Tơpŭng hơƀo kơ bơngai Mnông tơ̆ Buôn Đôn
Chủ nhật, 07:00, 02/04/2023 H’Zawut/Lan tơblơ̆ H’Zawut/Lan tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Adoi nhen rim hơdrung bơngai nai tơ̆ Tây Nguyên, bơngai Mnông tơ̆ Buôn Đôn, dêh char Dak Lak đei lơ ‘nhot xa đei pai tơpŭng đơ̆ng phe nhen tơpŭng hla nhip, tơpŭng hơnuh prit, tơpŭng hơƀo...

 

Tơpŭng hơƀo (Trau pai) kơ bơngai Mnông tơ̆ Buôn Đôn đei pai đơ̆ng dôm tơmam drăm hlôi đei lơ̆m cham char. Vă pai đei tơpŭng ‘lơ̆ng, ưh adrô̆ hơmet tôm tơmam ‘lơ̆ng, mă rim bơngai đei kơdih trong pai kơ po. Tơmam tơm noh đei tơƀăng iŭ, kơdĭm kông, pŭk hơƀo, pŭk phe păng ƀoh, ƀôk ngok âu to hia. Tơƀăng iŭ noh pơ-iŭ đơ̆ng adrol, pŭk phe jing tơmam ưh gơh kơƀah lơ̆m chă pai ‘nhot mă âu. Đe drăkăn Mnông peh phe jing pŭk vă pơm minh lơ̆m dôm tơmam drăm pai tơpŭng.  

Mă blŭng, đe tong phe lơ̆m đak đunh đơ̆ng 30 pơnĬt truh 1 jơ. Ăh mă phe hlôi rơmuơ̆n lê̆ hrăng đak, tăh lơ̆m hơpuăl peh hĕch. Dang ei đe adoi ot hăm kơmăi vă đei pŭk phe, mă lei athei peh hăm ti noh pŭk phe gơh ƀâu phu ‘lơ̆ng.

Pơmai H’Nụ Budam, tơ̆ pơlei Ea Rông, xăh Krông Na, apŭng Ƀuôn Đôn, dêh char Dak Lak ăn tơbăt, tơdrong kăp gĭt lơ̆m chă pai tơpŭng âu noh tơdrong tuh đak lơ̆m pŭk phe lơ̆m gŏ noh athei vơ̆r mă hơnơ̆ng vă kơ pŭk klĭ noh tơpŭng gơh ‘lơ̆ng păng athei pai hăm unh păh lăp đĕch vă tơpŭng gơh xĭn tôm: “Tơpŭng ‘lơ̆ng păng ƀônh pai jing tơmam xa kăp gĭt tơ̆ pơlei pơla nhôn, kơlih đei pai đơ̆ng tơƀăng, hơƀo, kơdĭm kông đei hơmet đơ̆ng adrol. ‘Nhot âu pai tơƀăng atŭm hăm hơƀo xĭn adrol, đơ̆ng rŏng kơ noh pơtơm peh phe hlôi tong đang kơ noh hlŏng iŏk đak pŭk vă pai xĭn đang kơ noh tăh ƀoh ƀôk ngok mă lăp hăm rim bơngai lơ̆m unh hnam, bơngai kră, mơlôh, yă ƀok, vă đei tôm tơdrong ‘lơ̆ng hăm rim bơngai lơ̆m unh hnam”       

Xa tơpŭng âu noh ƀâu phu nham ‘lơ̆ng. ‘Nhot âu gơh xa pơtăl kơ por dăh mă xŏng hăm por. Lơ bơngai lăp xa tơpŭng âu kơlih hăp ‘ngam, pui hơƀo, iŭ đơ̆ng tơƀăng atŭm hăm por rơmuơ̆n noh nham tơpă. Tơpŭng âu ‘lơ̆ng hăm klak noh bơngai ‘lŏ xơnăm păng đe hơ-ioh adoi lăp xa.

Lơ bơngai Mnông băt pai tơpŭng păng lăng âu jing minh lơ̆m dôm tơmam xa kăp gĭt kơdih kơ hơdrung hơdrĕch po. ‘Nâu jing minh tơmam xa ưh gơh kơƀah lơ̆m tơdrong et xa xô̆, et pơkong, groong ƀŭ lơ̆m pơlei pơla, đei kon pơlei pai lơ̆m tơdrong et xa xơng tơmoi đơ̆ng ataih truh vă băt hơdăh găh tơmam drăm xa kơ kon pơlei Mnông. Pơmai H’Nụ Budam, tơ̆ pơlei Ea Rong, xăh Krông Na, apŭng Ƀuôn Đôn, dêh char Dak Lak tơroi: “Tơ̆ âu nhôn xa rim năr tơmam xa âu dăh mă đei tơdrong et xa xô̆, pơtih nhen et pơxĭt, pơkong, unh hnam ưh ‘lơ̆ng hơkâu noh tơpŭng jing tơmam xa tơm kơ bơngai M’nông. Tơpŭng âu đei xa rim năr lơ̆m unh hnam păng adoi đei pai vă jong ăn tơmoi truh tơmang pơlei pơla”

Dang ei, tơdrong erih kơ bơngai Mnông jơnap hloh kơ adrol ki, mă lei tơpŭng hơƀo juăt jue ưh gơh kơƀah lơ̆m ‘măng xŏng xa rim năr. Minh tơmam xa ưh kơ tơnap lơ̆m chă pai pơjing, mă lei ƀenh kơ đon bơnôh tơguăt pơm ăn bơngai ayơ xa trŏ ‘nhot xa Mnông tơ̆ Buôn Đôn roi ‘mêm băt hloh kơ joh ayŏ păng kon bơngai tơ̆ tơring âu.

 

H’Zawut/Lan tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC