VOV4.Bahnar - Pơlei Kon Jơ Dri, tơring Đak Rơ wa, pơlei tơm Kon Tum dêh char Kon Tum hơnơ\ng đei ư hơ nhang ang hơnhăk hăm rim tơdrong joăt joe đơ\ng sơ\ pai tơdrô ge păng tanh brai ‘lơ\ng. Tơdăh hơbe\n ao khăn tanh tơ\ pơlei pơm ăn kơ đe hôn bơnê kơ yuơ đei brai ‘lơ\ng, tanh ding dông duêt doat; ‘no\h găh tơdrô ge jei pơơm ăn tơmoi hưch hanh kơ yuơ đei chă pơđ^h hăm [uih pơm kơ d^h đơ\ng kơđo\h ‘long bri pơm ăn [au phu tru hut.

Dro\ kăn pơlei Kon Jơ Dri pơm [uih tơ\ rông

Năm ngôi hăm [ok A Đăng vă ap^nh hơlen găh tơdrong hơ ‘mon, nhôn đei [ok chă tơkang ăn tơdrô ge kơ u\nh hnam. Mư\h tơkang tơdrô ‘no\h mơ\ng lăng [au phu tru hut tôch kơ ‘lơ\ng. {ok akhan: Sơnăm ayơ jei lei lăi, mư\h chă ke\ch yoă [a đang ‘no\h u\nh hnam jei chă pơ pro\ pai pơ ‘nho\ m^nh [ar ge tơdrô lơ lau vă vang et sa chơt hơ iă lơ\m pơlei adoi chă tơkang mư\h tơmoi năm ngôi.

Io\k đing tre\ng đơ\ng hơdrông, sut rơgo\h đơ\ng no\h hlôt tơ\ ge tơdrô, [ok A Đăng tu\h đak krao tơmoi et răh pơma dơnu\h răh: “Tơdrô au tăng dêh mă lei mư\h et đak tơdrô ge\i đom lơ\m hơlo\ng pơm ăn kơ bơ\n mơn [a\t ‘ngam, [au phu ‘lơ\ng văi”. {lep tơpă mơ\n mư\h doch et tơdrô, đak tăng ‘ngam kơ tơdrô pơm ăn to\ hơh^r kơ đon păng lu\ lăp hăm bơngai ư\h ‘me\h chă huch hơlăk [ier nhen ^nh au, mă lei ư\h kơ đunh mư\h dôm đak tơdrô hăp oei gei lơ\m dăng hơlo\ng pơm ăn [a\t ‘ngam [au phu tôch kơ ‘lơ\ng.

Kiơ\ đơ\ng [ok A Đăng, vă đei tơdrô ge ‘lơ\ng lơ lau kăl đei bơngai chă pơđ^h gơ\h hơgei ‘mơ\i. Et răh tơdrô, [ok A Đăng tơroi răh: Hăm bơngai Băhnar oei tơ\ pơlei Kon Jơ Dri au, đơ\ng sơ\ tru\h dang ei, mư\h tru\h khei ‘năr vă et jur sa, kon pơlei năm tơ\ bri ko\h lo\ng kơđo\h ‘long hyam vă pơm [uih. Lăp ko\h long đang hơnhăk tơ\ hnam đơ\ng no\h pơm [uih, sơ\k kro vă pơđ^h tơdrô. {rư\ [rư\, pai tơdrô ge hăm [uih bơ\n pơm kơ d^h hlôi jing tơdrong joăt joe đei lơ u\nh hnam vei hơnơ\ng. Dôm tơdrô ge chă pai pơ ‘nho\ ăn u\nh hnam, kon pơlei chă et, mă kăl lơ\m năr kơ\m kang kơnang gie\ng ‘no\h kon pơlei pai tơdrô vă et sa hăm tơmoi, kon pơlei; đei ‘măng chă tơpl^h hăm tơmam drăm kơ pơlei nai.

Tơ\ pơlei Kon Jơ Dri, yă Y Mai đei băt tru\h kơ yuơ yă chă [ơm [uih pai tơdrô ‘lơ\ng hlo\h lơ\m pơlei. Lơ\m khei ‘năr vă đ^ sơnăm, pơ pro\ ăn et jur sa, yă Y Mai ngăl chă pơtơm pơmai o\h lơ\m pơlei năm tơ\ bri ko\h lo\ng kơđo\h ‘long hyam vă pơm [uih pai tơdrô ge pơ ‘nho\ lơ\m năr Têt.

Yă Y Mai tơbăt, tơdrong ‘me\h vă đei pai tơdrông ‘lơ\ng lei kăl băt chă pơm [uih ‘lơ\ng, păng chă ot [uih gơ\h ‘mơ\i. 

Kiơ\ kơ yă Y Mai, pơm [uih joăt joe kơ bơngai Bahnar đei pơm hăm pơlăh phe tơ\h, kơđo\h, hla ‘long hyam păng bơ\n rơkoăh, hơmre\.

Che\p dôm jăl ‘long hyam oe\i hơdr^h, yă Y Mai tơroi: Hmă hmă  ‘long hyam lơ\m bri đei 2 kơloăi, 1 kơ loăi đei đak kok păng m^nh kơ loăi đak [rông. Mă lei lăp ko\h io\k ‘long hyam đak [rông đe\ch mă gơ\h pơm [uih, kơ yuơ đak kok ‘no\h hăp iu\, ư\h kơ gơ\h pơm [uih ôh.

Mư\h ko\h đang ‘long Hyam ‘no\h lo\ng io\k kơđo\h hăp, peh mă he\ch io\k đak, io\k phe [a tơ\h pe\h jing pơlăh, đơ\ng no\h tăh dơ\ng lơ\m tơpăl pe\h hơdoi hăm rơkoăh, hơmre\. Mă hơtuch ‘no\h io\k đak hyam tu\h lơ\m pơlăh au drau mă rơ hu^n păng kơ ‘mon pơm [uih.

Mă kăl dôm [uih au đei chă pơm t^h ie\ phara d^h băl, pơt^h ăn rim bơngai lơ\m u\nh ham: mă blu\ng ‘no\h [uih [ok, [uih yă, tru\h tơ [uih me\, kon, sau se … mư\h pơm [uih đang ‘no\h le# lơ\m kơđum đei prôi lơ\k kam [a vă hoei kơ đom tơ\ kơđum păng đei ming kiơ\ pơre\ng đơ\ng [uih [ok, [uih yă tru\h tơ\ [uih kôn mon kon sau hloi.

Lăp đơ\ng ro\ng chă ming đang [uih au io\k hơmre\ do\ng tơ [uih păng ot [uih so prôi tơ\ [uih ‘nao pơm. Lăp đang io\k hla hyam klơ\p tơ\ kơ pal [uih đơ\ng no\h sơ\k. Yă Y Mai tơroi: “Kiơ\ bơngai Bahnar pơm lơ lio\h vă yang kơne# hoei chă ngơ\r păng vă kơ [uih au ‘lơ\ng dơ\ng”.

Dôm [uih au chă sơ\k lơ\m 20 năr ‘no\h gơ\h vă ot pơđ^h tơdrô. Vă hoei kơmot sa, kon pơlei tăh [uih au lơ\m đing kram, pơ o, ‘lao dăh mă lơ\m gek đak. Rim ‘măng vă pai tơdrô io\k [uih au pe\h dăh mă ot pơhe\ch prôi tơ\ pơđ^h …

Yă Y Mai tơroi, sơ\, lơ\m khei ‘năr pơm [uih kơ\m gie\ng lơ tơdrong, mă lei hre\i au, hơdrol vă pơm [uih ‘no\h kơ\m gie\ng ư\h kơ chă sa dôm tơmam sa iu\, tơdăh ư\h kơ gie\ng ‘no\h [uih ư\h kơ ‘lơ\ng.

Đơ\ng pơlei Kon Klor, tơring Đak Rơ Wa, vang atu\m hăm pơmai o\h ho\k pơ hrăm pai tơdrô, mo\ Y Kem chơt hơ iă pơma: “Tơdrô ge Băhnar pơlei Kon Jơ Dri tôch kơ ‘lơ\ng. Sơ\, tơ\ pơlei bơ\n, đei m^nh [ar ‘nu đe kră je\i băt pơm [uih bơ\n hmă dang ei pă đei bơih. Kơ yuơ lơ lo\h ba năm tơ\ au ho\k pơhra\m đơ\ng no\h v^h tơ\ pơlei chă pơtho ăn pơmai o\h lơ\m pơlei vă vang ve\i răk tơ [a\k mong tơdrong joăt joe hơdre\ch hơdrung bơ\n”.

M^nh hơdre\ch hơdrung lơ\m kon pơlei kon kông oe\i tơ\ Tây Nguyên đei dôm tơdrô ge [au phu phara d^h băl. Tơdrô ge tơ\ pơlei Kon Jơ Dri đei [au phu kơ d^h gơ nơm đơ\ng [uih pơm ăn kơđo\h hla hyam. Mă đơ\ng tơdrong er^h sa đei lơ tơdrong tơpl^h, bơngai Băhnar oe\i tơ\ Kon Jơ Dri sa roi đei jơhngơ\m đon vei răk tơ [a\k mong kơtang tơdrong jang joăt joe sơ\ ki, mă kăl tơdrô ge.         

Bơngai ch^h: Tú Quyên – {a\o Kon Tum

Ch^h io\k: Huệ

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt