VOV4.Bahnar - Tơ̆ hơ năp đei ƀôh krê hơ mơt đơ̆ng jĭ COVID-19 tơ̆ lơ tơ ring lơ̆m teh đak pơm ăn rơ bâu ‘nu hơ ioh tơ̆ hơ nih đei jĭ hơ buh athei năm oei hơ drô̆ akŏm mă ư̆h kơ đei bơ ngai lơ̆m ŭnh hnam năm hơ dai păng kơ sô̆ âu hơ nơ̆ng kơ tŏk rim năr. Hơ dai hăm hơ mơt kơ tơ poh jĭ păng athei chă hơ met kơ dih lơ̆m tơ drong arih sa rim năr, đe oh oei đei hơ mơt kơ tơ chĕng ư̆h kơ ‘lơ̆ng, hli tăr văr, ƀơ̆t lăp đei đe pơ hlŭ, pơ ƀrơ̆h, athei đei kăl dơ̆ng lơ trong jang vă vei lăng sơ đơ̆ng ăn hơ ioh tơ̆ dôm hơ nih ăn oei hơ drô̆.

Kiơ̆ kơ dôm bơ ngai joăt jang jơ hngơ̆m đon tơ chĕng, hơ ioh ‘noh jĭ bơ ngai F0, F1 năm ăn oei hơ drô̆ akŏm ư̆h kơ đei ŭnh hnam năm hơ dai đei hơ mơt kơ đe pơ ƀrơ̆h, pơm ăn đon tơ chĕng ư̆h kơ ‘lơ̆ng, hli tăr văr. Kiơ̆ kơ bơ ngai joăt jang găh jơ hngơ̆m đon tơ chĕng Nguyễn Thị Thu Hiền, đei lơ tơ chĕng hơ len tơ ƀôh akhan, tơ drong ăn oei hơ drô̆ đei ƀơm hăm teh dong păng pơ ƀrơ̆h hăm hơ ioh, mă loi ‘noh jĭ tơ̆ hơ năm vă păh iung. ‘Nâu jĭ sơ năm ƀôh ư̆h kơ ‘lơ̆ng găh tơ drong tih vơ̆ păng đon tơ chĕng kơ na tơ drong hơ met ăn hlôh vao ăn sơ năm âu tôch kơ gĭt kăl. Mă đơ̆ng rim anih jang ƀơm truh bơ ngai ăn oei hơ drô̆ adoi đei pơ hrăm găh tơ drong jang tang găn pơ ƀrơ̆h hăm hơ ioh lơ̆m hơ nih âu ră mă lei hơ ioh ư̆h kơ đei bơ ngai lơ̆m ŭnh hnam oei hơ dai pơm tơ jur hê̆ tơ drong vei lăng. Tơ drong ‘nâu athei đei, hơ drol kơ hơ ioh đei ăn năm oei hơ drô̆, mĕ ƀă, ‘nhŏng oh athei hơ met ăn tơ drong hlôh vao ăn đe oh veh ver đei dôm tơ drong hơ mơt:

“ Mĕ ƀă gơh pơ tho ăn dôm grŭp hơ ioh ‘lŏ ƀiơ̆, ‘noh jĭ hơ ioh ‘nao vă păh iung, ‘ngoăih kơ dôm đei ƀôh đe buăl hlôi đei hŏk đơ̆ng ‘lơ̆p, đe oh athei băt vei lăng tơ drong pơm glăi păng vei lăng dôm tơ drong găh đon tơ chĕng. Rŏ lăng yua đơ̆ng tơ chĕng dêh, rŏ lăng ‘mĕh ƀôh đei dŏng tơ gŭm kŭm jing hơ tŏk tơ drong hơ mơt. Yua thoi noh, tơ drong lăng ƀôh dôm tơ drong pơm hơ mơt, băt hơ drol dôm tơ drong pơm hơ mơt gô đei ƀôh lơ̆m hơ nih ăn oei hơ drô̆, ‘noh jĭ gô đei đe ngơ̆r, pơm pơ ƀrơh, đon tơ chĕng ‘noh gô tơ gŭm ăn đe oh kơ chăng hloh”.

 Tơ drong hơ ioh oei lơ̆m hơ nih ăn oei hơ drô̆ athei yak hloh dôm tơ drong tơ chĕng yua đơ̆ng tơ plih oei sa rim năr, ưh kơ hiôk yua đơ̆ng bơ ngai lơ̆m ŭnh hnam F0 dăh mă lôch. Kơ lih thoi noh, đe oh kăl đei vei lăng tơ tom yua dôm bơ ngai đei joăt jang mư̆h kăl, lơ̆m hơ nih sơ đơ̆ng. Tơ drong pơ ma tơ gŭm dăh mă hơ met đon tơ chĕng gô đei hơ met hơ dai mư̆h đei oh oei lơ̆m hơ nih ăn oei hơ drô̆. Bơ ngai joăt jang găh đon tơ chĕng Nguyễn Thị Thu Hiền tơ băt dơ̆ng:

“Tơ drong lăng băt ‘noh jĭ tôch kơ gĭt kăl. Bơ̆n ƀôh tơ drong roi tŏk đei ƀôh pơm ư̆h kơ lăp nhen gô ư̆h kơ sŏng sa, ư̆h kơ hum, ư̆h kơ pơ ma dơ nuh hăm rim bơ ngai dăh mă kơ tang hloh, đe oh gô đei pơm glăi nhen phă luơ̆t păng pơm tơ blĕk lơ hloh. Găh tơ drong tơ chĕng ‘noh ƀônh kơ khĕnh mơ koh păng ƀônh kơ sơ ‘ngon. Tơ chĕng ‘noh đơ̆ng đe oh lei lăi nhen tơ mam gơ gŭ, sư gơ gŭ ‘ma  ‘ngieo roi hrĕnh păng roi lơ, bơ̆n gơ̆h lăng đei păng đe oh athei đei vei lăng tơ tom yua đơ̆ng dôm bơ ngai joăt jang”.

 Truh dang ei Anih tơm vei lăng găh bơ ngai jang – linh jĭ rơ ka păng tơ pôl kŭm hlôi tơ lĕch ăn lơ hla ar hơ tŏk loi dơ̆ng vei sơ đơ̆ng ăn hơ ioh lơ̆m hơ nih ăn oei hơ drô̆ kŭm nhen lơ̆m kơ plăh ư̆h kơ ăn yak vih vơ̆t lơ̆m tơ pôl... Hăm dôm bơ ngai hơ ioh đei đe pơ ƀrơh dăh mă đei dôm tơ drong ư̆h kơ ‘lơ̆ng đon tơ chĕng kŭm hlôi đei dôm tơ drong hơ găt hơ dăh găh bơ ngai kăl pơ găn; hơ găt hơ năp jang đơ̆ng anih jang akŏm. Yă Vũ Thị Kim Hoa, Phŏ kơ dră anih vei lăng hơ ioh ( Anih tơm vei lăng găh bơ ngai jang – linh jĭ rơ ka păng tơ pôl) akhan, rim hơ nih ăn oei hơ drô̆ đei hơ ioh kăl hơ nơ̆ng pơ ma dơ nuh hăm điên thoăi tơm kơ teh đak vei lăng hơ ioh 111 vă đei pơ tho, tơ ƀôh găh: vei sơ đơ̆ng ăn hơ ioh; vei lăng, sơ đơ̆ng đon tơ chĕng, tang găn, chă ƀôh hrôih păng hơ met ‘lơ̆ng dôm tơ drong ư̆h kơ ‘lơ̆ng đon tơ chĕng đơ̆ng hơ ioh lơ̆m khei ‘năr ăn oei hơ drô̆, ư̆h kơ ăn yak vih vơ̆t lơ̆m tơ pôl; tơ gŭm, hơ met ‘lơ̆ng tơ tĕnh vă vei lăng, tang găn đe pơ ƀrơh hơ ioh. Yă Vũ Thị Kim Hoa athei:

“Hơ nih ăn oei hơ drô̆ akŏm kăl athei jang hơ dai hăm rim anih jang đei ƀơm truh nhen Anih vei lăng kon pơ lei xăh, kang ƀô̆ vei lăng hơ ioh, anih jang kŏng an, anih jang pơ gang lơ̆m tơ gŭm pơ găn ăn hơ ioh. Lơ̆m kơ plăh tơ gŭm ăn hơ ioh ‘noh bơ̆n athei lăng truh tơ drong pơm thoi yơ vă chă ƀôh dôm tơ drong ‘mĕh vă đơ̆ng hơ ioh vă tơ gŭm. Pơ tih gia ƀơm truh tơ gŭm sơ đơ̆ng jơ hngơ̆m đon tơ chĕng ăn hơ ioh, ƀơm truh dôm tơ drong ư̆h kơ ‘lơ̆ng găh hơ kâu jăn ‘noh athei đei tơ drong mơ̆t jang đơ̆ng anih jang pơ gang khăm hơ met vei sơ đơ̆ng jơ hngơ̆m jăn ăn hơ ioh. Hăm dôm bơ ngai, dôm tơ drong kơ tơ̆ng ang tơ kêng, tơ roi tơ băt ƀơm truh pơm glăi pơm pơ ƀrơh hăm hơ ioh ‘noh gô đei hơ nơ̆ng sek phak kiơ̆ Luơ̆t tơ kêng tơ drong yoch.”

Vă vei lăng hơ ioh pơ ma atŭm păng hơ ioh tơ̆ dôm hơ nih ăn oei hơ drô̆ akŏm ư̆h kơ đei bơ ngai lơ̆m ŭnh hnam năm hơ dai, Anih vei lăng hơ ioh kŭm athei rim tơ ring kăl hơ nơ̆ng tơ roi tơ băt găh tơ drong hơ ioh ƀơm ư̆h kơ ‘lơ̆ng yua đơ̆ng jĭ COVID-19. Mư̆h kăl ƀơm truh hơ ioh kăl kơ tơ roi hloi ăn rim kơ dră, anih jang gơ̆h kĭ tơ chơ̆t tơ̆ tơ ring păng Anih vei lăng hơ ioh vă đei trong hơ met ‘lơ̆ng, pơ tho, tơ gŭm tơ tom.

 VOV 1

Thuem: Tơ blơ̆