Ngê̆ nhơ̆n rơgei K’Tiếu – bơngai chĕp vei jơva chĭng chêng ăn pơlei pơla
Thứ bảy, 23:00, 10/06/2023 Quang Sáng/Dơ̆ng tơblơ̆ Quang Sáng/Dơ̆ng tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Mă đơ̆ng đei UNESCO năng jĭ tơmam jŏh ayŏ kăp gĭt kơ kon bơngai, mă lei lơ̆m chăl hle, tơdrong tôn chĭng chêng Tây nguyên nhen oei vă hiơt hiong. Tơ̆ hơnăp tơdrong ‘nâu, tơ̆ 1 pơlei hơtăih hơtŏ găh apŭng Di Linh, (Lâm Đồng) kră pơlei K’Tiếu, bơngai K’Ho mă đĭ kră, pă đei jăng bơih mălei oei hơnơ̆ng chă pơtho tôn chĭng ăn jơhnơr mơlôh.

Sơng pơma nuh hăm nhôn tơ̆ hnam lơ̆m plei Duệ, xăh Đinh Lạc, apŭng Di Linh (Lâm Đồng), kră pơlei K’Tiếu (71 sơnăm) tơgĕch sut hơmet răh sơmrŭk chĭng chêng tôch kăp gĭt păng hơnih chă pơtho tôn chĭng ăn 1 khul mơlôh, bơngai K’ho tơ̆ plei sư. Ƀok tơroi, inh tơgĕch khei ‘năr ưh đei lơ ƀât pơyan pơdơ̆h he âu vă kon mon truh pơhrăm tôn chĭng chêng.

Kră pơlei K’Tiếu tơroi, ƀok hŏk tôn chĭng đơ̆ng 14 sơnăm. Ƀât dŏh sơ̆, mưh kơtơ̆ng tơ̆ plei yơ đei tơdrong et xa, tôn chĭng chêng mă hơtăih dang yơ ƀok khŏm năm truh vă mơ̆ng păng pơhrăm tôn chĭng. Gơnơm đei jơhngâm đon hưch hanh mă tơgŭm ăn ƀok tôn ƀônh gơ̆h, hăm lơ ƀai tôn chĭng. Đunh kơ âu hlŏh 20 sơnăm, ƀôh tơdrong tôn chĭng chêng tơ̆ pơlei pơla nhen vă hiơt hiong đĭ, ƀok krao hơvơn rim bơngai pơhrăm tôn chĭng, ƀok hăm lơ bơngai kră pơih lăm pơtho tôn chĭng ăn kon mon lơ̆m xăh:

Ƀok tơroi: “Dôm năr blŭng pơmat tat dêh yoa ưh đei bu ‘mĕh. Đe lăng bơ̆n Internet, pơm ngôi game tôm tĕch kơna hui bơngai ƀlŏk truh tơ̆ chĭng chêng. Lơ̆m pơlei kŭm ưh đei bu gơ̆h tôn chĭng ‘năi, tôn chĭng thoi yơ vă gơ̆h hiôk hơiă. Yoa thoi nŏh, ba athei tơblang, roi tơƀôh ăn, tơroi dơ̆ng dôm tơdrong ƀơm truh tơ̆ chĭng chêng đơ̆ng chăl kră sơ̆. Inh tôch hơmĕng, mă loi jĭ đe kon mon lăm 7, lăm 8, yoa mưh ba pơtho ăn đe sư ‘nŏh đe sư hŏk tôch ƀônh gơ̆h, oei bơngai ‘lŏ ‘nŏh hŏk hiơ̆ ƀiơ̆. Inh kŭm oei pơtho ăn kon sâu lơ̆m pơyan he ‘nâu, rơhơi ‘nŏh krao dơ̆ng bơngai hŏk hơdrol ki truh tôn ngôi 1 khei 2, 3 ‘măng vă huei kơ hiơt, tơdăh ưh ‘nŏh gô hiơt đĭ”.

 Hăm tơdrong adrin pơtho đơ̆ng kră pơlei K’Tiếu, truh dang ei, xăh Đinh Lạc, apŭng Di Linh đei hlŏh 200 ‘nu bơngai gơ̆h tôn chĭng, lơ̆m nŏh đei hlŏh 30 ‘nu bơngai lơ̆m khul tôn chĭng tơ̆ tơring. Kiơ̆ ƀok M’Hiu Nguyên, Bí thư Chi ƀô̆ plei Duệ, xăh Đinh Lạc, đon tơtăm đơ̆ng kră pơlei K’Tiếu hlôi tưk tơiung, pơlung đei bơngai K’Ho tơ̆ âu adrin hŏk pơhrăm, chĕp vei tơdrong juăt tôn chĭng chêng kơ hơdrĕch hơdrung, lơ̆m nŏh đei inh hai. Ƀok M’Hiu Nguyên ăn tơbăt, 3 ‘nu bơngai lơ̆m hnam ƀok đei ƀok, hơkăn păng kon drŏ kăn ƀok vang năm pơhrăm tôn chĭng yoa Kră pơlei K’Tiếu pơtho ăn ngăl: “Ƀok pơtho tôch hơlen. Nhôn ƀôh tơdrong ‘nŏh păng adrin hŏk pơhrăm vă gơ̆h tôn rim ƀai chĭng. Đe ŏh hŏk tro jăl II, jăl III, lơ̆m nŏh đei kon drŏ kăn inh, jô̆ hloi hơkăn inh năm hŏk ‘năi. Đơ̆ng rŏng âu, vang tơgop vei kơjăp tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng hơdrĕch bơngai K’ho nhôn, vă jơva chĭng chêng ling lang đei păr ang truh ning mônh”.

Kiơ̆ ƀok Trương Quốc Phương, Phŏ Kơdră vei lăng kon pơlei xăh Đinh Lạc, gơnơm tơdrong tơgop hơnơ̆ng đơ̆ng kră pơlei K’Tiếu, rim sơnăm dôm lăm pơtho tôn chĭng tơ̆ tơring hơnơ̆ng đei pơgơ̆r. Đơ̆ng nŏh, dôm tơdrong et soi so nhen soi apinh ‘mi jur, et jur xa ƀa ‘nao, dôm ƀai tôn chĭng, hơxoang, tơroi hơ ‘mon... tơklep kơjăp hăm tơdrong tơplŏng kơdâu, tơmam pai xa đơ̆ng sơ̆ kơ kon pơlei tơ̆ tơring dar dĕh đei pơgơ̆r ming dơ̆ng. Lơ̆m 2 sơnăm tơtil 2018 păng 2019, xăh Đinh Lạc pơgơ̆r 2 ‘măng tôn chĭng chêng hăm dôm xăh, thĭ trơ̆n lơ̆m apŭng. Dôm tơdrong jơnei ‘nâu đei tơdrong tơgop gĭt kăl đơ̆ng kră pơlei K’Tiếu.

Ƀok Trương Quốc Phương, pơma: “Kră pơlei K’Tiếu jĭ bơngai đei bưng ai, đei drih lơ̆m tơpôl, đei lơ tơdrong tơgop ăn tơdrong tôn chĭng chêng Tây nguyên. Lơ lăm pơtho tôn chĭng tơ̆ tơring đei pơih, hăm hơnăp jang tôch gĭt kăl đơ̆ng kră pơlei. Ƀok jĭ bơngai chă pơtho, pơlung, roi tơƀôh, krao hơvơn rim jơhnơr vang pơhrăm tôn chĭng, jĭ bơngai adrin hơnhăk chĭng chêng truh hăm hnam trưng, lăm hŏk. Đinh Lạc kŭm đei trong vă vei kơjăp dôm tơdrong juăt ‘lơ̆ng nai tơ̆ tơring nhen tanh khăn, hơbăn ao, pơjing plei pai tơdrô, plei tanh hơkăt, kơđum kơđŏng. ‘Nâu jĭ tơdrong tôch hiôk hian yoa đei hloi tơdrong tôn chĭng chêng tơ̆ dôm plei đei tơdrong jang, jing tơdrong ‘lơ̆ng vă kon pơlei pơm hơtŏk iŏk yoa”.

Hăm tơdrong tơgop tôch ‘lơ̆ng đơ̆ng kơdih ăn tơdrong chĕp vei tơdrong juăt tôn chĭng chêng, dôm sơnăm âu ki, kră pơlei K’Tiếu iŏk đei lơ ƀăng khen đơ̆ng apŭng Di Linh păng dêh char Lâm Đồng. Mă loi, lơ̆m sơnăm 2022, kră pơlei K’Tiếu chơt hơiă đei Kơdră tĕh đak bơ̆n pôk ăn hơnăn Ngê̆ nhơ̆n rơgei yoa hlôi plang jơhngâm tôch lơ ăn tơdrong chĕp vei păng tưk tơiung kơjă kăp gĭt đơ̆ng tơmam jŏh ayŏ kơdŏ xoang kơ kon bơngai. ‘Ngoăih kơ ‘nŏh, Ngê̆ nhơ̆n rơgei K’Tiếu jĭ 1 lơ̆m 31 ‘nu bơngai ‘nao đei Thủ tướng tĕh đak hơpăh ăn ƀăng khen yoa iŏk đei jơnei ‘lơ̆ng hơiă lơ̆m tơdrong pơjei băl ‘mêm tĕh đak; jĭ bơngai jang gơ̆h hơgei kơ dêh char Lâm Đồng đei rơih năm hop akŏm pôk pơ ư dôm bơngai rơngei lơ̆m tĕh đak ƀlep ƀât 75 sơnăm Năr Ƀok Hô tơlĕch nơ̆r krao hơvơn pơjei băl ‘mêm tĕh đak (11/06/1948 – 11/06/2023).

Quang Sáng/Dơ̆ng tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC