Lơ̆m au, dêh char Gia Lai oei vei răk 4.500 hơmrŭk chĭng chêng, lơ hlŏh lơ̆m 5 dêh char Tây Nguyên.
Dơnŏ anĭh vei lăng Jŏh ayŏ dêh char Gia Lai sơkơ̆t hơdăh, vei răk păng atŏk tơ iung tôn chĭng chêng kăl vei hơnơ̆ng vă đei jing tơdrong ‘mĕh vă tơpă hăm kon pơlei Bahnar, Jrai, pơm ăn tơdrong ‘lơ̆ng rŏ lơ̆m tôn chĭng chêng atŏk tơ iung, tơgŭm ăn atŏk tơ iung mŭk drăm-tơpôl, mă kăl ‘nŏh atŏk kơtang tơmang pơhiơ̆ kơ dêh char. Sơnăm 2022, Trong vă jang vei răk tơƀăk mong păng atŏk tơ iung tơdrong gĭt kăl kơ tôn chĭng chêng Tây Nguyên dêh char jăl jang 2021-2025 đei, Dơnŏ anih vei lăng Jŏh ayŏ kơdŏ soang-Đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau păng Tơmang pơhiơ̆ pơtruh ăn Dơnŏ anih vei lăng kon pơlei dêh char lăng hơlen, kĭ tơchơ̆t. Kiơ̆ kơ ‘nŏh, lơ tơdrong jang hơdăh hlôi đei tơlĕch ăn. Ƀok Kpă Choé, oei tơ̆ Pơlei Pel A, tơring Ia Sol, apŭng Phú Thiện, mĭnh ‘nu bơngai hưch hanh hăm tôn chĭng chêng kơ hơdrĕch hơdrung kơdĭh ‘mĕh vă:“Chĭng chêng hlôi đei đơ̆ng sơ̆, đơ̆ng mĕ ƀă yă ƀok pơsư̆ ăn. Hăp tơklep hăm tơdrong erĭh sa kơ bơngai Jrai, jĭ tơdrng kăl hlŏh lơ̆m tơdrong erĭh sa kơ nhôn kơna nhôn vei lăng tôch kơ jăp. Rim ‘măng chă pơgơ̆r tôn chĭng chêng lơ̆m năr koh sa kơpô dăh mă brư̆ yang đak pơsat ... mơ̆ng lăng lơ̆m jơhngơ̆m bơ̆n hơhĭr hloi. Hơpơi jơhnơr kôn mon kon sau đơ̆ng rŏng hơdrin vei răk tơƀăk veipăng atŏk tơ iung hlŏh dơ̆ng tơdrong joăt joe au, ‘nĕ lê̆ hăp roi năr roi hiong hiơt”.
Hăm tơdrong pơkăp vei răk tơƀăk mong um ai joh ayŏ kon kông K’Ho, ƀok K’Đức Tuấn tơ̆ xăh Tà Nung, ‘nguaih kơ pơlei tơm Đà Lạt, dêh char Lâm Đồng hlôi tơplih hloh tong anê̆ ha ka phê vă pơjing minh anih tơmang pơhiơ̆ cham char – joh ayŏ tơgăl kơ pôk bơnê. ‘Nâu jing anih pơdơh jơ̆ng ‘lơ̆ng hloh ăn tơmoi chă tơmang đơ̆ng jăl trong 27 năm truh Đà Lạt, găn jăl trong tih 725 kơ dêh char Lâm Đồng. Đơ̆ng găh groi kông, tơmoi lăp tơmang lăng cham char pơlei pơla K’Ho atŭm hăm pơgar ka phê jơk ƀlĭk.
Ataih păh to noh groi kông ‘long hơngo jơk ƀlĭk, tơƀang ngô tơ̆ đak glung Camly vang vơch. Ƀok K’Đức Tuấn – tơ-‘ngla kơ anih tơmang pơhiơ̆ âu ăn tơbăt, kơjă kăp gĭt hloh tơ̆ âu noh đei akŏm dôm tơmam yua, brŏ kon kông juăt jue kơ bơngai K’Ho. Tơmoi truh tơmang tơ̆ âu, gơh oei pơdơh lơ̆m hnam kơjung, xa dôm tơmam xa pai kiơ̆ trong juăt jue păng năm akŏm kơmăng pơdreh chĭng chêng: “Mă blŭng noh inh atŭm hăm hơkăn pơđăp lơ̆m 1 khei, drơ̆ng nơ̆r pơjing anih vei răk chĭng chêng gŏ ge, tơmam yua juăt jue đơ̆ng kră xơ̆ kơ hơdrung bơngai K’Ho. Kơlih dang ei dôm tơmam yua juăt jue kơ bơngai K’Ho hlôi jê̆ hiơt hiong, pă đei oei răk vei lơ bơih. Ăh hlôi đei đon kơchĕng bơih noh inh tơrĕk hăm bơngai juăt tơ̆ apŭng Đam Rông, gơnơm đe xư tơchă akŏm ăn kơ inh dôm tơmam yua juăt jue kơ kon pơlei. Inh pơtruh jên adrol, lai yơ chă akŏm đei dôm tơmam mă po kăl noh năm truh iŏk păng chơ vih tơ̆ âu. Oei hnam kơjung noh inh đei boăl tơ̆ Đăk Lăk, gơnơm chă hơlen gŭm. Kơjă kơ hnam kơjung âu noh pơhlom đơ̆ng 300 - 400 trĭu hlj”.
Ƀok Cil Ha Ổn (rơneh sơnăm 1934 ) oei tơ̆ thôn 3, tơring Dà Sar, apŭng Lạc Dương dêh char Lâm Đồng tơbăt, mĕ ƀă yă ƀok K’Ho Cil đơ̆ng sơ̆ erĭh sa tơ̆ jơ̆ng kông Bidoup- Núi Bà (găh lơ̆m apŭng Lạc Dương păng Đam Rông hrei au). Rim ‘măng lơ̆m ŭnh hnam dăh mă kon pơlei pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng ‘nŏh ‘nŏh jei chă tôn chĭng chêng vă pơm ăn năr kơ̆m kang kơnang giĕng ‘lơ̆ng rŏ hơmŏ nhen hlŏh dơ̆ng. Vă chĭng chêng hơnơ̆ng đei vei răk lơ̆m tơdrong erih sa kơ bơngai K’Ho, kơ dĭh ƀok Cil Ha Ôn hlôi chă pơtho ăn lơ jơhnơr tôn chĭng chêng. Lơ̆m tơdrong tôn chĭng chêng “Sơng tơmoi” ‘nŏh ư̆h kơ gơ̆h kơ ƀăh chă tôn lơ̆m năr et jur sa, hmă hmă đei pơgơ̆r lơ̆m năr blŭng sơnăm ‘nao.“Kơ yuơ nhôn ‘nŏh bơngai ‘lŏ kră yak hơdrol kơna chă pơtho ăn kôn mon kon sau tôn chĭng chêng. Păng ƀai chĭng chêng gĭt kăl hlŏh mă mĕ ƀă yă ƀok pơsư̆ ăn kơ bơ̆n chă tôn mư̆h pơgơ̆r et ƀa ‘nao, đơ̆ng rŏng ‘nŏh pơgơ̆r et sa păng lơ̆m jơ ‘năr au, hmă hmă chă tôn ƀai chĭng chêng sơng tơmoi, tơdrong tôn au jĭ tôch hơ iă chă tôn hơdrol hlŏh”.
Viết bình luận