"Năr lêh tơdrong joăt ‘lơ̆ng kơ yuơ Rơngei hiôk hian” đei pơjing pơm 3 tơdrong ‘noh: Tơdrong mă I - Ƀlŏk hơdơ̆r sơ̆ ki Hà Nội, Tơdrong mă II - Tơdrong lang să mŭk drăm kăp gĭt, Tơdrong mă III-Hà Nội: Pơlei tơm kơ yuơ rơngei hiôk hian, pơlei tơm tơchăr hơgei. Cham pơgơ̆r tơm ou đei hơmet ăn tôch 'lơ̆ng rŏ tơ̆ bro Hồ Hoàn Kiếm, iŏk yua dôm nơ̆r ƀơ̆r pơma gĭt kăl vă tơbăt dơ̆ng chăl sơnăm sơ̆ ki, hơnih ư hơ nhang ang hơnhăk tơklep kơjăp hăm Hơnih tơm nhen Cửa ô Hà Nội, Cổng Đoan Môn (Hoàng Thành Thăng Long), Cầu Long Biên, păng Cột cờ Hà Nội.
Kiơ̆ đơ̆ng ‘noh, tơdrong pơgơ̆r pơjing đei tơdrong joăt ‘lơ̆ng rŏ sơ̆ ki ‘lơ̆ng liĕm, tơgŭm ăn kon pơlei păng tơmoi ƀôh hơdăh hloh dơ̆ng chăl sơnăm nuih mơng ‘lơ̆ng rŏ sơ̆ ki kơ Hà Nội lơ̆m prăt 70 sơnăm đơ̆ng Năr Rơngei Hơnih tơm. Iung pơma lơ̆m ‘măng pơgơ̆r, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng kon pơlei kơ pơlei tơm Hà Nội Trần Sỹ Thanh tơbăt:“Tơdrong pơgơ̆r ou pơm dơ̆ng nhen dôm chăl sơnăm gĭt kăl sơ̆ ki kơ hơnih tơm ‘moi kiơ̆ rim chăl sơnăm, tơƀôh tơbăt dôm tơdrong oei sa joh ayŏ, mŭk drăm păng rim pơlei jang dôm tơdrong jang gĭt kăl kơ hơnih tơm. Mă kăl ‘noh pơgơ̆r tơƀôh tơbăt chăl sơnăm gĭt kăl kơ hơnih tơm păng teh đak lơ̆m năr 10 khei 10 sơnăm 1954, mư̆h khul ƀô̆ đô̆i bơ̆n iung năm iŏk chĕp pơgơ̆r hơnih tơm lơ̆m jơ ‘năr hla kơ păr mơ liơk mơliak păng jơhngơ̆m đon chơt hơ iă ‘nă hal iŏk đei jơnei, pơtôch 9 sơnăm Tơblăh vang ưh kơ băt dôm yơ pham lĕch sĕch huŏng păng jơhngơ̆m đon nuih mơng Pran kơtang kơ kon pơlei bơ̆n. ‘Ngoăih kơ ‘noh, năr lêh tơdrong joăt ‘lơng rŏ sơ̆ ki kơ yuơ rơngei hiôk hian oei jing jơ ‘năr vă kơ bơ̆n pôk pơ ư tơdrong oei sa ‘lơ̆ng rŏ joăt joe kơ yuơ rơngei hiôk hian kơ Hơnih tơm Hà Nội groi teh nuih mơng gơ̆h hơgei, hơgei gei kơjăp jơhngơ̆m đon nuih mơng Thăng Long, groi kông ‘lơ̆ng rŏ tơgoăt kơjăp jơhngơ̆m đon gơ̆h hơgei Việt Nam, pơm hơdăh ang rang ‘lơ̆ng jơhngơ̆m đon ‘lơ̆ng kơ kon bơngai.”
Hloh 8.000 ‘nu bơngai, ‘noh đei 5.000 ‘nu kon pơlei hăm tang măt ăn rim khul đơ̆ng rim kuân, apŭng, thĭ xah vang iung pơgơ̆r, iung yak atŭm hăm tơdrong joh ayŏ kơdŏ soang sơ̆ ki, pơ đĭ dôm tơdrong joh ayŏ kơdŏ soang gĭt kăl dăr sơnăm đei UNESCO păng teh đak drơ̆ng nơ̆r, atŭm hăm tơdrong oei sa joăt joe ‘lơ̆ng rŏ sơ̆ ki kơ Hơnih tơm.
Mĭnh lơ̆m dôm tơdrong kăl kơ tơdrong pơgơ̆r ‘noh pơm nhen ‘măng iung tơblăh mơ̆t lơ̆m hơnih tơm Hà Nội lơ̆m khei năr gĭt kăl năr 10/10/1954, mưh khul ƀô̆ đô̆i Việt Nam iŏk chĕp pơgơ̆r Hơnih tơm, tơbăt hơdăh pơtôch chăl so chĕp pơgơ̆r. Jơ ‘năr gĭt kăl ou đei pơm tơbăt dơ̆ng, hăm vang năm đơ̆ng vă jê̆ 1.000 ‘nu ƀô̆ đô̆i atŭm hăm 200 ‘nu bơngai joh ayŏ kơdŏ soang, pơm ăn tơmoi chă lăng lŭ lăp. Yă Đinh Hồ Pha, găh khul rim phương vang năm pơm lêh tơbăt: “Chă lăng ‘nei hơ iă dêh, nhen lĕ ba tŏk bŏk hơrih sa lơ̆m sơnăm 1954 đĕch păng bơ̆n tŏk bŏk dơ̆ng sơng hơvơn rim ƀô̆ đô̆i mơ̆t pơm rơngei hơnih tơm. ‘măng pơgơ̆r ou tôch ‘lơ̆ng rŏ, tơbăt hơdăh dơ̆ng dôm chăl sơnăm sơ̆ ki, đơ̆ng mă Ƀok Hô iung pơma krao hơvơn lơ̆m teh đak iung tơblăh tang găn Phalăng tơ̆ hơnih tơm lơ liơ, pơm tơbăt dơ̆ng rim khul ƀô̆ đô̆i blŭng a iung tơblăh pơm rơngei hơnih tơm, kon pơlei chơt hơ iă ‘nă hal lơ liơ păng hla kơ mơđông mơđônh ‘lơ̆ng liĕm.”
Mă kăl, dôm tơdrong pơgơ̆r joh ayŏ kơdŏ soang nhen ca trù hơsoang meo đak, hơri xẩm, pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng nhen soi tơbeh Tản Viên Sơn Thánh, Hai Bà Trưng, Thánh Gióng, đơ̆ng noh tơƀôh tơbăt por ‘nhot nhoăt joe păng tơmam drăm kơ pơlei jang sơ̆ ki kơ Hơnih tơm nhen pơlei pơm gŏ ge Bát Tràng, pơlei che Vạn Phúc, rơtoong Quất Động, tanh jĭt hre tơlak Phú Vinh jei đei tơƀôh tơbăt lơ̆m ‘măng pơgơ̆r ou pơm ăn tơmoi chă lăng băt hlôh ƀôh hơdăh tơdrong oei sa joăt joe sơ̆ ki ‘lơ̆ng rŏ kơ Hơnih tơm Hà Nội. Boăl Nguyễn Ngân, Thạch Thất, Hà Nội tơbăt:“Ba tôch hưch hanh hơmanh bơnê đei vang năm lăng ‘măng pơgơ̆r gĭt kăl ou. Ba tơƀôh tơbăt pơlei jang joăt joe sơ̆ ki Thạch Thất, tơmam drăm gĭt kăl chè kho Đại Đồng păng chè lam.”
Oh Ngô Trang Linh, Đại học Giao thông vận tải tơbăt:“Ĭnh tôch chơt hơ iă mưh ƀôh tơdrong pơgơ̆r tơbăt dơ̆ng chăl sơnăm sơ̆ ki ou, gô tơgum ăn dôm bơngai mơlôh, rim hŏk tro ling lang chĕp răk tơƀăk vei chăl sơnăm ‘lơ̆ng rŏ hloh dơ̆ng. Lơ̆m tơdrong pơgơ̆r iung yak, đĭ đăng tơmam drăm gĭt kăl kơ rim pơlei tơdrong jang joăt joe sơ̆ ki kơ Hà Nội đei tơƀôh ăn tôch hơ iă. Ĭnh ƀôh Hà Nội đei lơ mŭk drăm kăp gĭt, pơlei jang joăt joe sơ̆ ki đei vei răk đunh đai tai sơnăm hloh.”
‘Moi kiơ̆ ‘măng pơgơ̆r, Hà Nội ưh khan lăp sơkơ̆t hơdăh hơnih dơ̆ng kơ pơlei tơm chăl sơnăm, tơdrong oei sa ‘lơ̆ng mă oei jing hơnih tơm tơmang pơhiơ̆, mŭk drăm, chinh trĭ gĭt kăl kơ teh đak. Tơdrong pơgơ̆r "Năr lêh tơdrong joăt ‘lơ̆ng kơ yuơ Rơngei hiôk hian” jei mĭnh lơ̆m trong jang kăl atŏk tơ iung rim tơmam joăt joe tơklep hăm tơbăt Năr Rơngei Hơnih tơm rim sơnăm, tơgop pơm hơtŏk kơtang tơmang pơhiơ̆ tơdrong oei sa joh ayŏ păng atŏk tơ iung mŭk drăm kơjăp ‘lơ̆ng ăn Hơnih tơm.
Viết bình luận