Truh Langbiang mơ̆ng tơdra chĭng chêng kơ bơngai K’Ho
Chủ nhật, 06:00, 28/04/2024 Lơ Mu Ka Yến/Lan chih tơblơ̆ Lơ Mu Ka Yến/Lan chih tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Apŭng Lạc Dương, dêh char Lâm Đồng đei jê̆ 70% măt kon pơlei K’ho. Mă kăl, bơngai K’ho hơrih ah hơla jơ̆ng kông Langbiang adoi oei răk vei minh um ai joh ayŏ kăp gĭt chĭng chêng. Đơ̆ng um ai joh ayŏ hơdrô̆ kơ kon pơlei kon kông tơ̆ tơring, dôm sơnăm kơ âu, joh ayŏ chĭng chêng hlôi jing minh lơ̆m dôm tơdrong tơm hơvơn lơ tơmoi năm truh tơ̆ Lạc Dương.

Atŭm hăm hơtŏk choh jang xa kiơ̆ trong jang ‘nao, bơngai K’Ho tơ̆ thĭ trâ̆n Lạc Dương hlôi hơtŏk iŏk yua hăm tơdrong pơgơ̆r akŏm joh ayŏ chĭng chêng, pai tơdrô ge, pai tơmam xa vă jong ăn tơmoi truh tơmang. Ngê̆ nhơ̆n Kră Jañ K’Mơ, tơ̆ Kueng kơphô̆ Đăng Ja Rít, thĭ trâ̆n Lạc Dương ăn tơbăt: ‘nguaih kơ đei yua đơ̆ng dôm pơgar ‘nhot, pơkao kaphê... anih akŏm joh ayŏ chĭng chêng tơ̆ unh hnam kơ ƀok hlôi akŏm pơchơt ăn kơ rơbâu ‘nu tơmoi, pơyua hloh kơ 100 trĭu hlj: “Ƀơ̆t blŭng tam mă băt jang tơmang pơhiơ̆ ôh, tam mă tơchĕng truh tơdrong vei răk tơƀăk mong joh ayŏ hơdrung kon kông po, mă lei đơ̆ng mă teh đak hơtŏk tơ-iung noh nhôn tơchĕng truh tơdrong vei răk chĭng chêng, goòng, hnam kơjung... păng lơ brŏ kon kông vă sơng tơmoi đơ̆ng jơ̆p tơring truh tơmang pơlei pơla ah hơla jơ̆ng kông Lang Biang âu, vă sơng tơmoi truh tơmang nhôn pơgiơ̆ng unh păng pơdreh chĭng chêng, goòng, hơri hơsuang vă pơchơt ăn tơmoi, pơjing tơdrong chơt hơ-iă tơnŏ păng tơnăp. Đei yua đơ̆ng tơdrong jang âu inh tơroi hăm dôm khul chĭng chêng, khul hơsuang, rơkah noh tơmơ̆t lơ̆m tơdrong jang tơmang pơhiơ̆ kơ unh hnam... Oei dôm unh hnam nai đei yua đơ̆ng jang tơmang pơhiơ̆ chĭng chêng lơ hloh kơ unh hnam inh noh”.

Ưh hơdrô̆ unh hnam ngê̆ nhơ̆n Kră Jañ K’Mơ, lơ kon pơlei K’Ho tơ̆ âu hlôi băt iŏk yua khôi juăt joh ayŏ kơ hơdrung hơdrĕch po vă hơvơn tơmoi truh. ‘Nguaih kơ pơgơ̆r pơdreh chĭng chêng, kon pơlei oei tanh brai, pai tơdrô ge, pai dôm tơmam xa juăt jue vă hơtŏk dôm tơmam xa ‘măn jong ăn tơmoi truh tơmang. Pơmai Dàgout Groel, tơ̆ thĭ trâ̆n Lạc Dương ăn tơbăt, lơ̆m năr đei tơmoi truh tơmang noh unh hnam pơmai đei yua hloh 2 trĭu hlj đơ̆ng tĕch tơdrô ge. Pơmai Dàgout Groel chơt hơ-iă tơroi: “Ah jơ rơvơn nhôn pai tơdrô ge păng prung por vă jong ăn tơmoi truh tơmang, kơlih âu jing tơdrong jang juăt jue kơ unh hnam noh ưh gơh hŭt lê̆ ôh... mă athei pơtoi ling lang. Năr mă yơ đei lơ tơmoi truh noh unh hnam nhôn đei yua pơhlom 2 truh 2 trĭu 300 rơbâu hlj, mưh dôm năr ưh gan đei tmươi truh noh nhôn tĕch ăn dôm tơring tơmang pơhiơ̆ tăp dăr dah mă ăn dôm unh hnam ‘meh chă răt xa adoi đei yua đơ̆ng 1 trĭu 500 rơbâu truh hloh 2 trĭu hlj minh năr”.

Dôm kơjă joh ayŏ juăt jue kăp gĭt kon kông po, tơpôl kon pơlei K’ho tơ̆ thĭ trâ̆n Lạc Dương hlôi hơtŏk jang tơmang pơhiơ̆, tơgop hơtŏk ƀiơ̆ tơdrong hơrih. Ƀok  Lơ Mu Ha Pier, Phŏ Kơdră Anih jang MTTQ Việt Nam thĭ trâ̆n Lạc Dương sơkơ̆t hơdah: tơdrong ‘nhăk joh ayŏ chĭng chêng vă jong tơmoi truh tơmang ưh hơdrô̆ hơtŏk iŏk yua mă oei tơgop vei răk tơƀăk mong um rŭp joh ayŏ chĭng chêng Tây nguyên: “Jĭ bơngai đei kơdrưh lơ̆m tơring kon pơlei kon kông, inh chơt hơ-iă ƀôh kon pơlei Tây Nguyên hlôi băt vei răk tơƀăk mong um ai joh ayŏ juăt jue yă ƀok pơsư̆ ăn nhen: chĭng chêng, tanh brai, pai tơdrô ge... vă ‘măn jong ăn tơmoi lơ̆m teh đak păng đơ̆ng lơ teh đak nai truh tơmang tơring kông Lang Biang âu đei chă et xa păng pơchơt joh ayŏ juăt jue, kiơ̆ đơ̆ng noh gô tơroi tơbăt gah um rŭp joh ayŏ kon kông tơ̆ âu truh hăm tơmoi đơ̆ng jơ̆p tơring băt, tơdrong mă inh hơpơi ‘meh, kon pơlei kon kông tơ̆ dêh char Lâm Đồng pơma hơtŭm păng kon pơlei kon kông tơ̆ jơ̆ng kông Lang Biang âu pơma hơdrô̆ pơtoi vei răk um ai ‘lơ̆ng rŏ noh".

Dang ei, thĭ trâ̆n Lạc Dương, apŭng Lạc Dương, dêh char Lâm Đồng đei 11 anih akŏm pơdreh chĭng chêng kơ dôm unh hnam păng 4 anih tơmang pơhiơ̆. Rim sơnăm, jơnŭm pơgơ̆r tơring păng anih jang kơpal pơih đei lăm pơtho pơdreh chĭng chêng vă vei răk tơƀăk mong kơjă joh ayŏ juăt jue. Kiơ̆ đơ̆ng noh, tơgŭm ăn kon pơlei hơtŏk mŭk drăm hăm tơdrong jang tơmang pơhiơ̆. Sơnăm sơ̆, lơ̆m apŭng Lạc Dương hlôi sơng hloh 2,5 trĭu ‘nu tơmoi truh tơmang. Hăm trong jang âu, pă đei đunh, tơdrong hơrih kơ bơngai K’ho tơ̆ jơ̆ng kông Lang Biang, thĭ trâ̆n  Lạc Dương, apŭng Lạc Dương gô hơtŏk kiơ̆ rim năr.

Lơ Mu Ka Yến/Lan chih tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC