VOV4.Bahnar - Tơ mam xa tôch g^t kăl vă rong hơ kâu jăn. Mă lei tơ dăh tơ mam xa ưh kơ rơ go\h ‘no\h sư tôch hơ mơt hăm jơ hngâm pran kon bơ ngai, [ât lăp oei pơm pơ joă truh tơ drong erih dơ\ng. Yoa thoi no\h, băt trong rơih tơ mam xa rơ go\h ‘lơ\ng [ât mă an^h te\ch mơ dro te\ch lơ tơ mam nhen hrei ‘nâu ‘no\h j^ tơ drong tôch g^t kăl.

Dôm tơ mam xa đe juăt răt lơ\m năr Têt Nguyên đán ‘no\h: [e\ng keo, mưt, hơ lăk, [ier, đak ‘ngam, ‘nhie\m, ka, hơ dang, ‘nhot, plei ‘long… Vă rơih đei dôm tơ mam xa rơ go\h ‘lơ\ng, bơ ngai răt athei tơ re\k truh dôm tơ drong đơ\ng ro\ng âu:

Lơ\m tơ drong răt [e\ng, keo păng dôm tơ mam tăh lơ\m tơ pu, bơ ngai răt athei hơ len năng kơ mak, an^h pơm tơ mam păng năr gơ\h xa in tơ\ kơ [i. Le# chă răt dôm tơ mam ưh băt an^h pơm dăh mă đ^ năr yoa bơih.

Mưh rơih răt ka, ‘nhie\m păng hơ dang, bơ ngai răt athei năm tơ\ chơ đơ\ng hrôih vă rơih đei dôm tơ mam xa ‘lơ\ng, huei [ou. {ak si Lê Thị Châu, Kơ dră An^h vei lăng rơ go\h ‘lơ\ng tơ mam xa pơ tho trong rơih răt dôm tơ mam thoi âu: “Tơ năt ‘nhie\m ‘lơ\ng sư hơ răng, huei kơ pyup pyap. Mưh pet ‘nhie\m bơ\n [ôh ‘nhie\m rơ muăn, ‘nhie\m pông hơ lơ\k dơ\ng. Hăm ka, măt ka plo\h, klong măt hlăng, kơ chap ka rang păng tơ klep kơ jăp tơ\ hơ kâu ka, pel hơ kâu ka [ôh hơ răng. Mưh pe\t tơ\ ka sư huei đei bơ ho\k đơ\ng hơ nglou ti. Ka hơ drih ‘no\h mang ka ưh đei d^k d^r.

Hăm ‘nhot, bơ ngai răt athei chă rơih tơ\ dôm an^h te\ch đei ư ‘lơ\ng nhen an^h te\ch tơ mam xa, siêu th^…, ‘nhot đei hla ar chih tơ băt rơ go\h ‘lơ\ng kiơ\ tơ drong tơ chơ\t Vietgap. Tơ dăh răt tơ\ ‘ngoăih, vă huei răt [ơm ‘nhot ‘nhot ưh rơ go\h, [ak si Lê Thị Châu tơ tă: “Le# kơ răt dôm kơ loăi ‘nhot dreng [l^k, hla hlơ hlơr ‘lơ\ng yoa dôm kơ loăi ‘nhot âu ro\ năng đe pruih pơ gang [ônh blu\h mă ưh ‘no\h pruih pơ gang sơ drông lơ\m hnang. Athei rơih dôm kơ loăi ‘nhot lơ lơk [iơ\. Hăm plei ‘long, le# rơih dôm kơ loăi plei tih hnang, plei rang păng hơ đăh tơ\ plei. Athei rơih răt plei ie\, lăp ai.

Mưh pai xa, vă pơm tơ jur [iơ\ dôm kơ chơ\t kơ ne# lơ\m ‘nhot, plei ‘long tơ dăh đei, bơ ngai pai, pơ vih athei ôp mă hơ len. ‘Lơ\ng hlo\h ‘no\h ôp hăm đak ro. Găh no\h dơ\ng athei tăh to\ se\t [o\h lơ\m đak vă ngâm ‘nhot, plei ‘long adrol xa pai, xa.

{ak si Lê Thị Châu ăn tơ băt dơ\ng: “Bơ\n gơ\h io\k [oh 1 tơ ‘mong che\h phe vă tuh hrou hăm 10 kơ lich đak, io\k đak [o\h âu vă ngâm ‘nhot, plei ‘long đơ\ng 20-30 pơ n^t. Đang kơ ‘no\h ôp hơ met hăm đak rơ go\h. Mưh vă pai xa, bơ\n athei sep hu\t tơ ‘mơ\ng sư, yoa tơ ‘mơ\ng ‘nhot j^ an^h đei [ơm pơ gang sơ drông dêh hlo\h. Mưh pai, xao dăh mă tu\k ‘no\h athei pơih đơ\l go\ vă pơ gang tơ dăh đei sư păr le\ch tơ\ ‘ngoăih.”

Pai xa tơ mam ưh đei rơ go\h [ât lăp sư pơm pơ nhu\l lơ\m hơ kâu jăn đunh đai. Oei soai hăk đơ\ng xa tơ mam ưh ‘lơ\ng sư [ôh dang ei dang ei hloi nhen j^ klak, hăk, ich chroh, j^ kơ\l, ving măt… Hmă hmă bơ ngai [ơm đa klăih đơ\ng ro\ng 2, 3 năr hơ met. Mă lei [ơm pơ nhu\l đunh đai ‘no\h j^ tơ drong krê hlo\h yoa sư ưh đei [ôh dang ei dang ei hloi đơ\ng ro\ng kơ xa. Kiơ\ khei ‘năr, dôm kơ chơ\t kơ ne# lơ\m tơ mam xa mưh mât lơ\m hơ kâu ‘no\h sư đom ưh kơ đei hach, đơ\ng no\h pơm tơ le\ch lơ tơ drong j^ jăn, lơ\m no\h đei j^ ung thư. Yoa thoi no\h, rơih tơ mam xa rơ go\h ‘lơ\ng j^ tơ drong tôch g^t kăl vă vei lăng jơ hngâm pran, tang găn tơ drong [ơm pơ nhu\l, soai hăk đơ\ng xa tơ mam ưh rơ go\h.

Thu Huế - Đình Thi: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\