VOV4 - Bơngai K’ho Cil er^h sa găh lơ tơ\ jơ\ng kông Lang Biang, păng răh rap tơ\ rim apu\ng: Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, Dam Rong păng tơring tơter pơlei tơm Đà Lạt, dêh char Lâm Đồng. Er^h sa tơklep hăm bri, kon pơlei lăng kơ jăp păng ve\i lăng năng tông bri tôch kơ hroong. Kiơ\ tơdrong joăt kơ bơngai Kơho Cil “Oe\i đe\i bri ‘no\h oe\i đe\i tơdrong er^h”, kơ yuơ lơ lo\h, đe sư ư\h kơ ăn rim bơngai tơdăh ư\h kơ đe\i tơdrong kăl ‘no\h ư\h kơ gơ\h chă ko\h ‘long bri, tơdăh pơm glăi ‘no\h no# kăp tôch kơtang…

Kiơ\ đơ\ng [ok Liêng Hót Ha Siêng (88 sơnăm) oe\i tơ\ thôn Srê Đăng, tơring N’Thol Hạ, apu\ng Đức Trọng, dêh char Lâm Đồng, sơ\, kon pơlei oe\i lơ\m bri ‘no\h bri đe\i che\ng hơsong [ar păh rim pơlei dăh mă kiơ\ hơdre\ch hơdrung lơ\m pơlei. Rim bơngai lơ\m pơlei je\i vang ve\i lăng kơ jăp bri kơdrơ\ng.

{ok Liêng Hót Ha Siêng tơroi: “Sơ\, hơdrol kơ te\h đak rơnge\i keh kong, kon pơlei bơ\n er^h sa hơdro# hơdrăn lơ\m bri, kơna đe\i jơhngơ\m đon ve\i lăng bri tôch kơtang. Sơlam [ar pơlei bri kơdrơ\ng. Bri bơngai K’ho Cil oe\i lơ\m to\k bo\k bri kơ rim hơdrung bơngai Mạ, K’ho Lạch…”.

Bơngai K’ho Cil lăng bri ‘no\h kăl hlo\h. Đe sư chă che\ng song d^h băl bri tôch hơdăh. Bri ayơ gơ\h chă mu\ih so\h cho\h jang sa, bri ayơ ư\h kơ gơ\h chă cho\h jang sa. Tơdăh ‘me\h vă chă muih so\h cho\h jang le\i ap^nh tơngla bri ‘mơ\i. Mă le\i lăp cho\h jang sa tơ\ hơla bri kơdrơ\ng, ư\h kơ gơ\h chă ko\h ‘long. Găh rim ‘long t^h, ‘long g^t kăl ‘noh ve\i lăng.

{ok Liêng Hót Ha Kliêng, oe\i tơ\ thôn Srê Đăng, tơring N’Thol Hạ, tơbăt: “ Pơt^h gia, tơdăh tơngla te\h ‘no\h găh kơto\ng Liêng Hot le\i rim kơto\ng anai nhen Ka Să, Kră Ja`, Cil, Lơ Mu… ‘me\h vă muih so\h cho\h jang te\h lơ\m bri ‘nau le\i akăl đe\i bơngai tơngla ‘no\h, ‘no\h kơto\ng Liêng Hót ăn asong ‘mơ\i mă gơ\h”.

Bơngai K’ho Cil ư\h kơ ăn bơngai mơlo#h ko\h ‘long bri. Tơdăh ‘me\h vă tơchă ‘long pơm hnam le\i lăp bơngai kră, bơngai ‘lo\ mă gơ\h năm tơ\ bri chă ko\h tôm ‘long vă chă pơm hnam đe\ch.

{ok Liêng Hót Ha Siêng, tơbăt:“ Kôn mon kon sau lơ\m hnam ư\h kơ gơ\h năm tơ\ bri chă ko\h ‘long. Tơdăh mu\ih ro\h cho\h mir le\i lăp bơngai kră đe\ch gơ\h jang, đơ\ng ro\ng ‘no\h đe mơlo#h mă jang kiơ\ nơ\r kră chă chro ăn. Sơ\ kon pơlei er^h sa tơklep hăm bri brăh tôch kơ dêh, lăp tơpu\h hu\t xem bri brăh đe\ch…”.

Bri đe\i muih so\h cho\h jang ‘no\h vat he# pơ ‘lơ\ng vă hoe\i đe\i rim u\nh hnam anai bơb^t io\k. Đe sư pơm kơnăl hăm chong so\h m^nh trong mă pơm tơnglăng [ar păh mir hăm bri … Lăp đơ\ng ro\ng mu\ih so\h bri ‘no\h lăp gơ\h chă jơmu\l pơtăm [a hơ [o lơ\m m^nh sơnăm, đơ\ng ro\ng ‘no\h pơdơ\h vă ‘long bri chăt dơ\ng. Kon pơlei ư\h kơ gơ\h chă ko\h pơra\m bri kư\ kă. Bơngai đơ\ng pơlei anai je\i ư\h kơ gơ\h mơ\t năm ko\h ‘long bri, păng kon pơlei lơ\m pơlei au je\i ư\h kơ gơ\h năm mơ\t mu\ih ro\h cho\h jang te\h bri kơ pơlei anai. Tơdăh năm tơ\ bri vă ko\h ‘long u\nh ‘no\h lăp ko\h ‘long kro, ‘long lôch đe\ch.

{ok Liêng Hót Ha Siêng, pơma: “Bri pơlei ayơ ‘no\h pơlei ‘no\h ve\i lăng. Bri sơ\ ư\h kơ đe\i ko\h pơra\m, tơdăh chă ko\h ‘no\h lăp ko\h ‘long ie\, choong ‘ngie\t đe\ch. Kơ yuơ bri pơlei đe sư đe\i ve\i lăng kơ jăp, ư\h kơ le# m^nh dơnơm ‘long, mă đơ\ng ‘long ie\ ioch ră. Tơdăh mơ\t lơ\m bri vă ko\h ‘long u\nh ‘no\h lăp ko\h ‘long kro hlôi đ^ lôch. Tơdăh pơrơ\ng ko\h pơra\m ‘no\h pơlei đo# kăp tôch kơtang”.

Gơnơm pơkăp kơ jăp d^h băl, kơna bri bơngai K’ho Cil đe\i ve\i lăng ‘lơ\ng. Kon pơlei hơnơ\ng chă pơtho khan ăn kôm non kon sau ư\h kơ gơ\h chă ko\h pơra\m bri ‘long, băt ve\i lăng bri ăn tơdrong er^h sa kơ đe sư. {ok Liêng Hot Ha Kliêng, pơma tơbăt: “Sơ\, me\ [a\ yă [ok bơ\n lăp ăn asong muih ro\h, ư\h kơ gơ\h chă ko\h ‘long kơdrơ\ng, bri kơdrơ\ng. Kơ yuơ dôm bri ‘long ‘no\h tơgu\m ăn kon pơlei bơ\n ph^ tơto\ dơno\ ‘lơ\ng dơ\ng kơ jăp, ke\ tang găn tơdrong pơra\m đơ\ng to\ ‘mi kial, pơlei pơla đe sư oe\i sa ‘lơng hơ iă, phơi rơngơp, thoong đak hlăng hnhơr ư\h kơ ‘me# ‘mach”.

Bơngai ch^h: Lơ Mu K’ Yến

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt