Truh lăng dôm tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng bơngai Bahnar
Chủ nhật, 06:00, 11/02/2024 VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆ VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆
VOV4.Bahnar - ‘Nhŏng Đinh A Ngưi (bơngai Bahnar) – kăn ƀô̆ jang tơ̆ Anih joh ayŏ kơdŏ soang, tơplŏng kơdâu tơ̆ apŭng K’bang, dêh char Gia Lai – Tơ ‘ngla “Homestay A Ngưi” jĭ bơngai tôch rơgei, băt trong jang xa, iŏk yoa tơmam jŏh ayŏ kơ dŏ xoang vă pơm Homestay atŏk tơiung chă tơmang lang. Nơ̆r pơma nuh tơ̆ hơla âu tơƀôh hơdăh tơdrong ‘nâu:

-‘Nhŏng ăi, Homestay A Ngưi tơ̆ tơring tôch hơtăih yăih xăh Kông Lơng Khơng, apŭng K'bang, dêh char Gia Lai ră mă lei tơmoi chă tơmang lăng lơ̆m teh đak, đei hloi bơngai đơ̆ng teh đak đe băt truh kiơ̆ mang tơpôl, hăm hơnăn“Bri kông jing ‘lơ̆ng”. ‘Nâu hăm trŏ đon tơchĕng, đon hơpơi ‘mĕh đơ̆ng sơnăm mơlôh ưh?

-‘Nhŏng Đinh A Ngưi: “Inh iŏk hơnăn Homestay ‘nŏh “Bri kông jing ‘lơ̆ng”, ‘nŏh ‘mĕh iung jang xa ‘moi kiơ̆ dôm tơdrong juăt, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng rŏ tơ̆ bri kông vă chă tơdrong jang xa, chă jên rong ‘me tơdrong arih. Mă 2 ‘nŏh, tơ̆ âu, chăl mĕ ƀă yă ƀok sơ̆, nhen thoi Ƀok Núp, tơdrong arih xa oei tôch pơmat tat ră mă lei oei vei kơjăp jơhngâm đon kơtang nuih mơng, mât mĭnh jơhngâm hlôi hơnhăk đei tơdrong arih xa hiôk sơđơ̆ng. Dang ei, bơ̆n chăl mơlôh, kon sâu đe sư athei giong kiơ̆ đe sư vă pơjing tơdrong arih xa ‘lơ̆ng rŏ, hơnơ̆ng mât minh ƀơ̆r đon lơ̆m dêh char Gia Lai păng tơ̆ jơ̆p tơring Tây Nguyên”.

-‘Nŏh jĭ 1 đon tơchĕng ‘nao, tôch rơgei, băt lăng kăl kơjă kăp gĭt đơ̆ng jŏh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng hơiă so sơ̆. Bĭ kiơ̆ đơ̆ng tơdrong jang xa tơ̆ Homestay A Ngưi, ih ƀôh tơmoi đa truh lăng dôm tơdrong kiơ?

-‘Nhŏng Đinh A Ngưi: “Inh ƀôh lơ tơmoi, đe ‘nhŏng oh, bôl boăl đơ̆ng hơtăih truh tơ̆ âu ‘mĕh chă hơlen năng tơdrong arih xa kơ kon pơlei Bahnar bơ̆n. Năm ngôi tơ̆ apŭng Kbang, tơ̆ plei K’Giang đe sư tôch hơiă, 'mĕh lăng năng tơdrong arih xa kon pơlei thoi yơ, kơna inh chă trong pơgơ̆r ming dơ̆ng tơdrong tanh brai vai khăn, chrah mul... vă tơmoi truh lăng, ƀôh băt; tơroi ăn đe sư tôm tơdrong bơ̆n không tanh, trong vai brai, tanh khăn, tanh hơbăn ao, … đe tơmoi tôch lăp đon”.

-Tơpă yơh, lơ bơngai chă tơmang lăng ‘mĕh truh hơlen năng dôm tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng sơ̆ kơ kon pơlei kon kông tơ̆ Gia Lai, mă lei lơ̆m tơdrong arih xa hrei ‘nâu đĭ pă gan đei bơih. Vă pơm lăp hăm tơdrong ‘mĕh vă đơ̆ng tơmoi ih pơm thoi yơ?

-‘Nhŏng Đinh A Ngưi: “Inh pơgơ̆r dơ̆ng Et jur sa, Et teng ‘măng, dôm tơdrong et soi ƀât hơtuch sơnăm. Tơmoi truh lăng, vang peh ƀa, kiơ̆ mih ma duch nă năm tơ̆ mir roh, chă yâu ka, tŏk tơ̆ kông sŏh sut, đăk kap... Dôm tơdrong đei hơnơ̆ng rim năr ‘nŏh pơm ăn tơmoi tôch lăp đon. Yoa đe sư arih lơ̆m plt, jang lap, hrơ̆ng hreng... kơna ‘mĕh vih tơ̆ pơlei, chă hơlen năng tơdrong arih xa kon pơlei, lăng dôm tơmam tanh sĭt, tơmam đơ̆ng choh jang xa... Đe sư truh lăng năng kon pơlei bơ̆n oei chĕp vei dôm tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng sơ̆ dăh ưh? Dôm tơdrong mă bơ̆n hơnơ̆ng pơm rim năr ‘nŏh sư pơm ăn tơmoi tôch lăp đon, truh hơlen năng, ƀôh tơdrong mă inh pơm homestay vă sơng tơmoi truh hơlen năng tơdrong arih xa păng dôm tơdrong et soi hai”.

-Pơma truh tơdrong pơgơ̆r ming dơ̆ng dôm tơdrong juăt et soi kră sơ̆, khei ‘năr tơjê̆ âu lơ̆m teh đak chă lơ trong pơih tơƀôh tơ̆ "sân khấu". Jĭ bơngai Bahnar, jang găh tơdrong 'nâu, ih đei nơ̆r pơma kiơ ưh?

-‘Nhŏng Đinh A Ngưi:“Tơdrong kăl ‘nŏh athei pơgơ̆r ming mă trŏ thoi tơdrong juăt đơ̆ng yă ƀok sơ̆. Tơdăh ba pơcheh ming plơ̆ng plơ̆ng ‘nŏh tơmoi ưh ‘mĕh lăng; athei chĕp vei thoi tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng sơ̆ ‘nŏh đe truh lăng. Mă loi bơngai đơ̆ng teh đak đe, đơ̆ng Mi, truh tơ̆ âu ƀôh kon pơlei bơ̆n oei tanh brai vai khăn, tanh hơbăn ao đe tôch hưch hanh. Đe oei dơ̆ng tơ̆ âu kơtĕch giĕng vă hơlen năng, chih răk, kuay phim... Inh hơmĕng rim tơring tơrang, pơlei pơla bơ̆n mưh jang găh tơmang lăng athei ‘moi kiơ tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng sơ̆, lê̆ gan iŏk yoa tơmam hle, mă loi jĭ “loa kơ kĕo”, hrơ̆ng hreng, tơmoi ưh kơ gơ̆h tep. Tơdăh bơ̆n pơgơ̆r reh Ting ning, tĕh ching klơk, tôn chĭng chêng 'nŏh đe sư tôch 'mĕh năng...”

-‘Nhŏng ăi, Homestay A Ngưi 1 păh hlôi pơm lăp hăm tơdrong ‘mĕh vă đơ̆ng tơmoi tơ̆ jơ̆p tơring. Bĭ tơdrong ‘mĕh vă chĕp vei kŭm nhen chă tơdrong jang xa ăn kon pơlei kon kông tơ̆ âu jang đei thoi yơ bơih?

-‘Nhŏng Đinh A Ngưi: Adrol sơ̆, inh tơm mih ma duch nă vang jang mă lei đe sư ưh 'mĕh yoa akhan, ưh băt jang tơdrong 'nâu hăm đei jên ưh. Đe sư jang tơdrong nai vă chă jên răt bơ̆n ƀoh, ngok, răt bơ̆n măm ăn hnam tơnŏ. Oei dang ei đĭ tơplih bơih, đe sư vang jang kiơ̆. Mă 2 dơ̆ng kŭm gơnơm đơ̆ng jang chă tơmang lăng âu mă hrei 'nâu kon pơlei roi 'mêm kơ chĭng chêng. Lơ pơlei chă răt dơ̆ng bơ̆n chĭng chêng, đang kơ 'nŏh jĭ Ting ning, ching klơk đei chĕp vei, đei pơtâp tôn rĕh hơnơ̆ng vă pơvih ăn tơmoi. Hrei 'nâu lơ̆m plei nhôn kŭm đei 2,3 khul tôn chĭng, tơmoi truh lai yơ đei khul tôn, pơvih ăn hloi, đe sư ưh đei broh hŏk kiơ”.

-Dôm năr blŭng pơyan Puih mak Giáp Thìn 2024, tơmoi hơnơ̆ng ‘meh truh lăng dôm tơdrong jŏh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng hơiă đơ̆ng kră sơ̆ tơ̆ tơring Tây Nguyên. Homestay A Ngưi hơmet thoi yơ vă sơng tơmoi?

-‘Nhŏng Đinh A Ngưi: Sơnăm 2023 đĭ tôch bơih, mât lơ̆m sơnăm 2024, inh hơnơ̆ng chĕp vei dôm tơdrong joh ayŏ kơdŏ xoang so. Mă hơdăh jĭ chĕp vei tơdrong tanh hơkăt, tanh brai vai khăn, pơm tơlĕch lơ tơmam vă ming pơdă, tĕch ăn tơmoi chă tơmang lăng. Hơdai hăm 'nŏh, inh vă pơm dơ̆ng đak tơ nglang, hơnih hum ăn tơmoi. Ƀlă đơ̆ng noh pơih xă anih ngôi pơchơt, et xa ăn tơmoi, pơm hơmet hnam kơjung, athei đei hnam chă pơyơ̆ng mă 'lơ̆ng hai vă tơmoi pă đei jur tŏk mơmat mưh 'mĕh chă pơyơ̆ng”.

-Lei a, bơnê kơ ih ‘nhŏng Đinh A Ngưi!

VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

Bi mni kơ mniê pě kpaih kčaih mrai (Ca ngợi người phụ nữ trồng bông dệt vải)
Tanh bĕ ayong dăm jŭ
26/04/2024
Giữ gìn văn hoá dân tộc
24/04/2024
Tơdrong kơtơ̆ng ang năr mônh ‘năr 22-04-2024
22/04/2024