Vùng Mường Lò thuộc thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái được coi là đất tổ của người Thái đen miền Tây Bắc, nay là nơi sinh sống của 12 dân tộc anh em. 

Để lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc địa phương, thời gian qua, chính quyền các cấp, cộng đồng dân cư, trường học ở Nghĩa Lộ đã có nhiều giải pháp hay, trong đó có việc truyền dạy cho thế hệ trẻ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Các em cũng có dịp biểu diễn tại các lễ hội để có sự trưởng thành nhanh chóng.

Các em thiếu nhi được chỉ dạy các điệu dân vũ ngay từ bé - Ảnh: VOV

Về Lễ hội văn hóa du lịch Mường Lò những ngày tháng 10, bên cạnh những điệu xòe, bài khắp, tiếng sáo của những nghệ nhân cao tuổi, du khách không khỏi bất ngờ khi thấy các em thiếu niên, nhi đồng biểu diễn những màn nghệ thuật đặc sắc.

Trong các động tác khó của những điệu xòe cổ dân tộc Thái, những điệu múa của dân tộc Khơ Mú, dân tộc Mường… được các em diễn thuần thục và tự nhiên như những nghệ nhân thực thụ.

Em Lò Thị Bích Ngọc ở bản Mớ, xã Hạnh Sơn, thị xã Nghĩa Lộ cho biết, em được chính bà, mẹ dạy cho các điệu múa, rồi được các cô, các chị ở đội văn nghệ chỉ bảo. Ở trường học, các thầy cô cũng chỉ dạy các em rất tỉ mỉ, nên ban đầu thì thấy khó nhưng dần dàn các em đều thông thạo.

Bên cạnh truyền dạy các điệu múa, các bé gái còn được chị em phụ nữ ở các xã, phường dạy cách thêu thùa, may vá... để biết cách tạo nên những sắc màu thổ cẩm đẹp mắt. Phức tạp hơn là những sản phẩm được du khách yêu thích như: trang phục dân tộc, đồ lưu niệm... 

Được hướng dẫn chế biến các món ăn đặc sắc - Ảnh: VOV

Từ đây, khi trưởng thành, các em không chỉ có thể làm đẹp cho bản thân, vun đắp gia đình mà còn giữ gìn được bản sắc dân tộc mình, phát triển nghề thủ công, may mặc ở địa phương.

Ngoài dạy các hoạt động văn hóa, thị xã Nghĩa Lộ cũng hướng dẫn các xã, phường, trường học dạy chữ Thái cổ cho các em thiếu niên, nhi đồng. Dù khó nhưng các lớp học đều rất đông học sinh tham gia.

Cô giáo Đặng Thị Hồng Ánh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Hoàng Văn Thụ, Thị xã Nghĩa Lộ cho biết, phần lớn học sinh nhà trường là con em đồng bào các dân tộc thiểu số và các em đều rất hào hứng học hỏi.

Vì chữ Thái rất khó, nên nhà trường đã mời các nghệ nhân thay nhau đến dạy các em học sinh cũng như là các thầy cô giáo. Hiện nay, kể cả người Thái biết được chữ Thái cổ rất ít, chính vì thế thông qua việc này giáo dục các em học sinh yêu văn hóa của dân tộc mình cũng như của các dân tộc khác, bảo tồn để giữ gìn các nét đẹp văn hóa.

Một lớp học chữ Thái cổ có rất đông học sinh tham gia - Ảnh: VOV

Ở Mường Lò – Nghĩa Lộ, hiện nay học sinh nam còn được các nghệ nhân truyền dạy chế tác nhạc cụ dân tộc; gia đình và cộng đồng cũng chú trọng dạy con em mình cách thức chế biến các món ăn dân tộc đặc sắc để không chỉ phục vụ gia đình mà còn đáp ứng nhu cầu của du khách…

Các thiếu nhi nam được dạy cách chế tác nhạc cụ dân tộc - Ảnh: VOV

Một lớp nghệ nhân mới yêu văn hóa dân tộc mình đang phát triển ở vùng đất Mường Lò./.

                                                          Đinh Tuấn/VOV Tây Bắc