Gơ̆ng lơ̆m Đon lui kơ kon pơlei
Chủ nhật, 06:00, 07/04/2024 H’ Zawut/Lan chih tơblơ̆ H’ Zawut/Lan chih tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Gơ̆ng ga noh kăp gĭt lơ̆m tơdrong hơrih păng ưh gơh kơƀah lơ̆m lơ tơdrong et xa kơ kon pơlei Tây Nguyên. Hăm kon pơlei Mạ tơ̆ Lâm Đồng, gơ̆ng jing anih dăng oei kơ đe yang hơpang, minh tơmam drăm kăp gĭt hloh lơ̆m dôm tơdrong et xa, mă kăl noh lơ̆m tơdrong et xa kơpô.

Gơ̆ng ga kơ bơngai Mạ hơnơ̆ng đei tơ-iung rơlŭk gơ̆ng tơpăt păng keng kong hăm kơpal teh, đơ̆ng rŏng kơ pơ̆ng pơnơ̆ng dui tơlei chô̆ 8 pah hơtŏ dih băl. Dôm djoi tơlei âu đei pơchuă hăm lơ kơmau hăm lơ um rŭp, tih iĕ phara băl nhen sem, pơkao, hla, rơdje ƀa dah mă um keng kong, dĭl vĭl âu to... Ngê̆ nhơ̆n K’Brẻo, oei tơ̆ pơlei B’Sumrăc, xah Lộc Tân, apŭng Bảo Lâm, dêh char Lâm Đồng ăn tơbăt, gơ̆ng kơ bơngai Mạ đei um tơm ‘long rơmei đei lơ sơdrai, nhen ‘long toak (gao) đei hla phara băl pơtih ăn kơtum kơtŏng pơlei pơla:  “Gơ̆ng hơnơ̆ng đei tơ-iung lơ̆m dôm tơdrong et xa, mă kăl noh et xa kơpô. ‘Nâu jing um pơtih juăt jue kơ kon pơlei. Gơ̆ng kơyươ rim bơngai lơ̆m pơlei atŭm hăm kră pơlei tơ-iung rơlŭk. Atŭm hăm gơ̆ng noh đei dôm tơmam pai xa juăt jue nhen iĕr pơhang, ‘nhĕm kơpô... ‘măn soi kơyang, bơnê kơ yang hơpang hlôi asong ăn ‘mi kial sơđơ̆ng, pơyan jang xa đei yua lơ ăn pơlei pơla”

Rim sơnăm, đơ̆ng rŏng kơ kăt ƀa, hơƀo đang, pơlei gô ƀuh kơpô vă soi kơ yang hơpang mưh đei yua lơ tơmam choh pơtăm. Oei đei yua tŏ sĕt noh pơgơ̆r et xa iĕ đĕch, hơdrô̆ pơgơ̆r et sŏng ƀa ‘nao (et jur xa), soi plang hăm iĕr dah mă bơbe đĕch. 

Rim ‘măng pơlei đei pơgơ̆r et xa kơpô, et sŏng ƀa ‘nao noh đe tơ-iung gơ̆ng. Gơ̆ng lơ̆m et xa kơpô kơ bơngai Mạ đei pơkăp 2 kơluăi noh gơ̆ng tơkang tơdrô ge păng gơ̆ng xa kơpô. Ngê̆ nhơ̆n K’Brẻo, oei tơ̆ pơlei B’Sumrăc, xah Lộc Tân, apŭng Bảo Lâm ăn tơbăt, gơ̆ng tơkang tơdrô ge đei tơ-iung hơnê̆ hnam kơjung đei chrah lơ rŭp sem, kon bri brah păng ge đei chô̆ tơkang ah hơla gơ̆ng âu. Oei gơ̆ng xa kơpô đei tơ-iung ah cham đei pơrŏ kăp gĭt kơ tơdrong et xa tih hloh kơ gơ̆ng tơkang tơdrô ge lơ̆m hnam kơjung. Hơdrol kơ tơ-iung dôm gơ̆ng ga âu noh athei soi tơbeh apinh yang hơpang, tơroi hăm yă ƀok dơnơm ‘mơ̆i. Ngê̆ nhơ̆n K’Brẻo ăn tơbăt: “Vă pơgơ̆r et soi tơ-iung gơ̆ng noh kon pơlei hơmet ge tơdrô păng iĕr. Kră pơlei kăt pham iĕr păng sơkat apinh rah yang hơpang, tơroi ăn kơ đe yang băt, ‘năr âu pơlei nhôn pơgơ̆r et xa kơpô dah mă et sô̆ ‘nao kăt ƀa đang, hơvơn yang hơpang vih atŭm hăm pơlei pơla et xa”

Lơ̆m đon lui kơ bơngai Mạ, gơ̆ng jing anih mă yang hơpang dăng oei păng xa yua tơmam soi plang. Kơyươ noh oei đei gơ̆ng noh athei plang ‘nhĕm păng tơdrô. Tơm pơlei jing bơngai gơh pơgơ̆r kon pơlei tơ-iung gơ̆ng, đe hơdruh tơdăm tơgop jơhngơ̆m, bơngai âu tơchă tơlei hre, bơngai nai chă koh kram, pơrŏ um ăn kơ gơ̆ng. Ngê̆ nhơ̆n K’Brẻo ăn tơbăt dơ̆ng: “Gơ̆ng đei tơ-iung ah hơnăp ‘măng jang hnam hơkŭm tơpôl dah mă hnam kră pơlei, kơdră pơlei. Hơdrol kơ tơ-iung, đe tơdăm lơ̆m pơlei truh akŏm vă atŭm băl tơ-iung gơ̆ng. Gơ̆ng đei tơ-iung đơ̆ng rŏng kơ kră pơlei keh đang tơdrong soi tơbeh kơ yang hơpang”

Gơ̆ng kơ bơngai Mạ ưh hơdrô̆ tơbang đon bơnôh pôk bơnê đơ̆ng pơlei pơla hăm yang hơpang đơ̆ng rŏng minh pơyan jang xa đei yua lơ, apinh yang hơpang pring vei ăn pơlei pơla mă oei jing minh tơmam joh ayŏ kăp gĭt, ‘lơ̆ng rŏ, jing anih tơm kơ tơdrong et xa, um pơtih kơ tơdrong hơpơi ‘meh đei tơdrong hơrih ‘lơ̆ng sơđơ̆ng sơnêp sơnua.

H’ Zawut/Lan chih tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC