K’ay a’cọ nắc mưy râu cr’ay váih bấc, zâp ngai cung lưm. Bêl lưm cơnh đâu, zâp ngai zêng lêy đươi zanươu pa xiêr k’ay, hân đhơ cơnh đêếc đươi bấc zanươu bhrợ cắh liêm crêê bấc râu. Nâu cơy nắc bơr pêê xa nay bh’rợ choom zư pa dứah k’ay a’cọ ahêê lêy cha mêết.

Bơr pêê bh’rợ buôn bhrợ cơnh cắh dzạt c’niêng bêl k’noọ lướt bếch, cắh lêy bhrợ pa liêm pa sạch n’tạc, cha bấc ch’na đh’nắh váih đường, axit... choom bhrợ cắh liêm crêê tước c’rơ âng boọp c’niêng.

P’xoọng muy bơr râu vitamin lâng khoáng chất chr’năp năc zooi a chăc a zân zâl cha groong pr’luh cr’ăy, pa liêm pa crêê c’rơ. Râu liêm choom bhlâng đoọng choom p’xoọng dinh dưỡng năc tơợ chr’na đha năh.

Loom ma nuyh hêê năc muy coh pazêng rau coh a chắc âng hêê chr’năp bhlầng đoọng pa gluh rau căh liêm tơợ achắc lâng pa chô dinh dưỡng, pa liêm za nươu. Apêê chuyên gia moon, đanh đanh năc ahêê cung pa ghit pa sạch loom đoọng loom liêm c’rơ lâh mơ, zooi g’đech bấc rau cr’ay cr’naanh. Nâu kêi năc 10 rau ch’na đh’năh liêm choom động ha loom ma nuyh năc ahêê pa ghit lêy cha ta luôn

Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 xoọc k’nặ tước, bh’nơơn, tệêm ngăn ch’na đh’năh năc rau pa ghit bhlầng coh zập pr’loọng đong. Đoọng tệêm ngăn c’rơ tr’mông đoọng ha c’la đay, pr’loọng đong lâng đhanuôr hêê pa ghit lêy pazêng bh’rợ tệêm ngăn cơnh đâu.

Coh pươih ch’na t’ngay Tết, bấc ch’na vêy bấc chất dinh dưỡng, h’ngir, bấc đạm, đường. Nâu năc pazêng ch’na bhrợ vaih n’xiêng coh aham. Đoọng cha groong n’xiêng a ham bấc, âm cha coh pazêng t’ngay Tết têệm ngăn, apêê chuyên gia moon pa rơớt 4 rau ch’na ma nuyh ca ay oọ lâh cha.

C’léh cr’ay buôn năl âng đh’mâl nắc váih đh’mâl cr’oóh, k’ay mr’loọng, ga lêếh k’bao cóh a’chặc a’zân, k’ay a’cọ, k’hir. Vêy 3 c’bhúh virus bhrợ váih zâp cr’ay đh’mâl nắc virus A, B lâng raau virus C. Râu A, B, C nắc pr’lúh đh’mâl zâp c’moo. Ooy đâu, đh’mâl virus A buôn váih k’rơ bấc, bhrợ bấc cr’ay ooy apêê p’niên. Râu C cung bhrợ cr’ay đh’mâl cr’oóh hân đhơ cơnh đêếc zâp c’léh cr’ay doọ lấh ngân.

Plêêng k’tiêc âng hân noo ha ot buôn bhrợ bâc ngai jeh ca ay cơnh ca ay đh’mâl, boọ virus, vi khuẩn. Pân đil xooc ăt k’đhap buôn crêê ca ay lâng buôn gooh a chăc, cr’đooh n’căr. Cơnh lâng bh’rợ cha ộm liêm crêê, tập thể dục lâng pr’ăt tr’mông liêm ta nih, apêê xooc ăt k’đhap choom cha groong đợ râu đâu.

Hân noo ha ọt, plêệng k’tiếc cha cêết ra ngoóh, cóh a’chặc a’rang hêê kiêng đươi bấc năng lượng lấh mơ đoọng zư pa ngăn. Tu cơnh đêếc, apêê k’căn k’conh lêy cha mêết têêm ngăn ch’na cha âng p’niên vêy tước 60% chất đạm đhị zâp bêl cha cha đoọng vêy pa dưr c’rơ, cha groong zâp cr’ay buôn lưm. Néh ahêê đh’rứah đương xơợng râu moon p’too âng bác sĩ cơnh đâu:

Tơợ ahay a’hươn, manứih Tày ơy năl pay đươi đợ hi la cóh crâng k’coong lâng đợ râu zanươu chặt váih cóh crâng đoọng bhrợ zanươu zư pa dứah cr’ay. Zâp đhị vel đông tước đợ đhị crâng k’coong, đhanuôr zêng choom bơơn lêy đợ râu tơơm zanươu, hân đhơ cơnh đêếc, manứih Tày zâp zr’lụ vêy cơnh pa zưm bhrợ đoọng vêy đợ zanươu zư pa dứah lalay cơnh.