VOV4.Bahnar -Tây Nguyên to\k bo\k lơ\m pơyan hơbu\h pơlo\ le\ch đe hăm lơ bơngai j^ pơm ăn tru\h tơdrong hli hlơt. Lơ\m au, tơ jur tiêu kau ‘no\h jing đei [o#h lơ hlo\h tơ\ bơngai j^ pơlo\ le\ch đe. Mư\h đei tơ jur tiêu kâu, bơngai j^ gô đei le\ch pham mu\h, le\ch pham lin, le\ch pham tơ\ akar, đei ‘măng pơm ăn tru\h lôch răm. Vă pơm hơto\k lơ tiêu kâu mư\h đei j^ pơlo\ le\ch đe, bơngai j^ kăl pơm kiơ? Tơ\ ala au ‘no\h m^nh [ar trong ming hơmet tơ jur tiêu kâu kon pơlei kăl kơchăng mư\h đei j^ pơlo\ le\ch đe.

Tiểu cầu kiơ\ kơ yuăn krao ‘no\h j^ dôm tế bào pham ie\ đei pơm tơ le\ch lơ\m tơ ngăl kơ ting. Tiểu cầu ‘no\h j^ tơ drong tơm g^t kăl lơ\m kơ plăh găn pham le\ch. Mư\h kơ so# tiểu cầu lơ\m pham tơ jur gô đei [o#h tơ drong le\ch pham. Tơ jur tiểu cầu ‘no\h j^ tơ drong đa tơ [ơ\p tơ\ bơ ngai j^ pơ le\ch đe đe. Tơ drong pham ư\h kơ le\ch păng tơ drong tơ jră plơ\ pơ chu\ng đơ\ng bơ ngai j^ gô tơ jur.

Tiểu cầu jo# păh lăp lơ\m pham 1 ‘nu bơ ngai pran jăng lơ\m dang 150.000 - 450.000 m^nh microlít pham. Bơ ngai j^ đei lăng ‘no\h j^ tơ jur tiểu cầu lơ\m pham mư\h kơ so# tiểu cầu to\ se\t hlo\h 150.000. Kơ so# krê hơ mơt lơ\m tơ jur tiểu cầu ‘no\h jur tru\h 50.000, mă lei, pơ yan j^ pơ lo\ le\ch đe sơ năm ‘nâu hlôi ch^h io\k lơ bơ ngai j^ tơ jur tiểu cầu tru\h kơ so# kơ tang (< 10.000 - 20.000 tiểu cầu m^nh microlít). Mư\h đei tơ jur tiểu cầu, mơ\ng kiơ\ kơ de#h dar, [ak si gô đei trong hơ met tro\ [lep.

M^nh [ar trong tơ gu\m hơ met tơ jur tiểu cầu m^h ma duch nă kăl kơ băt tru\h: 

- Nhă đak ep hla tơ ne\h: Dôm enzyme đei lơ\m hla tơ ne\h pơm hơ to\k kơ so# tiểu cầu, hơ met ‘lơ\ng rim tơ drong ư\h kơ le\ch pham păng pơm tơ plơ\ dôm tơ drong rơ ka klơm yua đơ\ng virus pơm ăn.

- Huch 1 kơ cho\k đak ep plei long đum ngơ nguch rim năr tơ gu\m kơ so# tiểu cầu mư\h đei j^ pơ lo\ le\ch đe dengue. Rim kơ loăi plei ‘long đum ngơ nguch đei lơ kơ chơ\t tơ jră oxy hoá, yua thoi no\h sư tơ gu\m hơ kâu jăn pran pơm tơ le\ch tiểu cầu. 

- Sa pro kreng dăh mă huch đak ep pro kreng: Lycopene lơ\m pro kreng ke\ tơ gu\m hơ kâu jăn hơ to\k kơ so# tiểu cầu. Vitamin A tơ gu\m pơm tơ iung tiểu cầu păng pơm ‘lơ\ng rim kơ chơ\t protein đei pơm tơ le\ch yua đơ\ng dôm tế bào. 

- Đak ep nha đam ku\m tơ gu\m bơ\n hơ to\k kơ so# tiểu cầu lơ\m hơ kâu jăn.

- Tơ mơ\t thim vitamin C: Vitamin C ‘no\h j^ 1 kơ chơ\t tơ jră oxy hóa pran păng vitamin C kơ liêu lơ gô tang găn tơ drong pơm ư\h kơ ‘lơ\ng đơ\ng tiểu cầu. Dôm tơ mam sa đei lơ vitamin C bơ\n gơ\h tơ mơ\t thim ăn kơ hơ kâu jăn ‘no\h j^: Kam, chanh, dâu tây, kiwi.

- Tơ mơ\t thim vitamin B12 păng acid folic: Vitamin B12 păng acid folic ‘no\h j^ 2 kơ chơ\t bek ‘lơ\ng kăl hlo\h ăn tơ drong pơm tơ le\ch đơ\ng lơ tơ drong tơm lơ\m pham, đei hloi tiểu cầu. Vă hơ to\k kơ so# B12 păng acid folic lơ\m hơ kâu, bơ\n gơ\h sa ‘nhot bina, plei ‘long đei lom, huch đak to\h…

Tơ dăh đei tơ jur tiểu cầu lơ, bơ\n athei năm tơ\ hnam pơ gang vă đei [ak si khăm hơ len păng hơ met:  

- Yua pơ gang corticosteroids: Vă đ^ đăng bơ ngai j^ đei tơ jur tiểu cầu gô đei ch^h hla ar hơ năn dôm kơ loăi pơ gang corticosteroids.

- {et tơ mơ\t tiểu cầu: {et tơ mơ\t tiểu cầu ‘no\h j^ 1 trong hơ met đei yua vă tang găn dăh mă hơ met le\ch pham ăn kơ rim bơ ngai j^ tơ jur tiểu cầu dăh mă đei ư\h kơ ‘lơ\ng lơ\m tiểu cầu. Dôm bơ ngai j^ HIV, bơ ngai to\k bo\k athei  hóa trị dăh mă bơ ngai tơ gep klơm, plei nu\ih… ư\h kơ gơ\h tơ mơ\t trong [et tơ mơ\t tiểu cầu.  

- Ra\ih kăt kơ\ng: Tơ drong ‘nâu đei pơm kiơ\ mư\h bơ ngai j^ ư\h kơ lăp hăm pơ gang hơ met dăh mă mư\h kơ\ng hu\t le# dôm tế bào tiểu cầu le\ch đơ\ng hơ kâu jăn đei ư\h kơ măh tiểu cầu.

Thuem: Tơ blơ\