‘Nhot hla biăp hơte jĭ ‘nhot xa đei đơ̆ng sơ̆ kơ bơngai M’nông đei pai đơ̆ng hla ‘nhot đei kơtă tơ̆ bri. Bơngai M’nông năng ‘nâu jĭ dôm tơmam xa tôch ‘lơ̆ng mă bri brăh hơpăh ăn đe sư đơ̆ng kră sơ̆.
Vă pai hơte hla biăp ‘lơ̆ng, bơngai M'nông athei hơmet tôm tơmam kăl păng băt trong pai, tăh ƀoh ngok ‘mơ̆i. Tơmam vă pai hơte ‘nhot hla ƀiăp đei: Hla biăp lăp kră, pơlăh phe, đak rơnok dơng prit kro, ‘nhĕm dăh mă ka păng dôm tơmam ƀou phu, kơdĭm, hơmrĕ, ƀoh, ngok... Tơdrong chă rơih hla ƀiăp lăp kră ‘nŏh jĭ hla ‘nhot tơm, gơ̆h pơm ăn ‘nhot ƀou phu ‘lơ̆ng. Mưh pai sĭn, hla biăp oei dreng ‘lơ̆ng, ƀou phu, ƀăt ‘ngiam.
Tơdăh pai hla ‘lơ̆p, hla ‘nhot jing kơmâu vă ƀơ ƀrê ƀiơ̆, lăng ưh gan ‘lơ̆ng. Hla biăp phĕ rơih kiơ̆ hla, văn lôm, chô jing hơchô̆ iơ iĕ. Phe đei tong lơ̆m đak đơ̆ng kơmăng truh hơdăh đơ̆ng rŏng vă sư klĭ rơmuăn, tŭl ƀônh hĕch. Đak rơnok dơng prit kro kŭm jing kơloăi tơmam ƀou phu gĭt kăl đei lơ hơdrĕch kon kông tơ̆ Tây Nguyên iŏk yoa. Iŏk dơng prit kro, sŏh iŏk rơnok, tăh hrâu hăm đak, gô rơnok jur đĭ tơ̆ hơla ‘nŏh hling iŏk đak vă pai.
Mưh đei tôm tơmam bơih đe kŭh unh pai hăm đak rơnok dơng prit kro. Pôk tơjur gŏ, tăh hla biăp đĭ tuh hrâu hăm pơlăh bơih, hơvơ̆r mă hơnơ̆ng, đang kơ ‘noh u tơ ‘ngĭn đơ̆ng 4-5 jơ, đang kơ ‘nŏh pơtŏ gŏ tơ̆ unh pai dơ̆ng, kŭh unh khơ̆ng lăp ai klĕp gŏ ‘nhot kơ klơ̆k dơ̆ng; Hơvơ̆r hơnơ̆ng tăh bơ̆n ƀoh ngok, ƀum kơdĭm, hơmrĕ kiơ̆ kơdih ‘mĕh xa.
Mŏ H’Bơi tơ̆ plei Phú Lợi, xăh Quảng Phú, apŭng Krông Nô, dêh char Dak Nông tơroi, tơdrong vă pai ‘nhot âu ‘lơ̆ng hlŏh jĭ chă rơih hla biăp lăp kră. Pơlăh athei tŭl mă hĕch păng đak rơnok prit tuh păh lăp vă pơm ăn ‘nhot vĭ ‘lơ̆ng. ‘Nhot hơte đang athei oei dreng ‘nŏh ‘lơ̆ng. Mŏ H’Bơi tơroi dơ̆ng: “Adrol kơ pai hơte hla biăp athei rơ̆ đak rơnŏk prit kơ klơ̆k hơdrol, đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh tăh ‘nhot biăp đei yoă, kăt hơmet iơ iĕ tuh hrâu hăm pơlăh bơih, đang kơ ‘nŏh hơvơ̆r ‘nhot, tăh bơ̆n ƀoh ngok vă ‘nhot dreng ‘lơ̆ng păng ƀou phu, lê̆ tăh ƀôt kanh kơnh ‘nhot tơplih kơmâu, ‘nhot hơte hla biăp đa pai hăm ‘nhĕm, ka, tăh hơmrĕ, ƀum kơdĭm, ƀoh ngok... Bơngai M’nông đa pai xa ‘nhot hla biăp hơte rim năr, yoa ‘nhot ‘nâu ‘lơ̆ng, sŏng xa lŭ hăm rim bơngai, jô̆ hloi bơngai kră păng đe hơiŏh, xa ƀou phu tôch chơgăm hăm bơngai M’nông.
Mưh xa ‘nhot ‘nŏh ƀou phu, hơ̆ lăp ai, đei ƀou phu đơ̆ng hla biăp hơte. ‘Nhot âu gơ̆h xa tơplih ăn por mă ưh ‘nŏh xa hrâu, lŭk hăm por kŭm bưh. Lơ bơngai ‘mĕh xa ‘nhot ‘nâu yoa ƀou phu đơ̆ng ‘nhĕm, ka, ‘lơ̆ng đơ̆ng pơlăh, ƀou phu đơ̆ng hla biăp, kơdĭm lŭk hăm por xŏng xa tôch ‘lơ̆ng. ‘Nhot hơte âu xa tôch ‘lơ̆ng păng ƀônh hach kơna tôch ‘lơ̆ng hăm bơngai kră păng đe hơiŏh.
Lơ bơngai M’nông gơ̆h pai păng năng ‘nâu jĭ tơdrong xa tôch ‘lơ̆ng đơ̆ng hơdrĕch kơdih. ‘Nâu jĭ 1 tơmam xa ưh đei thĭu lơ̆m jơ sŏng xa rim năr păng lơ̆m dôm năr et ot, năr pơkong, pơdong bơngai lôch lơ̆m pơlei, đei kon pơlei mưh pơgơ̆r et xa, sơng tơmoi, ‘nhŏng oh đơ̆ng hơtăih truh ngôi vă gơ̆h băt truh tơmam kơ bơngai Mnông.
Mŏ H’Bơi, pơđou ngôi: “Nhot hla biăp hơte đei đơ̆ng sơ̆ bơih, đei pai xa rim năr lơ̆m tơdrong arih ưh đei thĭu ‘nhot hla biăp hơte, ‘nâu jĭ tơmam xa đơ̆ng sơ̆, tôch ‘lơ̆ng kơ bơngai M’nông bu bu kŭm xa tôch chơgăm, ưh lăp hơdrô̆ bơngai M’nông mă bơngai Yoăn, kŭm hăm dôm hơdrĕch kon kông nai tôch chơ găm ‘năi, ‘nhot hơte hla băp hơdrĕch nhôn đei pai xa lơ hlŏh lơ̆m jơnăr et xa hăm tơmoi, păng đei pai xa lơ̆m dôm năr et soi hai”.
Yăn hrei, tơdrong arih xa kơ bơngai Mnông mă đơ̆ng roi đei ƀôh ƀiơ̆ bơih ră mă lei ‘nhot hla băp hơte oei ưh đei lai yơ hiơt hiong lơ̆m tơdrong sŏng xa rim năr. 1 ‘nhot xa đơ̆ng hla ‘nhot bri brăh tôch ‘lơ̆ng, ƀou phu. Tơdrong vei kơjăp ‘nhot hla băp hơte âu kŭm jing tơdrong juăt ‘lơ̆ng lơ̆m tơdrong pai ‘nhĕm ‘nhot kơ bơngai M’nông.
Viết bình luận