P’răng pứih, bấc râu cr’ay buôn váih bấc k’rơ, lấh mơ nắc đắh cr’ay trơơi boọ. Tu cơnh đêếc, lêy bhrợ ha cơnh đoọng cha groong pr’lúh cr’ay hân noo p’răng pứih liêm choom?

Xoọc bêl zanươu, chi ớh thể dục lâng zâp kỹ thuật lêy p’hơơm nắc bơơn pa rơớt moon ha manứih buôn ặt k’rang k’pân, nắc dinh dưỡng cung chr’nắp đắh bhiệc lêy cha mêết đhr’năng nâu. Nâu cơy nắc 9 râu ch’na đh’nắh zooi đoọng doọ lấh k’rang k’pân ahêê lêy cha

Đhanuôr lâng pr’zơc da dêr! Ca ay lâng eh đhị tiêm nắc pazêng rau buôn lêy dưr leh vaih lâng vaccine Covid-19 đươi dua công nghệ mRNA cơnh Moderna căh cợ Pfizer-BioNTech. Bơr pêê đhr’năng leh vaih tơợ ơy tiêm vaccine nắc cơnh gluh ban, c’cọot… Nâu đoo nắc ta đơc phản ứng tơợ p’niên ơy tiêm vaccine Covid đhị têy, dzợ đơc nắc “têy Covid”. Đhr’năng nâu buôn leh tơợ p’niên ơy tiêm xang vaccine cha groong Covid-19.

Tơợ bêl p’niên tiêm vaccine Covid-19, aconh căn nắc pa ghit lêy p’niên, ha dang leh apêê đhr’năng cơnh pa ha pun bưr căh cợ n’tạc, da dul p’hơơm đâh, vir moh mắt…. nắc đâh đơơng p’niên tước trạm y tế đăn bhlầng đoọng bơơn k’rang zư lêy.

Cr’chăl đăn đâu, âi dưr vaih muy bơr tu bhiêc pniên xa dơơr lêêng tu k’đhap coh hoc hành lâng pr’ăt tr’mông. Ting cơnh xay moon âng PGS.TS. Bùi Quang Huy, Chủ nhiệm khoa Tâm thần Bệnh viện Quân y 103 năc apêê ngai âng lêêng n’nâu bâc năc tu apêê a chau crêê trầm cảm.

Đhị tỉnh Đăk Lăk xooc vêy lâh 400 p’niên crêê cr’ay Thalassmia (l’lương a ham tơợ tứi). Nâu đoo năc cr’ay n’đăh c’lâng a ham trơơi tơợ lang l’lăm lâng xooc căh âi vêy z’nươu pa dưah. N’đhơ cơnh đêêc, cơnh lâng loom kiêng ca coon đơơh dưah cr’ay, căh hăt ca conh ca căn âi chơơc câl lâng đươi dua apêê z’nươu căh ghit tu tơơm đoọng zư pa dưah p’niên k’tứi buôn lum apêê c’leh cr’pân.

Coh đhr’năng doó bấc ngai leh đhr’năng tơợ ơy dưah Covid, ha dợ cr’chăl ahay, bấc đhr’năng apêê lướt khám lêy tu lalâh k’rang. Cơnh đêêc nắc leh đhr’năng cơnh ooy đoọng tước bệnh viện? Bhrợ têng cơnh ooy đoọng bhiệc khám lêy tơợ ơy dưah Covid-19 oó dưr vaih đhr’năng bấc k’rơ zập ngai cung tước khám, nắc rau căh lâh ta nih?

Ting cơnh Bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó trưởng Khoa pa chô c’rơ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đoọng năl, apêê boọ cớ Covid-19 tơợ dâng muy c’xêê ơy dưah, c’leh doó ngân cơnh xoọc tr’nơợp lâng bơơn xay moon ặt pa dưah coh đong, doó đươi mọot viện.

Đêệng moh năc muy coh pazêng râu n’leh vaih âng pr’luh cr’ăy Covid-19, bhrợ zr’năh k’đhap ha manuyh crêê pr’luh cr’ăy, cơnh đêêc pa dưah cơnh ooy đoọng crêê cơnh?

Coh boóp p’rá k’đươi moon t’mêê đâu âng Bộ Y tế, F0 căh vêy n’leh đhr’năng cr’ay, xọoc cr’chăl ặt pa tuông, tự nguyện rach pa bhrợ choom bhrợ trực tuyến, k’rang ma nuyh ca ay COVID-19. F1 choom ting pâh apêê bh’rợ trực tiếp lâng trực tuyến.