Tợơ bêl ơy bơơn lêy pr’lúh k’hir plóh a ham tr’nợơp cóh vel đong t’ngay 18/6 t’mêê đâu, Trung tâm y tế chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam ơy k’rong k’bhúh y tế dự phòng lêy phun za nươu pa liêm môi trường cóh prang zr’lụ váih pr’lúh. Đh’rứah nắc xay moon, pa choom đhanuôr pa dưr dal c’năl đương zêl cha groong pr’lúh cr’ay đhị vel bhươl.

Pr’lúh pa zrúah châu Phi cóh a’ọc xoọc trơơi boọ đấh lâng nắc dưr váih bấc cơnh cắh liêm choom. đhị đhr’năng cơnh đâu, bấc apêê cắh pân lêy cha đắh lêệ a’ọc, bhrợ zên pa câl xiêr k’rơ đấh, bhrợ zr’nắh k’đhạp đoọng ha manứih b’băn. Cơnh đêếc, bhrợ ha cơnh đoọng năl a’ọc crêê pr’lúh lâng bhiệc zêl cha groong cr’ay nâu ha cơnh.

Pleng k’tiếc púih páih, pa bhlầng nắc đhr’năng dzệêp dzong cóh nguôi zăng dal nắc pazêng pr’đợơ liêm buôn đoọng váih cr’ay cơnh vi khuẩn, siêu vi… dưr váih bhrợ t’váih apêê đhr’năng cr’ay đoọng ma nuýh hêê, pa bhlầng nắc p’niên c’rơ zêl cr’ay dzợ đhưr. Nâu đoo nắc rau aconh căn lêy pa ghít đoọng zooi p’niên zêl cr’ay.

Hân noo ch’noọng plêệng k’tiếc p’răng pứih nắc pr’đơợ liêm buôn đoọngvi khuẩn, virut pa dưr pa xớc bhrợ váih đhr’năng boọl ch’na đh’nắh, cr’ay trơơi boọ ooy ch’na đh’nắh dưr dzoọc dal. Bhrợ ha cơnh đoọng zêl cha groong boọl ch’na đh’nắh cung cơnh đợ cr’ay crêê tước c’lâng êệ đhọ ooy đợ t’ngay ch’noọng pứih nâu.

​Dại nắc cr’ay a bục tuỷ cấp tính tu viris, ha dang căh vêy tiêm huyết thanh zêl dại nắc ma nuýh crêê a choo cặp buôn chệêt bil. Đhơ cơnh đếêc, cr’ay dại cóh a nuýh nắc choom cha groong lâng pa dứah lâng vaccine căh cợ huyết thanh dại. Cóh c’nặt t’rúih “Ma nuýh pa dứah đh;réh cr’ay cóh bhươl cr’noon” tuần nâu, đhanuôr lâng pr’zợc nắc đương xợơng g’lúh prá xay âng PV t’ruíh lâng bác sĩ Hồ Minh Nên, Giám đốc Trung tâm lêy cha mệêt cr’ay cr’naanh tỉnh Quảng Ngãi ​đăh cr’ay nâu, cơnh đoọng buôn năl lâng pa dứah tợơ bêl crêê a choo dại cắp.

Đhr’năng ch’na đh’nắh nha nhự dưr váih bấc cóh thị trường xoọc đâu ơy lâng xoọc bhrợ bấc apêê ma boọl. Ting lêy ooy c’léh cr’ay ngân hay doọ ha dợ boọl ch’na đh’nắh nắc choom lêy bhrợ k’ay ngân ha mơ tước c’rơ âng manứih k’ay. Cơnh đêếc, bhrợ ha cơnh đoọng bơơn năl boọl ch’na đh’nắh, bhiệc lêy bhrợ ha cơnh bêl dưr váih cơnh đâu? Xay moon nâu cơy nắc vêy zúp đoọng đhanuôr lâng pr’zợc lêy g’đách lâng bhrợ têng đấh loon bêl boọl ch’na đh’nắh.

Vậy làm thế nào để nhận biết trẻ mắc sởi, cách phòng tránh cũng như điều trị ra sao. Mời bà con và các bạn cùng nghe PV A Viết Sĩ trao đổi với bác sĩ Bhling Nhưng, Trung tâm Y tế huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam

Dha nuôr lâng pr’zớc da dêr! Đha nuôr Cơ Tu cóh tỉnh Quảng Nam buôn vêy bh’rợ lướt r’dáo, choom năl năc lướt lum lêy c’bhúh xoọng ca coon ma moó apêê t’ngay tơợp c’moo cắh cậ m’pâng c’moo. Nâu đoo nắc c’léh liêm cóh c’bhúh văn hóa âng đha nuôr. N’đhơ cơnh đêếc, cóh cr’chăl lướt ra vạch, tu c’lâng c’tốch ch’ngai bha dắh, đha nuôr cắh âi năl cơnh zư đớc ch’na dh’nắh liêm tu cơnh đêếc buôn ma ih, nặ. Nâu đoo nắc tu cr’đơơng tước bấc ngai boọl ch’na đh’nắh rup ma nứih cóh zr’lụ đha nuôr acoon cóh Cơ Tu moon la lay lâng da ding ca coong tỉnh Quảng Nam moon za zum.

Đhr’năng boọl ha la mr’nghêê cóh zr’lụ ch’ngai bha dắh, zr’lụ đha nuôr acoon cóh cóh k’tiếc k’ruung heê công dzợ bấc. Bơr râu tu cr’đơơng tước boọl mr’nghêê nắc đoo ton cha lâng cắh pr’đoọng crêê cha. N’đhơ đhơ râu tu nắc công bhrợ choom bil mặt acoon ma nứih lâng đớc lơi bấc râu cắh liêm crêê ha pr’loọng đong lâng vel bhươl.

Xang Tết buôn nắc pazêng bệnh viện dưr váih bấc manuýh jéh k’ăy lâng vêy cơnh cậ nắc pa bhlâng bấc manuýh ắt manuýh ắt pa dứah lâng đợ cr’ăy cóh luônh lâng pa bhlâng nắc đợ cr’ăy cắh buôn u dứah. Cóh pazêng t’ngay đhêy Tết, bấc manuýh tước pa dứah ooy bệnh viện tu cha cha, a ộm cắh crêê cơnh, bhrợ t’váih đhr’năng k’ăy loom luônh.