Pleng k’tiếc xăl hân noo tợơ c’l ọt tước ha ọt ha pruốt nắc pr’đợơ liêm buôn bhlầng đoọng ha zập rau vi khuẩn, vi rút bhrợ t’váih pr’lúh cr’ay k’rơ lâng trơơi bọo cóh zr’lụ ặt ma mông âng đhanuôr. Bộ Y tế ơy moon pa rớơt lâng đhanuôr đăh bh’rợ đương zêl cha groong pr’lúh cr’ay hân noo ha ọt ha pruốt

Cr’ay p’lung nắc muy cóh pazêng rau cr’ay bấc n’léh váih lâng ting t’ngay ting bấc. Cr’ay lưm đhị pazêng rúh c’moo ha dợ ma nuýh ta ha nắc bấc lấh apêê p’niên k’tứi. Cr’ay đhơ doó bhrợ cr’pân tước a chắc a rang ha dợ bhrợ bấc rau k’đháp zr’nắh đoọng ha ma nuýh cr’ay cóh pr’ặt tr’mông zập t’ngay. Pa bhlầng nắc cr’ay p’lung ha dang căh bơơn pa dứah đấh nắc choom bhrợ váih tước đhr’năng ngân.

G’lúh tr’xăl hân noo, bêl plêệng p’răng, bêl boo, bêl p’răng pứih bêl cha’cêết buôn bhrợ ha pêê p’niên k’ay đh’mâl cr’oóh. Bêl p’niên k’oóh, apêê k’căn k’conh lêy oó chấc tự đươi dua zâp râu zanươu kháng sinh, ahêê lêy đươi bhrợ cơnh zâp c’lâng bh’rợ zư padứah cr’oóh têêm ngăn, vêy tơơm ríah zanươu tự váih.

Cao huyết áp là căn bệnh nguy hiểm, có thể gặp ở bất kỳ ai, đặc biệt ở người cao tuổi với những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, tai biến, tim mạch….

Trầm cảm pa bhlầng nắc đhị apêê dzợ x’dơơr nắc muy rau bhrợ căh liêm cóh học tập, đươi dua rau chất bhrợ nghiện lâng tự k’chệêt đay. Đhị bêl dzơơng lêy zập rau, p’niên k’tứi lâng apêê x’dơơr xiêr k’rơ bhlầng đăh học thuật lâng căh dzợ vêy bấc ặt tớt lâng pr’zợc cơnh c’xu. Dưr váih đhr’năng trầm cảm đhị apêê p’niên k’tứi lâng apêê x’dơơr căh bơơn năl ghít; a đoo bơơn ta moon nắc tu đhr’năng u trơơi lâng căh liêm cóh pr’ặt tr’mông đăh môi trường.

Dinh dưỡng liêm glặp cóh apêê c’moo tr’nơợp âng p’niên pr’ang pa bhlâng chr’nắp cơnh lâng râu dưr pậ banh âng p’niên, pa xiêr đhr’năng lum jéh ca ay lâng chêệt bil. Zư x’mỉ rlêy dinh dưỡng ha p’niên cơnh ooy đoọng liêm glặp cơnh lâng ting cr’chăl pa dưr âng p’niên nắc đoo râu pang ra âng cắh hắt apêê ca căn xoọc vêy ca coon nhum.

Pleng k’tiếc pa lắh, c’rơ zêl cr’ay căh lấh đh’rứah lâng pazêng cr’ay cóh a chắc buôn lưm cơnh: huyết áp, da da dul… bhrợ ha bấc ma nuýh ta luôn vir móh mắt, tung k’târ, kiêng k’tặ…. Nắc đoo pazêng rau n’léh váih âng pazêng n’léh cr’ay vir móh mắt apêê a đhuốc moon rối loạn tiền đình. Cr’ay n’đhơ doó bhrợ cr’pân tước ma nuýh ca ay ha dợ nắc buôn dưr váih, bhrợ căh liêm tước bh’rợ tr’nêng, pr’ặt tr’mông.

Xọoc đâu đhị zr’lụ miền Trung pleng k’tiếc dzợ puíh páih. Nâu đoo nắc cr’chăl buôn n’léh váih bấc rau cr’ay, cóh đếêc tr’nợơp nắc lêy dáp tước cr’ay huyết áp. Ha dang căh lêy cha mệêt ghít, đhr’năng huyết áp dal dưr váih nắc buôn bhrợ đột quỵ a bục căh năl ha bêl, vêy ngai lướt cóh c’lâng đhị đhr’năng p’răng puíh cung buôn dưr váih đhr’năng đột quỵ cơnh đếêc.

Ch’chiêl k’ăy ngân lấh mơ nắc vêy bác rau tu bhrợ t’váih, cóh đêếc, váih cr’liêng đhâl cóh ch’chiêl nắc muy cóh pazêng rau tu bha lâng bhrợ t’váih ch’chiêl k’ăy ngân lấh mơ. Bh’rợ t’bil lơi cr’liêng đhâl cóh ch’chiêl bêl ng’bơơn n’năl ch’chiêl crêê cr’ăy ngân lấh mơ rau đêếc nắc rau đơ chr’nắp pa bhlâng.

Xoọc đâu cr’ay a ngặt xoọc dưr váih bấc k’rơ đhị 2, 3 vel đông tu bh’rợ zêl cha’groong cắh liêm choom. cơnh đêếc, nắc lêy vêy đợ c’lâng bh’rợ zêl cha’groong liêm gít đoọng pr’lúh cr’ay doọ choom dưr váih bấc k’rơ đoọng zư lêy c’rơ tr’mung ha đhanuôr.