Kiơ̆ tơroi đơ̆ng Anih tơm Joh ayŏ - Tơplŏng kơdâu păng Tơmang pơhiơ̆, truh dang ei, hlôi đei 51 thư viê̆n tơ̆ dêh char, 541 thư viê̆n tơ̆ apŭng păng jê̆ 2.200 thư viê̆n tơ̆ xăh lơ̆m dôm tơring kon pơlei kon kông erih jang xa dang ei adoi đei kơsơ̆p săch 2 nơ̆r kon kông – nơ̆r phôh thŏng.

Mă kăl, lơ thư viê̆n hlôi chih akŏm răk ‘măn lơ̆m kơmăi sô̆ hoă nơ̆r kon kông vă vei răk đunh đai hloh nhen: Thư viê̆n dêh char Yên Bái hlôi sô̆ hoă tôm hla bar kăl hăm nơ̆r kon kông; Thư viê̆n dêh char Sơn La đei hloh 1.000 kơsơ̆p săch hăm nơ̆r Thái kră xơ̆, sô̆ hoă đei hloh 23.000 hlak hla bar hăm nơ̆r kon kông; Thư viê̆n ‘nguaih kơ teh đak pơkăp tơ̆ dôm hnam chua Khmer ‘măn răk hla bar hăm nơ̆r kon kông ăn kon pơlei Khmer tơ̆ dôm dêh char, pơlei tơm tơring Pơbăh.

Dang ei, tơ̆ dôm tơring, nơ̆r pơma păng chư chih kơ lơ hơdrung bơngai kon kông mă đei xơkơ̆t mă lei đei tơroi tơbăt lơ̆m tŏ xĕt tơring, đei lơ bơngai kon kông ưh đei trong hiôk vă yua nơ̆r pơma ƀă rơneh mĕ pơjing kơ po. Kơyươ noh, vei răk tơƀăk mong nơ̆r pơma chư chih hơdrung bơngai kon kông ưh kơsĭ tơdrong jang adrô̆ kơdih kơ bơngai yơ ôh, mă kăl đei tơdrong vang jang đơ̆ng tôm tơpôl bơngai. Kơyươ noh, khei năr âu ki, lơ tơring hlôi đei lơ trong jang tơnăp. Hơdăh nhen dêh char Khánh Hòa pơih lăm pơhrăm nơ̆r pơma, chư chih kơ bơngai Rắc-lây ăn kang ƀô̆, bơngai jang kơpal; dêh char Phú Thọ vei pơsot nơ̆r pơma, chư chih kơ kon pơlei kon kông kiơ̆ trong pơtho dôm ƀai hơri, tơdra hơri kră xơ̆, tơdrong pơxuh pơchơt kră xơ̆ kơ kon pơlei; dăh mă nhen dêh char Ninh Thuận hơlen chih akŏm săch nơ̆r Chăm, tơlĕch pơjao iŏk Thư tĭch Chăm kră xơ̆ păng đei Anih Răk vei 2 kơ teh đak tơ̆ pơlei tơm Hồ Chí Minh hơmet chih tơmơ̆t lơ̆m kơmăi sô̆ hoă.

Pơmai Bhling Thị Tuyền, tơ̆ xăh Cà Dy, apŭng Nam Giang (dêh char Quảng Nam) noh bơngai Cơ Tu đei akŏm hŏk lăm pơhrrăm xơkơ̆t, tơ̆ dôm ‘măng khuă hŏk, bơngai hŏk đei dôm bơngai juăt jang, bơngai jang kơpal păng đe ngê̆ nhơ̆n pơtho găh trong pơma, trong chih chư kon kông po. Tơdrong mă âu tơpă jing kăp gĭt hloh hăm kon pơlei: Năm hŏk lăm pơhrrăm, inh chơt hơ iă păng xô̆ hơ̆k. ‘Nâu jing ‘măng mă blŭng inh đei năm akŏm lăm pơhrrăm găh vei răk nơ̆r pơma, chư chih kon kông Cơ Tu inh. Adoi nhen lơ kon pơlei tơ̆ tơring Cà Dy, inh adrô̆ gơh pơma nơ̆r đĕch, mă ưh kơ băt chư. Hơpơi ‘moih âu gô jing ‘măng vă inh hơlen băt jrŭ hloh găh chư chih Cơ Tu kơdih inh pơma adrô̆ păng joh ayŏ juăt jue kon kông pơma atŭm.

Atŭm hăm noh, Anih tơm Pơtho Pơhrăm duh hlôi đei lơ trong jang vă pơih xă tơdrong, hơtŏk pơ-‘lơ̆ng pơtho nơ̆r kon kông lơ̆m hnam trưng hŏk. Dang ei jâ̆p teh đak đei 6 nơ̆r kon kông đei pơih pơtho lơ̆m hnam trưng hŏk noh: Nơ̆r Mông, nơ̆r Ê Đê, Jrai, Bahnar, Chăm păng nơ̆r Khmer tơ̆ 21 dêh char, pơlei tơm mă Trung ương vei lăng. Rim xơnăm, đei pơhlom 600 hnam trưng hŏk hăm 4.500 lăm hŏk păng hloh 110.000 ‘nu hŏk tro đei hŏk nơ̆r kon kông. Mă kăl, Tơdrong tơchơ̆t kơ teh đak hơtŏk mŭk drăm – tơpôl tơring kon pơlei kon kông păng groi kông jăl xơnăm 2021-2030 gô đei dơ̆ng jơhngơ̆m pran ăn tơdrong vei pơsot nơ̆r pơma, chư chih dôm hơdrung bơngai kon kông.

Kiơ̆ kơ ƀok Trần Mạnh Hùng, Phŏ Kơdră Anih jang Joh ayŏ Kon kông (Anih tơm Joh ayŏ, Tơplŏng kơdâu păng Tơmang pơhiơ̆), noh dang ei, rim tơring lơ̆m jâ̆p teh đak hlôi tơlĕch lơ ‘măng khuă hŏk găh vei răk tơƀăk mong nơ̆r pơma, chư chih kon pơlei kon kông, lơ̆m noh đei đe kră pơlei, kơdră pơlei duh nhen bơngai mă đei kon pơlei lui yom lơ̆m pơlei pơla. Dôm lăm pơhrăm đei pơih găh vei răk nơ̆r pơma, chư chih ưh adrô̆ kơdih tơdrong jang kơ kăp gĭt vă hơtŏk hlôh vao đơ̆ng rim jăl pơgơ̆r tơring păng kon pơlei găh kơjă joh ayŏ juăt jue kơ dôm hơdrung bơngai, mă oei ‘măn ăn tơdrong erih rim năr, tơgop hơtŏk mŭk drăm, tơpôl tơ̆ tơring:  Tơdrong pơih dôm lăm pơhrăm jing tơdrong jang vei răk tơƀăk mong joh ayŏ juăt jue lơ̆m jâ̆p teh đak hăm dôm tơring đei kon pơlei kon kông erih jang xa. Anih tơm jang Joh ayŏ Kon kông hơpơi ‘moih, âu gô jing trong hiôk, ƀenh kơ tơdrong pơxă vă ăn tơdrong jang hadoi đơ̆ng Trung ương  hăm tơring hăm tơdrong pơkăp pơm thoi yơ vei răk tơƀăk mong joh ayŏ hơdrung bơngai kon kông gơh đei jơnei hloh.

Thoi noh, đơ̆ng dôm tơdrong kơ ‘nôh lơ̆m tơdrong jang joh ayŏ hlôi pơm trong hiôk vă nơ̆r pơma, chư chih kơ dôm hơdrung bơngai kon kông đei iŏk yua lơ hloh, lang xă hloh lơ̆m tơdrong erih tơpôl, tơgop pơm kiơ̆ Tơchơ̆t Trung ương 5 (jăl 8) găh pơjing păng hơtŏk tơdrong joha yŏ Việt Nam gơh rơgei, ƀenh kơ um ai joh ayŏ kon pơlei hơdrung hơdrĕch.