Tơƀăng xa ‘lơ̆ng kơ bơngai Êđê pơm đơ̆ng hmôch trit (hmôch iŭ)
Chủ nhật, 06:00, 12/05/2024 Zawut/Lan chih tơblơ̆ Zawut/Lan chih tơblơ̆
VOV4.Bahnar – ‘Nguaih kơ dôm tơƀăng xa nhen pro tăng, hla ƀlang, por prung, iĕr ƀuh... lơ̆m tơƀăng xa kơ bơngai Êđê noh oei đei tơƀăng xa ‘lơ̆ng đei pơm đơ̆ng hmôch iŭ (hmôch trit). Hăm iŭ, ƀâu phu atŭm hăm hơdrĕch hla ‘long bri păng tơmam kơdih, bơngai Êđê pơjing đei tơƀăng xa “kăp gĭt ưh đei kiơ hơtŏ” đơ̆ng hmôch iŭ.

Vă đei tơmam xa pơjing đơ̆ng hmôch iŭ (hmôch trit), noh athei đei tôm tơmam drăm vă pơjing. Hơdrol hloh noh athei chă tơpu hmôch tih, đei lơ kơtăp tơ̆ sơdrai ‘long lơ̆m bri, lơ̆m mir dah mă ah jih đak krong, đak glung vă gơh rơgoh ah pơjing tơƀăng xa. Dôm tơpu hmôch iŭ đei lơ kơtăp đei lăng jĭ tơmam pơsư̆ đơ̆ng plenh hăm hơyuh ƀâu phu tru hŭt. Khei năr ‘lơ̆ng hloh vă chă rôp hmôch trit noh đơ̆ng blŭng pơyan ‘mi păng đơ̆ng rŏng kơ kăt yua tơmam choh pơtăm.

Bơngai Êđê Bih oei tơjê̆ jih đak krong noh đei ‘nhot djam tang hơnơ̆ng pai tơƀăng iŭ hăm hmôch trit ƀâu phu tôch dêh. Iŭ atŭm hăm tăng kơ ‘nhot djam tang lŭk lơ̆k dih băl tôch ‘lơ̆ng.

Oei bơngai Êđê Adham hơnơ̆ng lŭk lơ̆k hmôch trit hăm ka hơkenh, ka chruơh dah mă tŭl hăm tơneh ‘măn chă xa ngôi, peh ƀoh hơmrĕ chŭ ‘nhĕm kro, ‘nhot ơ̆p âu to... Pơmai  H’Djun Niê (đe oei krao Amĭ Tân), tơ̆ pơlei Sah A, xah Ea Tul, apŭng Čư̆ Mgar, dêh char Dak Lak ăn tơbăt, rim tơring đei kơdih trong pai pơjing phara băl mă lei hơnơ̆ng vei sơđơ̆ng gah tơdrong iŭ, ƀâu phu kơ hmôch trit: “Ka hơkenh noh ôp rơgoh ‘nhăk ƀuh hăm unh ngar vă ƀâu phu hloh. Hmôch trit noh sơ̆k tŏ lơ̆m minh năr đang kơ noh hơdrĕng, lê̆ hơpôm. Đang kơ noh lŭk lơ̆k hăm ka hơkenh. Lơ̆m ‘nhot mă âu athei đei hơmrĕ hăng, hla ĕch, hla chăn, hla ƀâu noh hăp pơm ƀâu phu hloh. ‘Nâu jing tơmam xa ‘lơ̆ng hloh kơ bơngai  Êđê đơ̆ng sơ̆ truh dang ei”

‘Nguaih kơ iŭ khao ‘lơ̆ng kăp gĭt đơ̆ng hmôch trit lơ̆m dôm tơƀăng xa, đei rơba tơneh dah mă dôm tơmam xa nai noh hmôch trit oei đei tŭl hăm hla ƀâu, hla ĕch, hla tiăng liăng dah mă tŭl hăm ka kro adoi pơjing đei tơƀăng xa ƀau phu ‘lơ̆ng. Pơmai H’Đim Niê (đe juăt krao Amĭ Linh) tơ̆ pơlei Ayun, xah Ea Kueh, apŭng Čư̆ Mgar, dêh char Dak Lak ăn tơbăt, ƀoh hơmrĕ hmôch iŭ ưh gơh kơƀah ah đei ‘nhĕm nhŭng pơhang dah mă ‘nhĕm rơmo kro.

Ƀoh hơmrĕ hmôch iŭ gơh xŏng hăm por, chŭ ‘nhot ơ̆p, pơm rơba ‘nhot dah mă ‘măn chŭ plei pơ-ŏ, ôi âu to…: “Ƀoh hơmrĕ hmôch iŭ đei ƀoh, ƀôk ngok, hơplăng tŭl atŭm dih băl. Hmôch iŭ noh sơ̆k hrăng, tah tŏ sĕt tiu vă ƀâu phu, ‘măn chŭ xa ‘nhĕm pơhang tơ̆ hơdra unh. Ah iŏk tơpu hmôch noh ưh đei iŏk kơtăp hmôch, kơlih thoi noh hmôch gô iŭ ‘lơ̆ng hloh”

 Dôm ‘nhot xa đei pơm đơ̆ng hmôch trit ưh gơh kơƀah hăm tơmoi ƀơ̆t năm truh Tây Nguyên. Hăm tơmoi ‘măng mă blŭng truh ƀôh tơmam xa đei pơm đơ̆ng hmôch iŭ noh pơngơ̆t kơ đon. Mă lei ah ‘nhĕm lăng bơih noh lăp kơ đon dêh. Dôm tơmam xa đei pơm đơ̆ng hmôch trit ƀônh ƀŏ đĕch, mă lei ‘lơ̆ng nham, ƀâu phu tơdrong kăp gĭt kơ bri kông kơdrơ̆ng.

Zawut/Lan chih tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC