmet mă tơpă pơm thoi yơ vă pơgơ̆r et soi apinh đak ‘mi gơh sơđơ̆ng, vă pơtoi vei răk tơƀăk mong ăn kôn mon kon sau ning nai kơnh”.

Et soi apinh đak ‘mi, bơngai Ê Đê krao noh  “Kăm mah” jing minh khôi juăt jue đei pơgơ̆r rim sơnăm, đơ̆ng rŏng kơ kon pơlei choh chong mir ôr rơgoh ‘lơ̆ng, gô ‘mi jur vă chă jơmŭl pơtăm đĕch. Khôi et soi âu hơnơ̆ng đei pơgơ̆r ah hơtuch khei 3 dah mă lơ̆m khei 4, ah khei tơm kơ pơyan phang. Kon pơlei ÊĐê lui, đơ̆ng rŏng kơ et “Kăm mah” noh kon pơlei pơtơm gơh chă rei pơtăm vă gơh đei tŏ ‘mi kial sơđơ̆ng, ưh đei ƀơm kon bri brah phă pơrăm.

Kiơ̆ kơ ƀok Y Ơm Ênuôl (ama H’Lim), Ƀĭ thư Chi ƀô̆ pơlei  Ky, hăm dôm tơdrong hrơ hrau pơjing tơring kơdrơ̆m, tơdrong hơrih choh jang xa kơ pơlei pơla hlôi đei lơ tơplih, pơdui hloi dôm tơdrong tơplih lơ̆m khôi et xa păng đon lui lơ̆m tơdrong choh jang xa. Mă thoi noh, dôm sơnăm tơjê̆ âu, hăm tơdrong tơgŭm đơ̆ng teh đak păng anih jang joh ayŏ, minh ƀar khôi juăt kră sơ̆ đei ming dơ̆ng păng đei pơdjoi lơ̆m pơlei pơla: “Hăm tơdrong pơgơ̆r jang đơ̆ng pơlei tơm, đơ̆ng dêh char vă vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon kông po, noh nhôn adoi oei hơdrin ming dơ̆ng tơdrong et soi kiơ̆ khôi kră sơ̆, kăp gĭt vă kon sâu băt păng gô pơtoi vei răk”.

Atŭm hăm et soi apinh đak ‘mi, tơ̆ pơlei Ky dang ei adoi oei vei đei et soi hơdrơ̆m đak (et ming đak). Khul chĭng chêng, khul hơsuang kơ pơlei adoi đei akŏm pơhrăm păng năm pơdah lơ̆m lơ tơdrong akŏm joh ayŏ kơ dêh char, pơlei tơm. ‘Nâu adoi jing trong vă kon pơlei, mă kăl noh đe mơlôh lơ̆m pơlei pơla băt truh, hlôh vao hơdah hloh păng atŭm jơhngơ̆m vei răk tơƀăk mong dôm tơdrong ‘lơ̆ng rŏ lơ̆m joh ayŏ juăt jue kơ hơdrung hơdrĕch kon kông po.

H’ Xiú/Lan chih tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC