Tân Sơn là xã vùng cao của huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn với trên 98% là đồng bào dân tộc Dao sinh sống, tỷ lệ hộ nghèo của xã lên đến gần 50%. Tân Sơn có 6 bản, trong đó Bản Lù cách trạm y tế xã đến 22km, còn bản Phia Rả cách 18km và chưa có đường ô tô đến trung tâm. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều năm trước, Tân Sơn có tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng cao, thậm chí nhiều phụ nữ vẫn chọn sinh con tại nhà.

Để cải thiện tình trạng này, Trạm Y tế xã đã được bổ sung bác sỹ và y sỹ sản khoa, y học cổ truyền, điều dưỡng viên. Hàng tháng, cán bộ Trạm thay phiên đến các thôn bản trực tiếp hướng dẫn người dân theo dõi sức khỏe sinh sản, cách bổ sung dinh dưỡng bằng các loại rau, củ sẵn có và chăm sóc sức khỏe cho trẻ nhỏ theo mùa.

Đặc biệt, tại Bản Lù, Trạm phối hợp chính quyền triển khai "Mô hình Câu lạc bộ chăm sóc trẻ nhỏ tại thôn bản" và hàng tháng, cán bộ y tế sẽ đến thăm khám, đo chiều cao cân nặng và tư vấn cha mẹ cách chăm sóc trẻ.

Bác sỹ Trần Khắc Lộc, Trưởng Trạm Y tế xã Tân Sơn, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn cho biết: "Cách đây 5-6 năm vẫn có trường hợp bà mẹ mang thai sinh tại nhà không đi cơ sở y yế được. Nhưng những năm gần đây, các bà mẹ có vấn đề về sức khỏe, họ đến cơ sở y tế khám và sinh tại cơ sở y tế. Những tai biến, biến chứng và trẻ tử vong không xảy ra. Tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ những năm trước còn rất cao, những năm gần đây mỗi năm giảm đi một phần. Cán bộ Trạm lên tận thôn, bản để cân đo, thăm khám và cấp phát sản phẩm dinh dưỡng theo chương trình và hướng dẫn phụ huynh chăm sóc sau đó sẽ theo dõi tiến triển". 

Để hỗ trợ cho đội ngũ cán bộ y tế trạm, Tân Sơn cũng đã kiện toàn đủ 6 cán bộ y tế thôn bản. Qua đó, giúp công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân, đặc biệt là trẻ nhỏ được cải thiện rõ rệt, nhất là với các bản ở xa trung tâm xã.

Bà Triệu Thị Kiều, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Sơn, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn nói: "Vai trò của y tế thôn, bản cũng như  cán bộ y tế ở Trạm Y tế xã rất quan trọng đối với những vùng đặc biệt khó khăn. Do địa hình phân cách hiểm trở nên là để người dân tiếp cận với dịch vụ y tế cũng còn gặp nhiều khó khăn. Kết hợp các buổi họp thôn lực lượng cán bộ y tế kết đã hợp truyền thông chăm sóc sức khỏe cũng như chế độ dinh dưỡng. Hiện trẻ em được tiêm chủng của xã đạt 100 %. Tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em đã ngày càng giảm".

Nhằm phòng, chống suy dinh dưỡng ở trẻ em, trong những năm qua, ngành Y tế Bắc Kạn cũng triển khai đồng bộ, thường xuyên các hoạt động thiết yếu chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ tại cộng đồng. Trong đó, tập trung nâng cao chất lượng và phát huy vai trò cán bộ y tế tại các thôn, xã vùng cao.

Đặc biệt, địa phương này chú trọng phát huy vai trò của đội ngũ hơn 1.100 cán bộ y tế thôn bản. Với điều kiện địa hình chia cắt, giao thông đi lại khó khăn, cán bộ y tế bản như những cánh tay nối dài trong chăm sóc sức khỏe cho người dân, nhất là với đối tượng bà mẹ, trẻ em.

Bà Hoàng Thị Biên, cán bộ y tế Bản Nhài (xã Bản Thi, huyện Chợ Đồn) chia sẻ: Dù phụ cấp ít ỏi, nhưng hơn 20 năm qua, bà vẫn gắn bó với công việc. Bất cứ khi nào người dân cần, bà đều sẵn sàng có mặt hỗ trợ. Niềm vui của một cán bộ y tế đó là tất cả bà mẹ, trẻ sơ sinh trong bản đều an toàn, khỏe mạnh.

Thông qua các chương trình như “Cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em” thuộc Chương trình Y tế - Dân số; Các hoạt động tại Dự án 7 về Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số và Chương trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi…., hiện tỷ lệ trẻ sơ sinh được theo dõi cân nặng và tỷ lệ trẻ dưới 60 tháng tuổi được bổ sung Vitamin A liều cao tại Bắc Kạn đạt gần 100%.

Tỷ lệ bà mẹ được uống Vitamin A liều cao trong vòng một tháng đầu sau sinh đạt tỉ lệ 95%. Hiện, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể gầy còm của tỉnh chỉ còn 5,4%; kết quả này có phần đóng góp không nhỏ của cán bộ y tế tuyến cơ sở, đặc biệt là tại các thôn, xã vùng cao.

"Những đối tượng được thụ hưởng trong chương trình Mục tiêu quốc gia đều được rà soát từ thôn, bản. Đồng thời trên cơ sở hướng dẫn của trạm y tế, đội ngũ y tế thôn bản tổ chức triển khai, hướng dẫn người dân các vùng đồng bào dân tộc thiểu số hiểu và tiếp cận các dịch vụ. Đội ngũ này cũng giữ vai trò là giám sát triển khai thực hiện. Với tầm quan trọng đó, chúng tôi đặt ra vấn đề đó là chuyển giao kỹ thuật và hướng dẫn cho tuyến xã và tập huấn cho đội ngũ y tế thôn bản tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc và tổ chức thực hiện". - Ông Vi Duy Tuyến, Phó Giám đốc Sở Y tế Bắc Kạn cho biết.

Những đóng góp của cán bộ y tế tuyến xã, thôn bản đang là nhân tố quan trọng để thực hiện thắng lợi chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong thời gian tới.