VOV4.Bahnar – Pơlei  A Kŏ D’hông tơ̆ plei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char  Đăk Lăk ưh adrô̆ ư ang hăm tơdrong guăng rŏ đơ̆ng cham char pơlei pơla Ê Đê juăt jue, mă oei đei ư ang găh tơmam xa 'lơ̆ng. Ăh tơnuh unh hnam kơjung juăt jue, tơmoi gơh chă xa dôm tơmam xa đei pai đơ̆ng hla 'nhot lơ̆m mir pơgar kơyuơ kơdih tơpang ti bơngai  Ê Đê pai pơjing.

          Mưh boăl noh bơngai lăp chă tơmang păng xŏng xa, noh tơdrong chă hơlen 'nhot xa 'lơ̆ng Êđê tơ̆ tơring teh Tây Nguyên tô̆ kial gô tơgŭm ăn kơ boăl băt hơdăh tơmam xa Việt đei lơ tơdrong. Mă ưh đei jơ rơvơn, noh adrô̆ ăh plei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Đăk Lăk, tơmoi duh gơh xa dôm tơmam xa kăp gĭt kơ bơngai Ê Đê, ƀơ̆t năm truh pơlei A Kŏ D’hông.

          Pơlei A Kŏ D’hông guăng 'lơ̆ng hlôi jing anih tơmang pơhiơ̆ mă đe ư ang, hăm dôm bơbŭng hnam juăt jue kơ bơngai Êđê. Atŭm hăm noh đei dôm tơdrong joh ayŏ kăp gĭt prăl guăng. 'Nhŏng Y Gia Buôn Yă bơngai jang mơlôh kơ Anih tơmang pơhiơ̆ oei xa Akŏ Ea (lơ̆m pơlei A Kŏ D’hông) tơroi hăm tơmoi: “Inh gô tơroi găh joh ayŏ kơ bơngai Ê đê tơ̆ âu. Ăh năm truh kung noh bơ̆n ƀôh minh păh kung đei ƀar tŏ toh păng minh păh noh ưh. Hơnơ̆ng tơmoi apinh, inh gô tơblang kơlih nhôn khôi kiơ̆ găh mĕ, bơngai noh kơpal hloh, kơyuơ noh ăh nhôn xơng tơmoi, đe gô tŏk kiơ̆ kung đei 2 tŏ toh kơ bơngai mĕ, oei ăh tơmoi jur vih noh hơlơ̆k dơ̆ng athei jur kiơ̆ kung ưh đei toh dăh mă kung đei toh duh gơh”

          Gô tơmoi yak jơ̆ng adar tŏk tơ̆ kung hnam kơjung, anih et xa  Akŏ Ea kơ minh unh hnam Êđê xơng tơmoi hăm hơyuh ƀâu phu đơ̆ng tơmam xa tŏk bŏk oei pai ăh tơnuh unh. Lơ̆m noh, hơyuh tăng ưh lai yơ gơh kơƀah, hơyuh hăng đơ̆ng hơmrĕ lơ̆m tôm tơmam xa. Xa hơdrih chŭ ƀoh hơmrĕ, peh hăm ƀoh hơmrĕ, ơ̆p chŭ ƀoh hơmrĕ, tơƀăng xa pai ƀoh hơmrĕ.

Tơmam xa chŭ noh athei peh ƀoh hơmrĕ hơdrih păng ƀuh đang kơ noh peh pơtơm ƀâu phu. Bơngai tơdăm Y Hem Bkrông, vei lăng duh jing bơngai pai xa tơroi găh trong pai pơjing tơmam xa kăp gĭt hloh kơ bơngai Ê đê, tơƀăng vĕch: “Tơƀăng vĕch noh pai hrat, jing tơmam xa kăp gĭt kơ bơngai Ê đê. Ba răt klak rơmo kon vih, ôp hăm ƀoh, ơ̆p pơgia, chet iĕ đang kơ noh rŏl hăm kơdĕm kông, hơmrĕ hơdrih. Kiơ̆ trong pai xa kơ kon pơlei xơ̆ noh ưh đei pai hăm rơmă adrol ôh mă tăh lơ̆m gŏ pai xĭn đang kơ noh tăh tôm tơmam kăl hla 'nhot ƀâu phu noh đei tơƀăng vĕch bơih”

          Minh ƀar bơngai ƀôh ưh kơ đei 'lơ̆ng tơƀăng xa kơ klak klơm lơ̆m tơƀăng vĕch, mă lei truh ăh xa noh pơtơm ƀôh 'lơ̆ng tơpă. Y Hem Bkrông tơroi, mưh lăp xa pro tăng hăm tơƀăng xa âu noh kăt pro tăng, tăh atŭm lơ̆m gŏ, mă lei lê̆ hăp xĭn păh ai, xa krenh noh pơm ăn kơ ƀơ̆r xa ‘lơ̆ng. Păng kơyuơ noh, minh tơmam xa mă ưh gơh lê̆, jing tơdrong ƀâu phu kơ tơƀăng pro tăng, minh hơdrĕch pro hơnơ̆ng hon lơ̆m mir pơgar. Đe xư yua pro lơ̆m tơdrong pai pơjing ăn ‘măng xŏng xa rim năr kơ unh hnam, lơ̆m noh đei tơƀăng pai hăm ka kro: “Tơƀăng pro tăng hơnơ̆ng noh inh pai hăm tơh, pai đak tô̆ kơdơ̆k, ăh pro xĭn noh tŏng iŏk peh hĕch, tăh tơh pai ăn kơ hăp rơmươn noh tăh ƀoh ƀôk ngok. Tăh hla ĕch noh pơm ăn tơƀăng xa jing ƀâu phu hloh"

          Duh minh tơmam xa nai, hơ̆, tăng păng mă hơtuch noh nham jing ‘ngam, Y Hem Bkrông tơbang trong pai kiơ̆ khoi xo kơ bơngai Ê đê: “Plei tăng bri, đei lơ lơ̆m mir pơgar kơ kon pơlei. Hăp tăng. Đei 2 trong pai pơjing, mă mônh noh ƀuh peh hăm ka kro đang kơ noh pai. Tơdrong kăp gĭt kơ tơƀăng xa âu noh ưh đei pơhăng hơmrĕ noh ưh gơh ôh. Hăp athei mă hơ̆ noh mă đĭ tơdrong tăng kơ plei mă âu, păng minh tơmam ưh gơh kơƀah noh kơdĕm kông”.

          Tơƀăng xa Ê đê tơpă đei pai pơjing ưh đei hrat, mă lei găh tơdrong nham noh kăp gĭt. Y Hem Bkrông tơroi, hơvơn tơmoi truh Tây Nguyên kiơ̆ rim pơyan, duh đei tơmam xa kăp gĭt kiơ̆ pơyan pơm ăn tơmoi ưh lai yơ gơh hiơt kơ Tây Nguyên: “Dôm tơmam xa kiơ̆ pơyan pơtih ăh pơyan âu ki đei plei kơnôk, plei tăng bri, đei tơƀăng rơba, hla ƀlang. Noh jing dôm tơmam xa kiơ̆ pơyan, kơlih trŏ ăh minh pơyan lơ̆m xơnăm noh pơtơm đei.”

          Dôm tơƀăng xa roi 'lơ̆ng hloh ƀơ̆t đei et xa lơ̆m joh ayŏ hlôi đei pơjing đơ̆ng kră xơ̆. Pơyan yơ tơmam xa noh, bơngai năm truh hăm pơlei A Kŏ D’hông tơ̆ plei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Đăk Lăk minh 'măng gô ưh lai hiơt găh tơdrong gô đei tơmam xa ăh tơnuh unh hnam kơjung, et xik tơm chĕp đing, ƀâu phu hla 'long tơpăr hơyuh truh tơ̆ 'măng hnam tep.

Lan chih păng pơre nơ̆r