VOV4.Bahnar - Tơ\ Tây Nguyên, j^ chin kren hlôi jing tơ drong hli krê đơ\ng on pơ lei tơ\ rim pơ lei pơ la. Dôm bơ ngai j^ chin kren ư\h kơ đei bu ‘me\h, pơ\n ngôi hơ dai, đei tơ klăh le\ch đơ\ng tơ pôl. Mă lei dang ei, gơ nang đơ\ng tơ drong jang tang găn j^ chin kren đei tơ le\ch jang đei io\k yua, dôm bơ ngai đơ\ng đei j^ chin kren hlôi gơ\h ar^h sa hơ dai hăm tơ pôl. Apu\ng Chư Sê, de#h char Gia Lai ‘no\h j^ 1 lơ\m dôm tơ ring bơ\ jang ‘lơ\ng tơ drong jang tang găn j^ chin kren đơ\ng tơ ring hloi.

{ok Đinh Gác, bơ ngai Bahnar, plei Quái, xăh Bờ Ngoong, apu\ng Chư Sê, de#h char Gia Lai, sơ năm đ^ hlo\h 80 sơ năm. Sư đei j^ chin kren hlo\h 1 puăt anglo\ sơ\ păng đei kon pơ lei lơ\m pơ lei ư\h kơ ‘me\h ngôi hơ dai lơ\m dôm j^t sơ năm hloi. Đơ\ng ro\ng rơ ngei, dôm khei sơ năm ư\h kơ đei bu pơ\n ‘me\h ngôi hơ dai mă ‘nao đei pơ tôch [ơ\t sư đei đe y [ak si tơ ring hơ met klăih tơ drong j^. Mă đơ\ng oei đei [o#h tơ drong j^ đêl so ră mă lei sư hlôi gơ\h ar^h chơt hơ iă, ngôi hơ dai hăm tơ pôl, chă hơ kăn, rơ ne\h kon. Tru\h dang ei, sư oei hơ nơ\ng đei đe y [ak si kơ xăh păng apu\ng năm khăm hơ len, asong pơ gang hơ nơ\ng, kơ na mă đơ\ng sơ năm đ^ kră jơ hngơ\m jăn sư oei tôch kơ ‘lơ\ng:  

“&nh bơ nê kơ đe y [ak si lơ de#h. Gơ nang đơ\ng đe y [ak si mă ^nh kle\ch kơ j^ păng oei đei khăm hơ len hơ nơ\ng, pơ gang hơ nơ\ng dơ\ng. Te\h đak ku\m đei trong jang tơ gu\m jên rim khei, tơ drong ar^h sa ^nh dôm sơ năm âu ki tôch kơ sơ đơ\ng, jơ hngơ\m jăn tôch kơ ‘lơ\ng. Păng ‘me\h vă đei tơ gu\m lơ hlo\h dơ\ng găh pơ gang.”

Plei Jri, xăh Bờ Ngoong oei đei krao ‘no\h j^ plei j^ chin kren yua kơ lơ\m pơ lei đơ\ng đei lơ bơ ngai j^ ‘nâu. Ku\m nhen lơ pơ lei j^ chin kren nai, sơ\ kon pơ lei ư\h kơ pơ\n ‘me\h ngôi hơ dai mă lei dang ei ‘no\h rim ‘nu hlôi gơ\h ar^h hơ dai [ơ\t hlôi đei hơ met klăih j^. Hlo\h j^t ‘nu dro\ kăn ‘lo\ kră lơ\m pơ lei oei đei dôm tơ drong j^ tôch trăp tr^n, đei bơ ngai tu\l đ^ hloi hơ nglou ti, hơ nglou jơ\ng, hiong hloi mu\h, mă đơ\ng thoi no\h ră hăm tơ drong bơ ngơ\t tru\h đơ\ng khu\l kơ dră, an^h jang kơ pal păng tơ pôl, đe sư oei ar^h chơt hơ iă, ‘lơ\ng. Yă Đinh Hok, plei Jri tơ băt, rim trong jang tơ gu\m đơ\ng te\h đak ‘măn ăn bơ ngai kon kông, ăn bơ ngai jo jăn, bơ ngai j^ chin kren hlôi tơ gu\m kon pơ lei sơ đơ\ng tơ drong ar^h sa:

 “&nh đei j^ chin kren đơ\ng ‘lơ\p păng đei j^ tôch kơ de#h bơ\ih, đei đe y [ak si hơ met ăn, hơ met đe\ch, ư\h kơ hiong 1 hlak jên hơ yơ. Tru\h dang ei adoi klăih kơ j^ bơ\ih, păng đei te\h đak tơ gu\m mu\k drăm dơ\ng, nhôn adoi ar^h sơ đơ\ng. Bơ nê kơ đe y [ak si, bơ nê kơ te\h đak hlôi tơ gu\m bơ ngai j^ nhen nhôn.”

{ok Phạm Đình Liện, kơ dră vei lăng hnam pơ gang xăh Bờ Ngoong, apu\ng Chư Sê, de#h char Gia Lai tơ băt, j^ chin kren tơ\ xăh hlôi đei hơ met klăih ngăl. Mă đơ\ng thoi no\h ră, an^h jang pơ gang oei tôch kơ pơ ‘lơ\ng. Tơ\ 2 pơ lei j^ chin kren tơ\ xăh, tơ drong jang tơ roi tơ băt păng khăm hơ len oei đei pơ gơ\r hơ nơ\ng vă hro#ih chă [o#h păng hơ met ăn dôm bơ ngai j^:

“Nhôn pơ hrăm ăn khu\l jang ch^nh tr^ kơ pơ lei nhen thôn trơng, kră pơ lei, bơ ngai jang pơ gang pơ lei, bơ ngai jang pơ gang kơ xăh băt hơ dăh tơ drong j^ đơ\ng j^ chin kren vă tang găn ‘lơ\ng. Nhôn ku\m jang hơ dai hăm an^h jang tang găn tơ drong j^ tơ pôl de#h char păng hnam pơ gang Tuy Hòa, rim sơ năm ku\m năm khăm hơ len đ^ đăng kon pơ lei vă chă [o#h hro#ih j^ chin kren.”

Kiơ\ kơ [ok Nguyễn Đức Bảy, Pho\ kơ dră vei lăng hnam pơ gang apu\ng Chư Sê, de#h char Gia Lai kiơ\ đơ\ng tơ drong jang khăm hơ len, rim sơ năm lơ\m apu\ng chă [o#h 1,2 ‘nu đei j^ chin kren. Đei tơ drong kơ chăng hơ drin kơ na dôm bơ ngai âu adoi chă [o#h hro#ih păng tơ te\nh đei hơ met klăih. Kiơ\ đơ\ng no\h, tơ pôl kon pơ lei ư\h pă hli bơ ngơ\t kơ loăi j^ âu, pơ jing tơ drong hiôk vă kơ bơ ngai đơ\ng đei j^ ar^h sa hơ dai hăm tơ pôl:

“Dôm sơ năm 80, 90 sơ\ bơ ngai j^ chin kren đa đei ăn le\ch tơ\ ‘ngoăih pơ gar dăh mă bri cho# glang mă ư\h kơ nhen dang ei o#h, hmă bơ\ih. Kiơ\ đơ\ng tơ drong tơ roi tơ băt găh j^ chin kren ‘no\h j^ 1 tơ drong j^ gơ\h hơ met, hơ nat kơ tơ po\h, ư\h kơ gan tơ po\h, lơ\m tơ pă yan âu tôch hơ nat kơ tơ po\h kơ na tơ [ơ\p pơ ma dơ nu\h hăm bơ ngai j^ chin kren dang ei jo# hloi lơ\m u\nh hnam tôch kơ hiôk hmă đe\ch.” 

Tơ drong jang tang găn j^ chin kren tơ\ apu\ng Chư Sê, de#h char Gia Lai hlôi đei bơ\ jang kiơ\ ‘lơ\ng đơ\ng tơ ring hloi. J^ chin kren hlôi ư\h pă jing tơ drong hli tăr văr păng dôm plei j^ chin kren ku\m [rư\ [rư\ jing te\h ‘lơ\ng vă rim bơ ngai ar^h sa – jang sa. Kon o\h tơ\ rim pơ lei j^ chin kren đei ho\k pơ hrăm păng đei tơ drong hiôk pơ jing tơ drong jang sa kơ d^h nhen dôm bơ ngai nai lơ\m tơ pôl./.

Công Bắc: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\