Tơmam xa Tây Nguyên xơng puih mak ‘nao
Chủ nhật, 01:00, 06/02/2022

VOV4.Bahnar – Mưh nhen ‘năr hmă, kon pơlei kon kông Tây Nguyên hơnơ\ng xo\ng por hăm ‘nhot bri nhen hla [ep, tơ ‘mơ\ng hre, tơ[ăng phat pơle... noh lơ\m ‘năr et xa, ‘năr têt, khôi juăt kơ đe xư noh ưh gơh kơ[ah ‘nhe\m [uh, pơhang, ‘nhot bri pe\ lơ\m pơgar, tơ\ mir, ‘nhot bri ‘lơ\ng ‘ngam kơ bri kông. Kơlih Têt jing khei năr ako\m tôm bơngai, noh ‘nguaih dôm tơmam xa kăp g^t kơ tơring, adrol kơ têt rim unh hnam oei pai xik tơm vă truh ăh têt noh tơkang et hơko\m unh hnam, pơchơt puih mak atu\m xơng Têt.

 Dôm năr Têt jing ‘măng vă rim bơngai ako\m dih băl. Rim unh hnam hơmet dôm tơmam xa ăh ‘năr têt. Hăm bơngai Ê Đê, ưh gơh kơ[ah nhu\ng [uh, ier pơhang păng por [a ‘nao. Atu\m hăm noh hơdre\ch ‘nhot lơ\m pơgar, ‘nhot pe\ đơ\ng mir nhen hla tăng bri, hla kơtonh, tơ ‘mơ\ng tôl, plui... Tơroi găh tơmam xa đei hơ\, tăng, tơdrong ‘lơ\ng kơ tơ[ăng hla plei tăng bri lơ\m xo\ng xa kơ unh hnam ăh ‘năr Têt, pơmai H’Thi Niê (Amĭ Chip) – oei tơ\ pơlei Alê B- phương Ea Tam – plei tơm  Buôn Ama Thuôt, dêh char Dak Lak ăn tơbăt: “Tơ[ăng xa hla plei tăng bri đei lơ trong pai, pơtih nhen pai nhen đe xa lẩu noh djru\ hăm tơ[ăng ‘nhe\m rơmo. Oei bơngai Êđê hơnơ\ng pai hăm ka ha#p, kơde\m kông, [oh [ôk ngok. Tuh to\ xe\t rơmă păng kơde\m kông, ka dôm tơmam drăm vă nham pai tuh to\ xe\t đak, dăh kơdơ\k noh tăh hla plei tăng bri păng dêk xa đe\ch”.

Tơmam xa ăh ‘năr Têt, hăm bơngai Êđê duh ưh gơh kơ[ăh xik tơm ‘măn et lơ\m unh hnam păng jong ăn tơmoi đơ\ng ataih truh. Xik tơm hơ ‘nhăk tơdrong hơ iă, ăn [o\ đe hơdruh jing [ru\ng [reo, pơm ăn đe tơdăm pran jăng hloh. Pơmai H’Nhung Adrơ\ng, tơ\ pơlei Ju,  xăh Ea Tu, plei tơm Buôn Ma Thuôt, dêh char Dak Lak ăn tơbăt, ‘meh đei xik ‘lơ\ng, athei pai hmo\ dôm khei hloi: “Xik tơm noh tơmam et kăp g^t ưh gơh kơ[ah lơ\m dôm năr Têt. Xik đei pai le# đunh noh ‘lơ\ng. Et xik tơm tơbang tơdrong tơguăt tơguăl hăm dih băl păng joh ayo\ et xik tơm, ưh đei axong pơnhan bơngai âu ăn bơngai to... Rim bơngai atu\m et xa lơ\m minh đing, kră ie\, mơlôh hơdruh tơdăm adoi gơh et vă kơ tơdrong xo# xôn pơdui đunh hloh”

Hăm bơngai Xơ đăng, Têt oei jing ‘măng vă rim bơngai hơvơn băl xa dôm tơmam xa juăt jue kră xơ\. Kơyuơ tơdrong erih roi năr roi đei [iơ\ noh atu\m hăm ‘nhe\m ier, bip, ‘nhe\m nhu\ng... nhen dôm hơdrung hơdre\ch ‘nho\ng oh nai, kon pơlei Xơdang lơ\m khei Têt oei hơmet lơ tơmam xa, đak nhă [enh kơ bri kông. A Sâm, oei tơ\ pơlei Đăk Y Pai, xăh Măng Bút, apu\ng Kon Plông ăn tơbăt: “Xơnăm âu lăng atu\m tơ\ xăh Măng Bút đei tơdrong tơplih lơ gơnơm băt choh jang xa, pơtăm [um [lang, rong rơmo, tơdrong erih da [iơ\ kơ hrat hloh adrol ki. Xơng Têt xơnăm âu gô xo# hloh kơ dôm xơnăm adrol ki. Kiơ\ khôi kră, Têt xơnăm âu kon pơlei lơ\m tơring hlôi hơmet ‘nhe\m kơne kro păng dôm tơmam xa kăp g^t nai vă ‘măn xo# lơ\m dôm năr têt, đang kơ noh năm apong, thơ thâu têt unh hnam ‘nho\ng oh kơtum kơto\ng [ơ\t puih mak vih”.

