VOV4.Bahnar – Têt Trung thu pơgơ\r ăh khei 8 âm l^ch rim xơnăm noh jing ‘măng lêh ‘măn ăn đe hơ ioh, mă lei duh đei lơ bơngai gô chang. ‘Nâu ưh kơs^ jing ‘măng vă đe hơ ioh lu\ lăp pơchơt hăm dôm tơmam pơsuh pơchơt nhen: Hơdru\ng unh hơnglo\ng, tie#n sih ju jê, um kla tơnơ\ng, hơxuang ‘nă grai lơ\m kơmăng ako\m khei pơn^l... mă oei jing ‘măng vă dôm bơngai lơ\m rim unh hnam Việt atu\m băl xa [anh trung thu [âu phu ‘lơ\ng. Jăh vă akhan, rim tơring lơ\m ja#p teh đak xơng Trung thu phara băl, mă lei kăp g^t noh athei tơroi truh trong mă kon pơlei Tuyên Quang pơgơ\r păng xơng Trung thu rim xơnăm.
Ưh adro# 2 năr 14, 15 khei 8, Lêh ako\m Thành Tuyên pơtơm đei pơgơ\r đơ\ng năr 4/9 tơ\ Tuyên Quang hăm lơ tơdrong joh ayo\ kăp g^t, lăp kơmăt. Lơ\m lơ gie\ng kơ âu, kơmăng yơ đe hơ-ioh tơ\ Tuyên Quang duh đei tơ oei lơ\m dôm tong gre pơro\ hăm unh tru\ng thu phara kơdih vă drơ\ng pơrok găn dôm jăl trong tơm kơ pơlei kơdra#m. Đei jrao hri hơsuang kiơ\ tơdra lơ\m dôm tong gre pơro\ um đei lơ pơn^k đak, đei ako\m lơ\m dôm tơdrong pơchơt weh bơnôh hăm kơmăng ako\m ang khei, đe hơ-ioh bu bu adoi hơ\k chơt lơ\m đon: Xơnăm âu khul inh bơ\ um prao, inh klưh lăp đei hao lơ\m gre hơyuh năm jơja#p pơlei tơm đei tơmang lăng um ru\p ‘lơ\ng ro\, inh lăp kơ đon. Xơnăm âu inh đei vih vơ\t 6 ‘măng năm ja#p pơlei tơm bơih.
Oei âu noh nơ\r kơ minh ‘nu hơ-ioh nai: Kueng inh xơnăm âu bơ\ um ka chep pơxêh jing prao. ‘Nâu jing ‘măng mă 2 inh đei tơ oei lơ\m gre um prao âu, lơ um pơro\ gua\ng ‘lơ\ng lăp kơ măt, inh ‘meh xơnăm âu lơ bơngai pôk bơnê kơ um pơro kơ kueng inh.
Lơ um hơdru\ng unh trung thu đei kon pơlei pơjing io\k đon lăp đơ\ng um pơtih lơ\m dôm tơdrong tơroi kơ hnưr erih, tơdrong hơ ‘mon kră xơ\ păng tơdrong erih tơpă, tơdrong pơm jang đơ\ng kon pơlei lơ\m rim jăl kơ hnưr erih nhen: Prao măh năm ako\m lêh Thành Tuyên, Song Lân năm ako\m lêh, Ka chep pơxêh jing prao, pơkong kơne, xem bot ‘long hơgơ\r kong... Lơ um ru\p đei io\k pơjing kiơ\ khoa ho\k ko\ng nge3 ‘nao mă adoi oei đei răk vei um ai joh ayo\ jua\t jue kơ pơlei pơla Tuyên Quang păng hơdrung kon pơlei Việt Nam. Rim um ai ako\m đei tơdrong kăp g^t mă kon pơlei pơtrruh, noh jing hơpơi ‘moih đe hơ-ioh – jing bơngai mơlôh ning nai kai kơnh hlôh vao găh hnưr erih, ho\k pơhrrăm kiơ\ rok mih ma yă yăng tơ iung pơjing teh đak.
Nhôn hlôi chih io\k nơ\r pơtrruh đơ\ng kon pơlei chơt hơ-ia\ tơroi kơ um pơjing kơ po thoi âu:
- Um ru\p kơ jơnu\m mă 1 tơring kơdra#m Tân Quang noh pham hơdrung lak ho\ng, um ru\p đei tơdrong kăp g^t vă ăn đe hơ-ioh hlôh vao hơdăh tơm a hla chă noh kon xâu ‘nă grai bia yang, ‘meh vă đe kon mon kon xâu pơtoi kiơ\ chăl hơdrung [ok, [ă, ma mih vă pơjing teh đak roi năr roi pơdro\ng pran hơto\k tơ-iung pran kơtang hloh.
- Um ru\p nhôn noh um ru\p kơ tơring pơxe\l, kơlih nhôn dang ei oei ako\m lơ\m choh jang xa, kon pơlei jang mir păng tơring pơxe\l, đei io\k yua ko\ng nge# 4.0 vă hơ ‘nhăk mir na, pơm thoi yơ vă tơjủ [iơ\ huach jơhngơ\m jang, mă đei yua lơ. Kiơ\ đơ\ng noh nhôn hơpơi ‘moih đe mơlôh băt hơdăh jơhngơ\m plang đơ\ng dôm bơngai yuk trong hơlâu, pơjing đon lui ăn đe chăl mơlôh, vă ning nai kai kơnh ăh kon mon kon xâu tih vơ\ [lo\k hơdơ\r ling lang truh găr phe hlôi rong ‘me po tơdrah bơngai, vă hơto\k tih tên hloh.
Yak hadoi hăm um ru\p hơdru\ng unh trung thu pơrok tăp dăr pơlei tơm, kon pơlei hru\k hơbăn ao kon kông, atu\m băl hơxuang, pơjing đei cham char xo# xôn hloh. Lơ kon pơlei akhan, tơdrong mă âu tơ[ôh tơdrong tơgua\t tơgua\l đơ\ng dôm hơdrung bơngai atu\m erih xa lơ\m tơring teh Tuyên. Yă Phùng Thị Hoan, oei tơ\ kueng 15, tơring kơdra#m Tân Quang, pơlei tơm Tuyên Quang ăn tơbăt: Inh hru\k hơbăn tanh kơ bơngai Mèo. ‘Nâu noh hơbăn ao tanh bơngai Thái. Pơmai oh adoi hru\k hơbăn ao tanh kon kông, rim kueng, rim tơring adoi đei pơnih um ai kơdih, nhôn hru\k hơbăn ao tanh kon kông vă tang măt ăn dôm hơdrung bơngai kon kông dêh char Tuyên Quang, ‘meh vă Tuyên Quang hơnơ\ng vei răk đei tơdrong tơgua\t tơgua\l atu\m băl hơ ‘nhăk dêh char roi năr roi pơdro\ng pran kơjăp.
Dôm năr âu, lơ tơmoi đơ\ng ja#p tơring kơ teh đak truh hăm pơlei tơm Tuyên Quang vă pơxo# lêh ako\m păng et xa dôm tơmam xa kăp g^t kơ tơring. Dôm um ru\p đei hơkâu jăn, tih kơso# pơkă, um ai phara băl ưh adro# pơm lăp kơmăt đe hơ-ioh mă oei pơjing tơdrong ‘lơ\ng tơnăp kăp g^t hăm tơmoi truh tơmang: Năm truh Tuyên Quang mơn [ôh xo# hơ\k pă vă hăm lêh ako\m, hơving hơvo hăm tơdrong pơgơ\r tih. Dôm um ru\p rơbeh rơbai, đơ\ng um ai tơgua\t hăm jua\t jue nhen ka chep, hơdru\ng unh, dăh mă um prao, um ru\p tơgua\t hăm joh ayo\ kră xơ\ nhen pơkong kơne, noh pơtơm [ôh băt kon pơlei tơ\ Tuyên Quang rim bơngai p^n kơ ‘m^n păng vei răk tơ[ăk mong khôi jua\t kăp g^t kơ hơdrung hơdre\ch, lêh ako\m trung thu đei kon pơlei năng truh noh inh kơche\ng rim bơngai adoi năng truh đe hơ-ioh.
Lơ unh hnam hlôi ‘nhăk kon hơ-ioh po truh ako\m vă hơlen băt găh trung thu jua\t jue xơ\ kơ hơdrung hơdre\ch tơ\ pơlei tơm Tuyên Quang, Lêh ako\m mă ưh kơs^ tơ\ yơ adoi gơh đei ôh. Pơmai Nguyễn Thị Thu Trang, tơ\ Hải Phòng păng đe kon tơroi: Vang ako\m trung thu Tuyên Quang, inh [ôh đe hơ-ioh gô chang hơ\k chơt lơ\m đon, trung thu bơngai ‘lo\\ ‘măn ăn đe hơ-ioh ie\, tơpă mưh ke\ đei noh inh gô năm tơmang Tuyên Quang tro\ ăh ‘măng ako\m trung thu, vă đe kon adoi đei pơlêt, tơroi ăn đe boăl minh hnưr tơ\ Hải phòng gơh băt.
Xo# hơ-ia\ kơ Lêh ako\m Thành Tuyên rơ-ông rơ-ang ja#p tơring tơrang, lơ\p minh kơ pơn^k um ru\p, tơdra kơ ‘năr xo#, minh um ai joh ayo\ kăp g^t, tơgop vă Tuyên Quang vă tơroi tơbăt hăm kon pơlei păng tơmoi lơ\m păng ‘nguaih kơ teh đak găh um ru\p pơlei pơla, kon bơngai, mă kăl noh dôm kơjă joh ayo\, hnưr erih, khôi jua\t kơ pơlei pơla kăch mạng.
Lan chih păng pơre nơ\r
Viết bình luận