VOV4.Bahnar – Tơbăt truh 'nhot xa kơ bơngai Êđê noh tơroi truh dôm tơmam xa hlôi đei lơ\m cham char bri kông hăm tơdrong [âu phu kăp g^t tơnap kơ hiơt hiong. Lơ\m noh athei tơroi truh tơmam xa [âu phu đei pai đơ\ng plei kơnôk.

          Bơngai Êđê krao plei âu noh “boh knôk”, jing minh hơdre\ch plei bri, dang ei đei kon pơlei pơtăm lơ\m mir pơgar tăp dăr hnam. 'Nguaih kơ pơm pơgang, bơngai Êđê pai tơ[ăng xa kăp g^t đơ\ng pơkao, tơ 'mơ\ng pơda păng mă g^t noh đơ\ng plei kơnôk.

Plei kơnôk noh hơtăng plat kơdêu, tih pơhlom 7 - 8cm, kơjung đơ\ng 40 - 80 cm, hơdre\ch plei âu hơnơ\ng đei đơ\ng khei 7 truh khei 9. Ăh rơih vă pai tơ[ăng noh đe io\k plei ưh gan kră, duh ưh gan pơda, đei pơn^k jơk găm. Plei kơnôk gơh ơ\p, pai hăm ka hơ\p, tu\l hăm pro tăng dăh mă ka kro, bơ\ rơba lu\k lơ\k hăm 'nhot [âu phu. Pơmai H’Thi Niê, tơ\ pơlei Alê B, phương Ea Tam, pơlei tơm Ƀuôn Ama Thuôt, dêh char Dak Lak ăn tơbăt, đei lơ trong pai mă lei pơmai lăp hloh noh kơnôk bơ\ rơba: “Tơmam xa kơ bơngai Êđê kiơ\ kơ tơmam xa păng kiơ\ kơ tơring đei trong pai phara băl. Kơnôk rơba noh 'lơ\ng. Ăh pơjing noh bơ\n [uh tơ\ ngar unh ăn kơ hăp khoi tơ\ 'nguaih, đang kơ noh kôih hơkar khoi hăm xăng, ôp rơgoh, đang kơ noh kăt klat păh xa, đơ\ng ro\ng kơ noh tu\l [oh hơmre\, kơde\m kông, hla [âu păng tăh [oh, [ôk ngok păng bơ\n lu\k lơ\k tôm tơmam âu hăm dih băl. Oei mưh bơ\n păh noh athei peh hăm ka kro, oei pai noh pai hăm măm nêm dăh mă ka hơ\p”

Ăh xa tơmam xa đei pai pơjing đơ\ng plei kơnôk noh hơnơ\ng kơ tăng, hơ\ tro\ hăm dôm bơngai lăp xa tăng. Mă kăl ăh peh hăm pro tăng, pe\t đak chăn xo\ng atu\m hăm por to# gô pơm ăn bơngai xa ưh kơ 'meh jăk ôh. Bơngai yơ mă hlôi xa minh 'măng gô hơdơ\r ling lang păng 'meh đei xa pă 'măng dơ\ng. Mă 'nao xa noh mơn tăng ăh rơpie\t mă lei đunh noh hăp hram 'ngam. Pơmai H’Rut Niê, tơ\ pơlei Ky, phương Thành Nhất, pơlei tơm Buôn Ma Thuôt, dêh char Dak Lak tơroi: “Bơngai Êđê hơnơ\ng pai plei kơnôk hăm trong [uh tơ\ ngar unh. Đơ\ng ro\ng kơ [uh noh bơ\n gơh chu\ hăm [oh hơmre\, dăh mă pe\ hăm pro tăng pe\t lư\k lơ\k đak chăn vă kơ hăp đei iu\. Tơdrong lu\k lơ\k tăng hăm hơ\, iu\ đơ\ng đak chăn, tăng đơ\ng plei kơnôk pơm ăn kơ bơ\n ưh ke\ gơ\t ôh, xa tôch 'lơ\ng”.

Tơdrong hơngăl păng bri brăh kơ tơmam xa đơ\ng kơnôk ưh adro# pơ 'lơ\ng kon pơlei lơ\m pơlei mă lơ bơngai đơ\ng tơring kơdra#m, đơ\ng đe tơmoi kơ anih te\ch tơmam xa lu\ lăp. Pơyan plei kơnôk bơih mă lei dang ei, kon pơlei hơnơ\ng te\ch tơ\ dôm anih ako\m kơchơ dăh mă dôm nha hang te\ch tơmam xa kon kông hăm kơjă đơ\ng 80-100 rơbâu hlj 1 k^. Pơmai H’Rut Niê, tơ\ pơlei Ky, phương Thành Nhất, pơlei tơm Buôn Ma Thuôt, dêh char Dak Lak tơroi: lơ\m dôm 'năr 'mi, [uh plei kơnôk [âu phu tru hu\t, unh hnam ako\m tăp dăr ăh hơmang por xo\ng tơno\ tơpă: “Ăh tơroi truh tơmam xa kăp g^t kơ bơngai Êđê noh ưh gơh kơ[ah tơmam xa pai pơjing đơ\ng plei kơnôk. Mưh nhen đei lơ tơmam xa nai lơ\m 'măng xo\ng xa inh duh oei rơih tơ[ăng xa pai đơ\ng plei kơnôk đe\ch kơlih inh lăp xa, năm ataih inh duh hơdơ\r kơ tơmam xa âu păng inh adoi chơt hơ iă kơlih kon kông po đei tơmam xa 'lơ\ng thoi âu”

Dak Lak to\k bo\k yak ăh pơyan tơm plei kơnôk. Lơ\m hơmang xo\ng xa kơ bơngai Êđê lơ\m dôm năr âu ưh gơh kơ[ah tơmam xa kăp g^t đei pai đơ\ng plei kơnôk. Tơmam xa mă [ônh mă lei hăp 'lơ\ng păng tơnap kơ hiơt hiong.

Lan chih păng pơre nơ\r