Ting ning: Nơ̆r pơma pơjoang kơ druh dăm
Chủ nhật, 07:00, 02/07/2023 Dơ̆ng chih Dơ̆ng chih
VOV4.Bahnar - Đơ̆ng sơ sơ̆, Ting ning đei kơjăp hăm tơdrong arih xa, rĕh hơri pơchơt kơ kon pơlei Bahnar. Hăm đe tơdăm Bahnar, Ting ning oei đei iŏk rĕh pơm nơ̆r pơma pơjoang hăm bơ̆n drŭh dơ̆ng. Kơlih thoi nŏh, mă bơngai Bahnar pơtih jơ vang Ting ning jĭ nơ̆r pơma pơjoang đơ̆ng đe druh dăm oei hưch băl.

Ting ning bơngai Bahnar đei pơm hăm ‘lao, pơ o mă ưh ‘nŏh hơ ‘yơl, tih tŏ kŏng ti bơngai ‘lŏ. Ƀât tơm đing Tĭng nĭng đei chô̆ get đak vă pơm ƀơ̆r, re jrang... Hăm tơpang ti gơ̆h hơgei đơ̆ng đe ngê̆ nhơ̆n hlôi “pơm ăn” dôm tơmam chă tôch ƀônh âu jing đei jơva re mơ̆ng tôch hơiă... Mă loi lơ̆m dôm gơmăng et ngôi tơdrô ge lơ̆m hnam, dôm năr et xa, ngôi pơchơt kơ pơlei pơla mưh jơhngâm iung ranh, jơva Ting ning gơ grang nhen dui hor rim bơngai vang ngôi hơdai lơ̆m tơdrong pơchơt; ƀât lăp djơ djrĭng nhen thoi đe tôn chĭng năr pơchơt, ƀât lăp gơ grang rĕh kiơ̆ boa hơri druh dăm pơm ăn rim răih bơngai mơ̆ng tôch kơ nhop đon.

Ƀok Hmôt, 63 sơnăm, tơ̆ plei Tuơh Kơtu, xăh G’Lar, apŭng Đak Đoa, dêh char Gia Lai, 1 lơ̆m dôm ‘nu bơngai đei pơ ư rĕh Ting ning hiôk hlŏh tơ̆ tơring tơroi: “Sơ̆, ƀât oei tơdăm sơ̆, lơ̆m dôm kơmăng rang khei, Ting ning hơnơ̆ng kiơ̆ inh “chă thông” bơ̆n druh. Mưh đei tơdrong ưh hiôk lơ̆m jơhngâm, inh đa iŏk Tĭng nĭng rĕh ngôi vă pơhiơt lê̆ tơdrong sơ ‘ngon. Mưh năr chơt, pơlei pơla et xa hơdai, inh rĕh Ting ning ăn đe mih ma duch nă hơri brông hai”.

Ƀok Hmôt ƀlŏk sơ̆ chăl oei tơdăm hơnơ̆ng chĕp ba ting ning chă thông bơ̆n drŭh sơ̆: “Ƀât oei tơdăm năm chă thông bơ̆n druh sơ̆, mưh inh rĕh Ting ning lei đe hơdruh, ƀât lăp mĕ ƀă đe sư iung pơih ‘măng krao tŏk ngôi hloi, mơ̆ng Ting ning lơ bơngai hiôk, hơnganh ‘lơ̆r hơnă hnam hloi... Mơ̆ng Ting ning hiôk hlŏh ƀât 9, 10 jơ gơmăng, bơ̆n rĕh sư re jrang tôch hiôk. Inh hơnơ̆ng chĕp vei Ting ning klep truh lôch hơchăng, khơ̆i hiong ning mônh!”

Hăm ƀok Byơh, 64 sơnăm, tơ̆ plei Pơ Chăk, xăh H’Ra, apŭng Mang Yang, dêh char Gia Lai, đơ̆ng Ting ning đơ̆ng ƀă, đơ̆ng ‘nhŏng sư rĕh nhen hrơm mât lơ̆m jơhngâm ƀok đơ̆ng oei ‘lơ̆p sơ̆. Mưh kiơ̆ mĕ ƀă năm mir, ƀât mĕ pŭ tơ̆ rŏng, kơplăh pơdơ̆h ngôi,... jơva Ting ning đơ̆ng ƀă hăm ‘nhŏng sư rĕh păr ang kiơ̆ boa hơri pơlung, hơri pơjoang, nhen hrơm mât đĭ lơ̆m jơhngâm đon bơngai hơ iŏh iĕ ‘nŏh. Kơ lih thoi nŏh, mă truh ‘lŏ đơ̆ng rŏng âu, ƀok Byơh, jing 1 ‘nu bơngai rĕh Ting ning tôch hiôk; păng gơ̆h pơm Ting ning re jrang hiôk hai.

Ƀok Byơh tơroi, ƀok gơ̆h rĕh Ting ning dôm jĭt sơnăm ‘nâu bơih: “Đơ̆ng 11 sơnăm inh gơ̆h rĕh Ting ning, ‘nhŏng inh gơ̆h rĕh hơdrol, inh hŏk rok gơ̆h rĕh đĭ hloi. Inh rĕh gơ̆h hlŏh kơ ‘nhŏng dơ̆ng, gơ̆h pơm Ting ning dơ̆ng...”

Kơbăt dôm chăl jơhnơr, hăm bơngai Bana jơva Ting ning nhen mât hrơm lơ̆m sĕch kar, mât lơ̆m jơhngâm đon. Ting ning pơm ăn tơdrong arih xa kơ pơlei pơla roi chơt, jơhngâm đon kon bơngai roi ‘mêm băl, arih xa roi tơpăt ‘lơ̆ng. Tơdrong hơiă hlŏh dơ̆ng ‘nŏh Ting ning gơ̆h reh ngôi tơ̆ rim anih, rim jơnăr, rĕh tơ̆ hnam kŭm gơ̆h, rĕh tơ̆ mir kŭm gơ̆h dăh mă rĕh ngôi lơ̆m dôm gơmăng et tơdrô gô kơdroh kŭm gơ̆h... kơna jơva Ting ning jing tôch juăt hăm tơdrong arih xa, hơri pơchơt kơ kon pơlei Bahnar.

Dôm bơngai gơ̆h rĕh, gơ̆h pơm, tôch hưch ‘mêm kơ Ting ning nhen: ƀok Byơh, ƀok Hmôt… ưh đei lai yơ hŭt hơchăng Ting ning, oei hơnơ̆ng chĕp vei lơ boa re tôch hiôk đơ̆ng Ting ning mĕ ƀă yă ƀok pơ sư̆ ăn sơ̆. Dang ei đe sư kŭm jing dôm bơngai oei hơnơ̆ng chă trong pơtho ăn jơhnơr mơlôh rĕh, pơm Tĭng ning dơ̆ng. Đe sư đei kon pơlei ‘mêm kơ eng 1 păh ‘nŏh yoa gơ̆h rĕh, gơ̆h pơm Ting ning.

Ƀok Byơh lui, Ting ning kơ kon pơlei Bahnar gô đei chĕp vei hơnơ̆ng truh ning nai kai ning mônh: “Ting ning đei đơ̆ng mĕ ƀă yă ƀok bơ̆n sơ̆ kơna arih sô̆ chơt, ưh kơ đei lei ưh kơ chơt, pơsĕl bơih. Tơdrong arih xa chăl adrol sơ̆ ưh đei kơtar lăp đei Ting ning hăm glơng glơ̆i đĕch. ‘Nâu jĭ tơdrong chơt hơiă, tơdrong rŏ ‘lơ̆ng lơ̆m tơdrong arih xa kơ kon Bahnar bơ̆n. Yoa thoi nŏh, inh ‘mêm, inh vă chĕp vei tơmam âu kiơ̆ nơ̆r mĕ ƀă yă ƀok sơ̆ tơtă ăn, athei chĕp vei dôm tơdrong ‘nâu kơna inh vă adrin vei sư.”

Lơ̆m tơdrong arih xa chăl ‘nao, Ting ning oei hơnơ̆ng ưh đei tơplih hăm tơdrong arih xa, rĕh hơri kơ bơngai Bahnar. Mưh kơtơ̆ng đe rĕh Ting ning, rim bơngai hưch hanh lơ̆m jơhngâm, jâng ti nhen ‘mĕh hơyŭn kiơ̆ boa Ting ning. Mă loi lơ̆m dôm gơmăng et xa, ngôi pơchơt, jơva Ting ning pơm tơiung jơhngâm čhôk ‘nă ăn pơlei pơla, pơm ăn rim bơngai roi ‘mêm kơ tơdrong arih xa, roi ‘mêm kơ pơlei pơlei dơ̆ng.

Dơ̆ng chih

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC