Xang Tết Nguyên đán Nhâm Dần, đợ manuyh crêê pr’luh cr’ăy Covid-19 coh prang k’tiêc k’ruung dưr bâc. Coh đêêc, đợ manuyh crêê pr’luh cr’ăy Covid-19 năc c’bhuh p’niên n’dup 12 c’moo xoọc dưr bâc lâh mơ, pa bhlâng năc xang cr’chăl pazêng vel đong đoọng p’niên tươc cớ ooy trường học trực tiếp. Tơợ bh’rợ ch’mêệt lêy âng Bộ Y tế, l’lăm t’ngay 1/2/2022 đợ p’niên crêê pr’luh cr’ăy Covid-19 pay mơ 14,1% lâng xang t’ngay 1/02/2022 tươc lâh 24,3%. Đh’rưah lâng bh’rợ pa choom zư lêy đhị đong lâng p’niên k’tứi năc F0 âng Bộ Y tế năc apêê k’conh k’căn bhrợ têng, apêê chuyên gia công p’too moon căh choom đh’hâc đoọng ha p’niên crêê pr’luh cr’ăy Covid-19.

Xang Tết Nhâm Dần, bâc vel đong vêy bâc manuyh crêê Covid-19 dưr pr’hậc. Râu k’rang bhlâng năc bâc apêê F0 vêy ta n’năl năc tu đhanuôr xay moon. Vêy cơnh đợ apêê F0 vêy ta xay p’căh lâng đợ manuyh crêê coh râu la lua vêy u crêê căh bêl cr’chăl đăn đâu dưr vaih đhr’năng bâc apêê F0 căh tộ xay moon. Vêy cơnh cậ, pazêng bh’rợ k’đhơợng lêy, pa dưah, đoọng ăt la lay F0 lâng F1 đhị đong cơnh xa nay coh xoọc đâu năc ơy n’leh râu căh liêm choom?

T’hước tước hơnh deh t’ngay ma nuyh pa dưah đh’réh cr’ay 27/2, ra diu t’ngay 21/2, Cổng thông tin điện tử Chính phủ bhrợ têng tọa đàm “Pr’luh COVID-19 lâng chính sách cơnh lâng apêê bhrợ y tế”. Nâu đoo nắc xa nay bơơn bấc ngai k’rang tước coh đhr’năng bọo Covid-19 ta luôn dzoóc cơnh xọoc đâu.

Apêê bh’nơơn pa chăp cha mệêt lêy pa căh đoọng, vêy 33%-76% ma nuyh ca ay buôn lưm rau căh liêm tơợ ơy xang boọ Covid-19 đanh m’bứi bhlầng nắc 6 c’xêê, 20% ma nuyh ca ay nắc moọt viện pa dưah cớ; 80% ma nuyh ca ay nắc lêy cha mêêt đhị zr’lụ k’rang lêy c’rơ tr’mông xoọc tr’nơợp coh cr’chăl 2 c’xêê tơợ chô đăh viện.

Bh’rợ tiêm chủng đoọng ha p’niên bấc bhlầng nắc xay bhrợ đhị nhà trường.

Pr’luh Covid-19 đhị Đà Nẵng dzợ dưr bấc c’rơ, apêê crêê bọo pr’luh coh vel đong ta luôn dưr bấc coh cr’chăl đăn đâu, dâng mơ lâh 700 cha nắc coh zập t’ngay. Thành phố Đà Nẵng xoọc t’bhlầng xay bhrợ Trạm y tế lưu động coh vel đong đọong đâh k’rang lêy, zư pa dưah F0 đhị đong liêm choom. Tơợ đêêc, pa xiêr zr’năh k’đhap đoọng ha pêê zr’lụ y tế coh pa dưah apêê ca ay.

Manuyh ơy crêê pr’luh cr’ăy Covid-19 ngân năc ăt pa chô c’rơ (ICU), căh cậ pơ hơơm k’đhap, n’leh vaih đhr’năng coọc aham, a chăc a zân căh pa bhreh xang bêl dưah pr’luh cr’ăy năc đơơh ng’khám lêy c’rơ.

Đhr’năng trơơi boọ âng virus bhrợ t’vaih pr’luh cr’ăy pa khau, đh’mâl, cr’ooh lâng pr’luh Covid-19 năc mr’cơnh, trơơi tơợ đác cr’choh, đh’mâl tơợ moh lâng boo âng pazêng manuyh crêê pr’luh cr’ăy. Pazêng virus n’nâu năc zêng choom pa trơơi pr’luh cr’ăy bêl ađay n’năl ơy crêê pr’luh cr’ăy. Pazêng apêê chuyên gia xay moon, xét nghiệm năc bh’rợ liêm choom bhlâng đoọng n’năl ađay crêê pr’luh pa khau, cr’ooh căh cậ crêê pr’luh cr’ăy Covid-19, tu đhr’năng n’leh cr’ăy năc công mr’cơnh.

Ngô vêy bấc chất dinh dưỡng liêm choom đoọng c’rơ âng hêê, ha dợ cha lalâh bấc nắc cung vaih rau căh liêm. Pazêng ma nuyh crêê cr’ay coh a chắc nắc cung pa ghit lêy bêl cha ngô.

Pleng k’tiếc cha kệêt choom bhrợ vaih đhr’năng griing mr’nịt, cay k’hir căh cợ bhrợ ngân lâh đhr’năng ca ay lệê la căh cợ nắc mr’nọot xoọc vaih cơnh lâng bấc ngai. Nâu kêi nắc cơnh ca groong ca ay mr’nịt moọt hân noo cha kệêt.