VOV4.bahnar – Tơdrong jang pơm go\ ge kơ bơngai Bahnar Jơlâng oe\i tơ\ Đak Tơre, apu\ng Kon Plo\ng dêh char Kon Tum đei đơ\ng sơ\ bơih. Go\ ge bơngai Bahnar cha ưlăng j^ hơ iă, lăp kơmau găm păng tơbăt hơdăh tơdrong oe\i sa kră sơ\. Tơ\ ‘măng pơdă “Mu\k drăm cham char” tơ\ Hà Nội pơdă lơ tơmam drăm Tây Nguyên. ‘Ngoăih dôm tơmam drăm kăl Sâm Ngo\k Linh, tơmoi tôch hơ iă hăm an^h pơdă, chă lăng man pơm go\ ge kơ bơngai Bahnar.

Tơmam drăm ming man hăm te\h kơ bơngai Bhanar tơ\ ‘măng pơdă tơ\ Hà Nội 

Go\ ge bơngai Bahnar tôch pha hăm go\ ge bơngai Yuăn dăh mă rim hơdrung anai. Ư|h kơ lơ kơ loăi mă lei lăp m^nh kơ loăi ‘no\h ư\h kơ đe\i kơ loăi ayơ nhen ayơ, chă pơm tôch [ônh. Mă lei, jei pơm ăn tôch hơ iă ‘no\h kơmau găm le\nh ‘lơ\ng kơ rim to\ tơmam drăm. ‘Nho\ng Nazam Hasharim, tơmoi tơmang pơ hiơ\ Malaysia tôch chơt hơ iă mư\h chă lăng pơm go\ ge tơbăt:  “ ‘Nao chă lăng, ^nh ngêh ngăi dôm tơmam drăm so sơ\. Lăng tôch hơ iă, hơ iă nhen le\ đe mai pơm go\ ge au mơ\n. &nh chă lăng tru\h dôm jơ ma\ lei ‘nao lăp pơm ie\ ioch lơ lau. Chr^h tơpă mơ\n đe sư lăp io\k yua tơmam drăm pơm lơ lau. Tơdrong đe sư chă pơm tôch pha hăm ba băt.”

Duch Y tơ\ an^h pơdă “Mu\k drăm cham char” tơ\ an^h tơm Hà Nội

Duch Y Biêng tơbăt, tơdrong jang pơm go\ ge kơ bơngai Bahnar ư\h kơ băt đơ\ng dang yơ mă đei, lăp băt lơ\m mă oe\i ‘lơ\p [o#h đe me\, đe duch nă chă pơm lơ\m pơyan phang dăh mă lơ\m jơ ‘năr rơhơi.

Tơmam vă pơm ‘no\h te\h tơnglan, păng te\h au io\k đơ\ng thoong đak T’Băng Giô atăih kơ pơlei 2 km, kơ yuơ te\h tơ\ au hăp tơklep. Hơdrol io\k te\h, hmă hmă đe sư chă soi tơbe\h ăn kơyang hăm 1 et tơnôr păng 1 to\ ie\r. Pham ie\r hăm đak tơdrô đe chă prăh tơ\ an^h te\h vă kôch io\k te\h tơnglan păng soi tơbe\h ap^nh yang Prao … lăp đơ\ng ro\ng io\k hơnhăk tơ\ hnam, pe\h mă rơhu^n. lăp đơ\ng ro\ng ‘no\h tăh te\h au lơ\m bơng, tu\h đak chă tơpe\t mă rơhu^n … Trong chă pơm ư\h kơ pha, chă pơm đơ\ng akau hăp hơlau đơ\ng no\h pơm [ơ\r go ge, mă hơtuch ‘no\h pơm kơdu\t hăp.

Bơngai Bahnar Jơlâng lăp io\k io\k yua ‘long dăh mă tơpăl, tơmo tơbo\l păng yak tăp dăr vă pơm tơle\ch go\ ge

Tơdrong hơ iă lơ\m chă pơm go\ ge kơ bơngai Bahnar ‘no\h kon pơlei lăp chă io\k yua hăm tơlak kram, che ie\, m^nh [ar hlak hla, tơmo tơbo\l. Bơngai dro\ kăn Bahnar io\k m^nh jăl ‘long dăh mă tơpăl klơ\p [ơ\r hăp tơ\ te\h, kơ jung dang [ơ\t blu,tăp dăr ‘no\h te\h, M^nh păh ti mia găh ‘ngoăih, ti măh to tơpe\t te\h d^ng mă hăp đei trôm.

Đunh đunh bơngai pơm io\k che hơ iuh mia te\h pơm go\ ge vă tơse\r hoei tơklep. Lăp pơm đang akau, [ơ\r go\ ge ‘no\h sơ\k tơ\ to\ m^nh năr đơ\ng no\h mă pơm kơdu\t. {ơ\t pơm ‘no\h đe sư tơro\h jơ\ng, do\ng bo#i go\ ge tơ\ blu io\k te\h man kơdu\t mă ‘lơ\ng. Duch Y Biêng tơbăt, tơdrong vă pơm pơ ‘lơ\ng ‘no\h jing tơhoach jơ ‘năr hlo\h, kăl đei ti hơbe\ch hơbal, jơ\ng chă yak pơ ‘lơ\ng, măt lăng mă hơlen. “Mư\h chă pơm đang, chă hơmet mă keh, đơ\ng no\h chă ming go\ ge ‘nao pơm au lơ\m yơ\p 3 năr. Bơ\n io\k tơmo tơbo\l chă ot tơ\ go\ ge vă kơ le\nh păng đơ\ng no\h chă phang tơ\ u\nh păng đơ\ng ro\ng ‘no\h mă hơnhăk [u\h”.

Chă phang go\ ge te\h hăm u\nh hơdrol vă [u\h

Hre\i au, bơngai Bahnar oe\i ve\i kơ jăp trong chă [u\h go\ ge hăm u\nh tơ\ ‘ngoăih, [ơ\t an^h bing, io\k ‘long u\nh tơku\h hrep go\ ge đơ\ng noh ru\k u\nh … Rim tơmam go\ ge kơ bơngai Bahnar Jơlâng ư\h kơ đe\i lơ kơ loăi, chă pơm ư\h tơnap păng tơbăt hơdăh tơdrong er^h sa kơ d^h kơ kon pơlei. Mo\ Thanh Ngọc, kang [o# Dơno\ an^h mong răk mu\k drăm dêh char Kon Tum tơbăt: “Go\ ge tơ\ au ư\h kơ chă pơm pơro\ brông bre\ch au to ôh. Bơngai Bahnar pơm kơmau hăm ‘long Tơnu\ng. Lơ\m chă [u\h vă je# đang, đe sư io\k go\ ge đơ\ng no\h io\k ch^ch hmok Tơnu\ng, djru\ lơ\m đak đơ\ng no\h băh tơ\ go\ ge. Chă băh 3,4 ‘măng. Pơm lơ lo\h găh hăp le\nh găm păng kơ jăp”.

Kơđo\h ‘long Tơnu\ng vă băh pơm găm păng kơ jăp

Vă đei go\ ge ‘lơ\ng kăl đei ako\m đơ\ng lơ tơdrong nhen: to\ ‘năr sơđơ\ng, an^h, jơ ‘năr păng lơ tơdrong au to dơ\ng. Đ^ đăng tơdrong au lăp đei jơhngơ\m đon hlo#h vao ‘mơ\i, tơdrong joăt chă pơm đơ\ng dôm bơngai pơm ‘mơ\i mă băt.

Duch Y Biêng tơbăt, đơ\ng dang ei hlôi io\k yua dôm go\ ge pơnhan đơ\ng kơchơ ngăl mă lei lơ\m rim u\nh hnam bơngai Bahnar Jơlâng je\i đei to\ se\t hlo\h m^nh [ar to\ go\ ge pơnhan te\h đe\ch: “Go\ bơ\n răt ‘no\h pai ư\h kơ ‘lơ\ng hăm go\ te\h au ôh. Pai por ‘lơ\ng. U|nh hnam ayơ je\i đe\i m^nh [ar to\ go\ te\h. Tơdăh ư\h kơ pai mơ\h ‘no\h chă pai tơyông tôch kơ ‘lơ\ng. Dăh mă io\k hăp chă tăh mong [uih, tăh mong [o\h, tăh mong dôm tơdrong. Kiơ\ tơdrong joăt ư\h kơ lai yơ hu\t ôh.”

To\k bo\k [u\h go\ ge ‘no\h io\k băh đak hăm kơđo\h ‘long Tơnu\ng 3 ‘măng

Mă đơ\ng lơ lo\h ră, tơdrong mă dôm bơngai nhen duch Y Biêng tơtăm hlo\h hre\i au ‘no\h đe dro\ kăn mơlo#h hơdrung Bahnar ư\h kơ pă gan ‘me\h chă pơm go\ ge hăm te\h au bơih: “Hrei ‘nau tơ\ au pă đei bu ‘me\h vă pơm bơih. Đe mơlo#h pă b^ bu băt bơih. Adoi je\i ư\h kơ chă pơtho ăn kon kôn mon kon sau kơ yuơ hli ‘me# ti. Ba je\i ‘me\h vă pơdơ\h bơih mă lei đơ\ng mă an^h mong răk mu\k drăm năm tơroi dơ\ng tơdrong jang joăt joe au đơ\ng no\h athe\i pơm vă chă pơdă. Kơna ba mă pơm dơ\ng go\ ge au”.

Ve\i răk tơdrong joăt joe sơ\ ki vă hưch hanh dơ\ng tơdrong er^h sa hre\i au; hlo#h vao găh sơ\ ki vă kơ băt ‘mêm kơ eng păng hôn bơnê tơdrong jang tơchăr hơgei, hơbe\ch hơbal kơ đe dro\ kăn Bahnar sơ\ ‘no\h jing tơdrong iung jang kăl hlo\h. mă lei, kiơ\ đơ\ng mo\ Thanh Ngọc, kang [o# Dơno\ an^h mong răk mu\k drăm dêh char Kon Tum akhan, jơhngơ\m đon vă chă pơtho tơdrong jang ăn kon pơlei kơ bơngai Băhnar ‘no\h mă tơdrong ve\i răk tơ [a\k mong [o#h hơdăh hlo\h.

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt