VOV4.Bahnar - Hrei ‘nâu hơ yu\h to\ tơ\ Tây Nguyên to\k bo\k lơ\m khei tơm to\ hang. Hơ yu\h to\k ư\h kơ ê pơm đei [o#h lơ tơ drong j^, mă loi ‘no\h j^ dôm tơ drongj^ găh trong klak nhen j^ klak chro\h, lị.. ‘Năr to\ ku\m [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng t^h tru\h dôm tơ drong j^ găh plei nu\ih păng tơ so\h.    

To\ hang [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng tru\h jơ hngơ\m jăn kon bơ ngai, [ônh kơ pơm đei [o#h pơ rang j^:

- Pơ jing tơ drong hiôk ăn kơ pơ rang chek lar lơ\m tơ mam sa, pơm ăn pơ nhu\l tơ mam sa.

- Pơm ăn dôm tơ drong j^ klak chro\h yua kơ đak ư\h kơ go\h.

- Pơm ăn kơ akâu jăn gle\h lap rơ mơ\n, pơ jing tơ drong hiôk ăn kơ lơ tơ drong j^ đei [o#h.

Dôm tơ drong j^ đoa tơ [ơ\p lơ\m pơ yan to\:

‘Nâu j^ khei ‘năr đei [o#h lơ pơ rang j^, mă loi ‘no\h hăm hơ ‘io\h, [ơ\t jơ hngơ\m tơ jră oei ư\h kơ ke\. Hơ ‘io\h j^ đei dôm tơ drong j^ [ơm tru\h hơ yu\h to\ ‘mi kial nhen j^ hơ lo\ng, hơ nơ\k, j^ tơ so\h, yu\h de#h gơ\ yua đơ\ng pơ rang, yu\h le\ch [re [rônh, j^ klak chro\h, j^ ‘ngok.  

J^ trong dui jơ hngơ\m păng đei [o#h j^: J^ trong dui jơ hngơ\m yua đơ\ng pơ rang ‘no\h j^ tơ drong j^ đoa tơ [ơ\p hlo\h tơ\ hơ io\h mư\h hơ yu\h to\ đei [o#h ư\h kơ ‘lơ\ng. J^ đei [o#h blu\ng a ‘no\h j^ hie\n khor pơ dui đunh păng to\k dar de\h mă lei ư\h kơ đei khoak. Hie\n pơ dui đunh păng đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h đei [o#h khoak. Tơ dăh ư\h kơ lăng băt păng hơ met [lep, j^ gô pơm ăn j^ nai nhen j^ đon, j^ xoang, j^ tơ so\h...

J^ klak chro\h: Hơ ‘io\h [ônh kơ đei j^ klak chro\h yua đơ\ng pơ rang rota virus. ‘Năr to\ pơm ăn pơ rang lơ\m hơ yu\h, cham char păng pơ rang đơ\ng tơ mam sa, đak nhă đei [o#h. J^ đei [o#h ư\h kơ tom băt pơm ăn kơ hơ ‘io\h đei hăk, chă pơ yơ\ng le\ch ^ch đak, rơ [ơ\r, [ơ\t lăp đei pham dăh mă ^ch jơk brưng, j^ klak, yu\h, pơ pông klak...  

J^ ‘ngok: ‘Nâu j^ tơ drong j^ tôch kơ krê hơ mơt yua đơ\ng pơ rang dăh mă ký sinh trùng pơm ăn. J^ ‘ngok tơ dăh ư\h kơ băt păng hơ met klui gô tôch kơ mơ mat klăh ‘lơ\ng, hơ mơt kơ lôch păng pơm ăn j^ tơ drong j^ nai kơ tang nhen hơ ving, ‘ngok pơ ‘nge\h, jo 1 păh akâu. 

Găh tơ drong j^ tơ pl^h pơ yan tơ\ bơ ngai ‘lo\: ‘Năr to\ hang pơm ăn j^ mư\h hơ kar [ơm to\. Hơ kar gô ako\m dar de\h dôm tơ drong ư\h kơ ‘lơ\ng yua kơ [ơm to\, lơ rơ ka lăp [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng găh tơ drong lăng mă lei 1,2 tơ drong j^ gô pơm ăn lôch bơ ngai. To\ ‘no\h j^ tơ drong tơm pơm ăn j^ ung thư hơ kar. To\ hang ku\m pơm ăn dôm tơ drong j^ găh plei nu\ih dăh mă tơ so\h [ônh kơ đei pơ\k, dui jơ hngơ\m mơ nat...

Vei lăng sơ đơ\ng jơ hngơ\m jăn mư\h to\ hang:

Pơ yan tơm to\ hang ‘no\h [ônh kơ đei [o#h pơ rang j^. Kơ l^h thoi no\h, m^h ma duch nă kăl băt tru\h:

- Vei rơ go\h hnam oei păng cham char, pơm kiơ\ sa s^n, nhă to\, vei sơ đơ\ng trong so\ng sa bek ‘lơ\ng rim năr, ‘ne\ kơ kral măng, ‘ne\ ngôi tơ je# hăm ‘nhui hơ\t...

- Ư|h kơ gơ\h sa tơ mam le# đunh mă ư\h kơ đei vei lăng tơ ngie\t.

- Yơ\l môk, đoăn mư\h le\ch tơ\ to\, ‘ne\ kơ pră kơ hâu tơ\ to\, ‘ne\ kơ oei tơ\ to\ đunh de#h hnang....

- Mư\h [o#h hơ io\h đei j^ yu\h, hăk, j^ kơ\l, gơ\ dăh mă hơ nơ\k, hie\n, chro\h ... athei ba hơ io\h tru\h tơ\ hnam pơ gang vă khăm păng hơ met.   

- Hăm bơ ngai kră, kăl kơ hơ len lăng dôm tơ drong đei [o#h đơ\ng j^ pham to\k blăh tơ\ ‘ngok ‘no\h hơ mren jơ\ng ti, jo jơ\ng ti, j^ kơ tơ\h, nơ\r pơ ma mơ\ng mơ mat, huêt ap ư\h kơ sơ đơ\ng... Kăl kơ hơ len lăng jơ hngơ\m jăn hơ nơ\ng păng sa tơ mam [ônh kơ hach, lơ kơ chơ\t prai vă kơ plei nu\ih kơ dâu dơ\ng. Bơ ngai j^ plei nu\ih oei vei kơ jăp trong pơ tâp păh lăp ( năm jơ\ng ho\h, pơ tâp dưỡng sinh). Ư|h kơ gơ\h hum lơ. Kăl kơ hum an^h ư\h kơ đei kial, hum đak to\ vă hoei kơ j^ tơ so\h.

Thuem tơ blơ\