Đinh Tơi, noh bơngai Bahnar tơ\ pơlei Chiêng, Kbang, Gia Lai ăn tơbăt, hơnơ\ng ăh Têt truh, đe dro\nglo lơ\m pơlei atu\m băl năm tơ\ bri gơ\ tơ ‘mơ\ng hre, ‘nhot bri, rôp hơbâu lê vă ‘măn xa lơ\m dôm ‘năr Têt. ‘Nguaih kơ noh nhu\ng hlôi đei kon pơlei rong lơ\m 1 xơnăm kơ âu gô đei [uh ‘nhe\m vă ‘măn et hăm xik tơm, rim bơngai atu\m băl lơ\m dôm ‘năr têt. Đinh Tơi, pơlei Chiêng ăn tơbăt dơ\ng: TĐ Bana “Đơ\g xơ\ ki ăh têt noh đe dro\nglo lơ\m pơlei pơtơm năm tơ\ bri đơ\ng adrol kơ têt 4-5 năr vă gơh yo\l, gơ\ tơ ‘mơ\ng hre, pe\ ‘nhot bri păng be\t hơkap rôp kraih, oei drăkăn noh năm yâu areng, yâu ka păng pe\ kơtonh bri truh năr 29 têt ‘nhăk vih tơ\ hnam, noh jing dôm tơmam xa ‘nhot lơ\m bri ăhkhei têt. ‘Nguaih kơ ‘nhot bri noh, ăh têt kon pơlei oei hơmet tôm tơmam xa, đak nhă kiơ\ tơdrong ke\ đei kơ unh hnam. Đei unh hnam noh hơmet ier, đei unh hnam noh nhu\ng, bơbe, dôm unh hnam đei [iơ\ noh [uh rơmo vă hơvơn kon xâu, kơtum kơto\ng truh et xa thơ thâu têt, atu\m tơroi tơbăt kơ dôm tơdrong hlôi hloh păng pơtho akhan dih băl jang xa lơ\m xơnăm ‘nao”

Têt jing ‘măng ako\m dih băl, kơyuơ noh xơnăm âu unh hnam A Phú, tơ\ pơlei Long Lái, xăh Măng Ri, apu\ng Tu Mơ Rông, dêh char Kon Tum hơmet tôm tơdrong vă xơng Têt, pơchơt puih mak kơ unh hnam. Đei io\k yua lơ đơ\ng pơtăm ‘long pơm pơgang, adrol kơ Têt A Phú năm truh plei tơm Kon Tum chă răt tơmam drăm ‘lơ\ng. Atu\m hăm noh xư duh pơkăp răt tơmam kơ lơ bơngai lơ\m pơlei vă răt minh [ar tơmam drăm kơ tơring, lơ\m noh đei kơne g^t juăt xa sâm Ngọc Linh noh ưh gơh kơ[ah ôh. Oei dôm tơm xik et lơ\m dôm ‘năr Têt, kơdih xư rơih hơ[o kơne, [um [lang pai adrol kơ Têt dôm khei. ‘Nguaih kơ noh oei răt đak pơgang ôp ti, răk che gom [o\ vă tang găn pơrang j^ COVID-19. Xư akhan Têt noh xo#, ba athei hơmet tôm vă unh hnam xo# chơt păng hơvơn rim bơngai atu\m et xa xơng pơyan puih mak:  “Xơnăm ‘nao puih vih, Đảng, Teh đak hlôi pơgơ\r ăn kon pơlei xơng Têt chơt hơ iă, dôm unh hnam atu\m pơgơ\r xơng puih mak. Kon pơlei nhôn hơnơ\ng pơm kiơ\ [lep pơkăp đơ\ng Đảng, khôi luơ\t teh đak, dôm năr pơchơt Têt kon pơlei ưh đei năm tơ\ ataih vă tang găn păng tơjră pơrang j^ vă đơ\ng ro\ng kơ dôm năr pơdơh Têt, kon pơlei grăng pran iung jang ăh blu\ng xơnăm, nhen pơtăm tơ[ăr, ka phê, chăn hroi, sâm Ngọc Linh vă hơto\k mu\k drăm lơ\m xơnăm ‘nao hơto\k tơ iung hloh”.

Lan chih păng pơre nơ\r 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC