Siu H’An – Hơdruh Jarai tôch hưch ‘mêm tơdrong tơroi kră sơ̆ păng hơri brông
Chủ nhật, 06:00, 04/06/2023 Quốc Học/Dơ̆ng tơblơ̆ Quốc Học/Dơ̆ng tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Lơ̆m ‘măng năm chă hyup tơdrong hơ ‘mon păng hơri brông ‘nao âu, khul chih tơdrong kơtơ̆ng ang ăn Radio nơ̆r pơma Việt Nam tơ̆ Tây Nguyên ƀôh lơ tơdrong tôch hơiă. Mă đơ̆ng kơsô̆ bơngai gơ̆h hơ ‘mon păng hơri brông ưh đei lơ, mă lei đon tơchĕng găh 1 tơring tĕh chăl kră sơ̆ oei đei hơnơ̆ng lơ̆m jơhngâm đon rim bơngai tơ̆ pơlei pơla.

Siu H’An rơnĕh păng arih xa truh ‘lŏ tơ̆ plei Kĕnh Hmĕk, xăh Ia Le, apŭng Chư Pưh, dêh char Gia Lai. Đơ̆ng ‘lơ̆p hơnơ̆ng mơ̆ng ƀai hơri brông lơ̆m dôm năr mĕ pŭ tơ̆ rŏng năm mir. Gơmăng truh vih tơ̆ hnam, Siu H’An ngôi jê̆ kong nuh hnam kơjung, mơ̆ng yă ƀok hơri hơ ‘mon păng tơroi giông giơ̆.

Chăl arih kră sơ̆ lơ̆m tơdrong tơroi đei Siu H’An chĕp ba đơ̆ng pơlei pơla truh tơ̆ Hnam trưng tĕh đak rong hŏk tro kon kông jăl 2 apŭng Chư Sê, dêh char Gia Lai. Siu H’An ƀlŏk dơ̆ng tơdrong hơiă hlŏh mưh oei hŏk tơ̆ hnam trưng tĕh đak rong, tơ̆ kơmăng, bôl boăl ngôi jŭm dăr ŏh, mơ̆ng ŏh tơroi hơ ‘mon, nhen hiơt đĭ tơdrong rơnguơ̆ kơ pơlei pơla. Bơngai kơ tang nuih mơng, ‘lơ̆ng rŏ hơ bŏ guăng lơ̆m tơdrong tơroi kră sơ̆ kơ bơngai Jarai ‘nŏh jĭ đe Giông, đe Hrit, đe Bia Phu, Bia Man… pơm ăn bơngai mơ̆ng tôch ‘nă hal:

“Tơdrong tơroi Dăm Giông tơroi kơ tơdrong tơblăh tôch kơtang vă dŏng tĕh đak, tơgŭm ăn pơlei pơla. Oei Hrit ‘nŏh tơroi kơ tơdăm tơnuh hin hot pơngot rơvĕt, hơnơ̆ng đei kon pơlei jăm joă, kuă ngôi hơdai, tơƀâp bu kŭm sŏh đak hai, grih muh, đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh Hrit pơsêh jing 1 ‘nu bơngai ‘lơ̆ng, pơdrŏng, sŏng xa jơnap. Oei mưh tơroi kơ Bia ‘nŏh jĭ tơroi kơ 1 ‘nu hơdruh kơnê̆ kơnut, đang kơ ‘nŏh pơsêh jing 1 ‘nu hơdruh ‘lơ̆ng klă klang rang kơ đak rak kơ hla...”

Siu H’An tôch ‘mĕh tơroi kơ dôm bơngai đei ư hơnhang lơ̆m tơdrong tơroi kră sơ̆ kơ bơngai Jarai. Lơ̆m nŏh đei “Nô Nan” lơ̆m tơdrong tơroi kră sơ̆ tơƀôh hơdăh jơhngâm pran kơtang, nuih mơng đơ̆ng đe tơdăm Tây Nguyên. ‘Nŏh jĭ tơdrong tơroi tơƀôh hơdăh jơhngâm đon hơpơi ‘mĕh đơ̆ng bơngai Tây Nguyên ling lang đei jơhngâm pran vă tang găn sem bri brăh chư̆ kơ nê̆, vei lăng pơlei pơla sơđơ̆ng ‘lơ̆ng. Bơ̆n vang mơ̆ng Siu H’An tơroi ngôi tŏ sĕt thoi âu:

“Tơdrong tơroi kơ Nô Nan, bơngai ‘nâu jĭ bơngai kơchu lơ̆m pơlei, đa tĕh tôn đe, pơhle bơngai nai kơna mĕ ƀă hil hơnơ̆ng. Ƀât ƀă sư năm dŏng 2 ‘nu mĕ kon đei kiĕk rôp vei, mĕ sư ƀôh kon tôch nuih, đa tĕh bơngai nai ‘nŏh mĕ sư pơma “Nô Nan ăi, e ưh kơ hli kiơ lah, tơdăh e nuih lei tĕh pơlôch kiĕk ‘nŏh văi”. ‘Nâu jĭ kiĕk đa mât lơ̆m pơlei châu xa bơngai lơ̆m plei bơih văi. Nô Nan kơtơ̆ng mĕ khan lơ lei, Nô Nan iung tơblăh hăm kiĕk hloi, hơnhăk dơ̆ng tơdrong arih xa hiôk sơđơ̆ng ăn pơlei pơla”. 

Hơdai hăm tơdrong tơroi kră sơ̆ nhen thoi đei kơjăp lơ̆m jơhngâm, Siu H’An oei đei ƀơ̆r hơri hiôk ‘năi. Ưh lăp rơbot dôm boa hơri Jarai đơ̆ng mĕ ƀă, yă ƀok pơtho ăn, Siu H’An oei chă pơchĕh nơ̆r pơđơ̆k hle ăn tơdrong hơri Jarai kiơ̆ tơdrong ‘mĕh vă đơ̆ng kơ dih dơ̆ng. Mă loi, sư oei tôch kơ ‘mêm mĕ ƀă sư dơ̆ng:

“Inh ‘mĕh hơri vă bơnê kơ mĕ ƀă pơjing, rong ‘me truh ‘lŏ, pơngơ̆t ăn inh đơ̆ng ‘lơ̆p sơ̆ truh ‘lŏ, jing bơngai dang ei. Inh tôch ‘mêm kơ mĕ ƀă. Inh tơchĕng dơ̆ng dôm khei pơmat tat đơ̆ng mĕ ƀă chă sir săi ƀum, phĕ hla ‘nhot tơ̆ bri vă rong kon hơ ‘lơ̆p. Tơdăh inh jang xa đei ƀôh nhen đe nai ‘nŏh inh ưh ăn mĕ ƀă năm jang mir, glĕh hrat kơ dơ̆ng bơih”.

Dang ei, bơ̆n vang mơ̆ng 1 jăl lơ̆m ƀai hơri“Mĕ ƀă ơi!”, tơdrong hơri Jarai, yoa Siu H’An chă nơ̆r plơ̆ng: “Mĕ ơi! Kon krao mĕ. Ƀă ơi! Kon krao ƀă. Rơnguơ̆ kơ ‘mĕ dêh! Sơ̆ mĕ chă sir ƀum, mĕ phĕ hla ‘nhot tơ̆ bri vă rong ‘me kon”.

Siu H’An čhưu kơ hiôk jơhngâm, nhen vă nhâm hloi mưh hơri ƀai ‘nâu. Đĭ 40 sơnăm bơih, mă lei mưh dơ̆ng hơri vă hyup lơ̆m brŏ, sư nhâm nhen thoi 1 ‘nu hơiŏh krao mĕ, krao ƀă, tơchă yă, ƀok. Yoa nơ̆r jô̆ pơđơ̆k lơ̆m ƀai hơri nhen thoi hrơm mât lơ̆m jơhngâm đon sư.

Quốc Học/Dơ̆ng tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC