Hnam trưng Phôh thŏng Dân tŏk Nô̆i trŭ apŭng Tu Mơ Rông, dêh char Kon Tum đei 372 ‘nu hŏk tro, mă lơ noh kon hơ-ioh hơdrung Xơ Đăng. Đơ̆ng lơ xơnăm kơ âu, Jơnŭm pơgơ̆r Hnam trưng hlôi jang hadoi hăm đe ngê̆ nhơ̆n pơtho pơdreh chĭng chêng – hơxuang ăn đe hŏk tro. Vang akŏm khul hơxuang kơ hnam trưng, oh Y Khin, hŏk lăm 11 ăn tơbăt: “Nhôn akŏm jơ pơhrăm ăh kơmăng. Akŏm pơhrăm ăh kơmăng noh đei 3 kơmăng. Ngê̆ nhơ̆n pơtho đang noh nhôn pơhrrăm kơdih. Nhôn chơt hơ iă ăh đei pơhrăm pơdreh chĭng chêng – hơxuang atŭm dih băl”.

Vă đe hŏk tro gơh đei ‘măng akŏm pơhrăm, hơtŏk đon pơ ư pơ ang hăm joh ayŏ juăt jue kon kông po, Jơnŭm pơgơ̆r hnam trưng Phôh thŏng Dân tŏk Nô̆i trŭ apŭng Tu Mơ Rông hơvơn đe hŏk tro vang akŏm dôm tơdrong pơlong, pơdăh chĭng chêng, atŭm hăm noh pơm trong hiôk vă đe oh hŏk hơlen hlôh vao kơtă ăh akŏm juĕt jue kơ lơ hơdrung bơngai ‘nhŏng oh. Ƀok thâi Văn Trọng Lưu, Kơdră hnam trưng xơkơ̆t tơdrong đei jơnei đơ̆ng hơ-‘nhăk chĭng chêng – hơxuang tơmơ̆t lơ̆m hnam trưng thoi âu: “Tơdrong pơtho đơ̆ng ngê̆ nhơ̆n ăn đe hŏk tro noh ƀônh hiôk kơlih đe xư pơtho ăn kon mon kơdih đe xư, đe xư pơtho kiơ̆ tơdrong kloh klĕch păng joh ayŏ kơdih đe xư noh đei jơnei tơpă. Chĭng chêng – hơxuang jing tơdrong jang hơnơ̆ng kơ hnam trưng vă vei răk tơƀăk mong kơjă joh ayŏ chĭng chêng-hơxuang, pơjing trong dơnơm vă akŏm khôi joh ayŏ lơ̆m tơring”

Hăm tơdrong pơkăp trong, pơtrŭt jơhngơ̆m, axong jên đơ̆ng dôm jăl pơgơ̆r tơring păng anih jang joha yŏ, truh dang ei kon pơlei kon kông kơ dêh char Kon Tum hlôi vei răk đei 2.500 hơmrŭk chĭng chêng; pơih kơ hrĕng lăm pơhrrăm pơdreh chĭng chêng, hơmet nơ̆r chêng; dôm ƀai chêng kră xơ̆ đei hrip nơ̆r, răk vei; hơmet kơ hrĕng tŏ rông; chih akŏm hơmet đei 16 khôi et xa juăt jue; tơroi tơbang joh ayŏ juăt jue kơ kon pơlei kon kông lơ̆m dêh char truh hăm lơ bôl boăl lơ̆m teh đak păng lơ̆m kơpal teh... Dôm tơdrong jang âu hlôi tơ-iung tơdrong nhan, pơhơtŏk đon băt kơ hơdrung hơdrĕch păng jing jơhngơ̆m pran hăm tơdrong hơtŏk tơ-iung kơ rim ‘nu bơngai adoi nhen hăm tơpôl pơlei pơla. ‘Nhŏng A Uôn, oei tơ̆ pơlei Mô Bành 1, xăh Đăk Na, apŭng Tu Mơ Rông:  “Inh hŏk hơlen dôm tơdrong guăng, tơdrong ‘lơ̆ng, tơdrong rŏ găh um ai joh ayŏ kon kông vă ning mônh kơnh pơtho ăn kon mon kon xâu ba pơtoi vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon kông kơ bơngai Xơ Đăng bơ̆n”.

Hăm pơkăp khŏm mă vei răk tơƀăk mong kơjă joh ayŏ juăt jue kơ kon pơlei kon kông kơtă lơ̆m tơdrong erih rim năr, atŭm hăm pơm kiơ̆ tơnăp dôm Pơkăp vei răk tơƀăk mong lơ mŭk drăm joh ayŏ kăp gĭt hlôi jing tơmam drăm tơmang pơhiơ̆ trŏ hăm tơdrong kăl hơlen băt găh joh ayŏ kon pơlei tơ̆ tơring đơ̆ng đe tơmoi ƀơ̆t năm truh hăm Kon Tum. Pơkăp trong hơtŏk tơmang pơhiơ̆ jơk kơjăp xơđơ̆ng păng tơmang pơhiơ̆ joh ayŏ, dôm xơnăm kơ âu dêh char Kon Tum tơrĕk hơtŏk pran tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla.

Lơ tour tơmang pơhiơ̆ hơlen băt găh joh ayŏ chĭng chêng, tơdrong jang juăt jue, tơdrong et xa kơ pơlei pơla nhen tơ̆ pơlei Kon Kơ Tu, pơlei tơm Kon Tum; Kon Pring, apŭng Kon Plông; Măng Ri, apŭng Tu Mơ Rông… hlôi tơ-iung pơjing. Ƀok Phan Văn Hoàng, Phŏ Kơdră Anih Joh ayŏ, Tơplŏng kơdâu păng Tơmang pơhiơ̆ dêh char Kon Tum ăn tơbăt găh tơdrong vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon pơlei kon kông jing minh tơdrong jang hăm lơ tơdrong tơchơ̆t: “Đơ̆ng glưh băt păng nhan lơ̆m tơdrong vei răk tơƀăk mong kơjă joh ayŏ juăt jue kơ po noh kơdih po đe ngê̆ nhơ̆n pơtho pơjao dôm mŭk drăm joh ayŏ ăn kon mon kon xâu mơlôh đei tơdrong nhan, lăp hloh kơ joh ayŏ kon kông po. Atŭm hăm noh, lơ̆m pơkăp trong hơtŏk găh tơmang pơhiơ̆ lơ̆m dêh char đei dơnơm găh joh ayŏ juăt jue kơ kon pơlei kon kông noh kăl vei răk tơƀăk mong tơroi tơbang ăn tơmoi lơ̆m păng ‘nguaih kơ teh đak băt truh đơ̆ng noh hơtŏk găh tơmang pơhiơ̆”.

Hăm um ai joh ayŏ kăp gĭt kơ 7 hơdrung bơngai kon kông ‘nhŏng oh, xơnăm 2022 dêh char Kon Tum xơng 1,1 trĭu ‘nu tơmoi truh tơmang, tŏk hloh 3 ‘măng pơtêng hăm xơnăm 2021. Ming pơ-‘lơ̆ng pran kơtang đơ̆ng rŏng kơ pơrang jĭ COVID-19, tơdrong pơyua đơ̆ng pơm jang mŭk drăm jơk kơ dêh char Kon Tum đei hloh 265 rơtăl hlj, tŏk hloh 3 ‘măng pơtêng hăm xơnăm adrol ki. Vang pơm jang găh tơmang pơhiơ̆, tơdrong pơyua kơ lơ bơngai jang păng tơpôl tơ̆ dêh char Kon Tum đei hơtŏk hơdăh jing tơdrong pơtrŭt hơlêm tih tên lơ̆m tơdrong vei răk tơƀăk mong dôm kơjă joh ayŏ juăt jue kơ kon pơlei.