Hlăm êlan Betong krah [uôn Kmiên, găn nao troh dơ\ng dua nah êlan kphê mtah la\ lia. Dua nah êlan mâo leh lu sang mdơ\ng pro\ng siam, ti djiêu mb^t ăt adôk sang krum êđê. La] kơ klei hd^p mnuih [uôn sang, mduôn [uôn Ama Lâm ho\ng klei mơak yăl dliê: {uôn sang ara\ anei êđăp ênang, mâo leh klei bi mlih, phung [uôn sang trei mđao đ^ kyar:
“Ara\ anei hlăm [uôn mâo klei êđăp ênang jăksnăk, amâo lo\ mâo ôh klei phung hđeh êdam bi mbu\k. Klei hd^p mnuih [uôn sang đ^ kyar, g^r duah [ơ\ng, duh m^n kơ go\ sang, anak nah hriăm hra\ mơar. Mâo lu go\ êsei mdơ\ng sang ho\ng ênoh mơ\ng 300 – 400 êklăk prăk, blei mprăp êdeh êdâo… Kâo mta\ kơ jih jang du\m go\ sang g^r duh kơ anak pô nao sang hra\ mơar, đăm ôh mâo prăk kăk bi duh kơ kpiê êsei. Bi mtru\t mjhar anak aneh g^r hriăm hra\ mơar mâo brua\ knua\ ma\”.
{uh klei hd^p êđăp ênang mse\ ho\ng ara\ anei, [ia\dah snăk mnuih la] hlăm du\m thu\n 2001, 2004, sa\ Êa Drông tuôm jing leh anôk amâo mâo klei hơ^t ênang ôh ti Daklak. Kyuadah tăm hmư\ he\ klei phung mplư m]u\t m]hur, lu mnuih djuê [ia\ găn knông lăn soh ho\ng hdră bhiăn. Mâo lu mnuih nao găn knông lăn [ia\dah amâo yo\ng truh, hd^p đue# dăp hlăm dliê, amâo jho\ng lo\ w^t ho\ng găp djuê. Mduôn [uôn Ama Lâm nao kơ grăp boh sang k]e\ mblang ]ia\ng kơ jih jang thâo săng ya mta klei amâo mâo djo\. Ho\ng k’hưm pô lehana\n wa\t ho\ng klei hur har, `u tui duah mnuih ]huai êlan, mtru\t mjhar digơ\ lo\ w^t ho\ng [uôn sang. Mduôn [uôn Ama Lâm yăl dliê:
“Hlăk ana\n, mâo lu phung hđeh êdam amâo mâo jho\ng w^t kơ sang ôh, duah kdê dôk hlăm dliê, am^ ama di`u iêu kâo nao mta\ kơ di`u w^t ho\ng [uôn sang. Kâo nao iêu di`u w^t, mta\ kơ di`u amâo lo\ nao hla\m êlan ]huai ana\n ôh. Jih jang mnuih leh w^t ho\ng [uôn sang amâo lo\ le\ hlăm klei ]huai mse\ snăn ôh. Mâo lu mnuih le\ hlăm klei ara\ng m]u\t m]hur ai tiê klei m^n amâo mâo kjăp, păt ]ia\ng kdjăt k[la, [ia\dah leh kơ năn bi kjăp klei m^n, hd^p djo\ ho\ng klei bhiăn knu\k kna, duh kơ klei duah [ơ\ng rông mo# anak. Kâo lo\ hiu đru mtru\t mjhar truh hlăm lu sa\, lu [uôn mkăn”.
Y –Bhiêt Niê Kdăm, ti [uôn Klat B, sa\ Êa Drông, jing sa hla\m du\m ]ô mnuih le\ hlăm klei ara\ng mplư tui hluê he\ ara\ng, lui pưk sang mu\t hlăm dliê, ngă klei ]ia\ng bi rai brua\ sang ]ư\ êa. Mâo mduôn [uôn Ama Lâm mtru\t mjhar mđ^ ai, `u lo\ w^t ho\ng [uôn sang, tu\ klei [uah mkra, lehana\n lo\ w^t mko\ mjing klei hd^p mrâo Y-Bhiêt la]:
“Êlâo ana\n, kyua k[ah klei thâo săng snăn kâo hluê êlan ]huai, tu\ klei knu\k kna [uah mkra. {ia\dah ara\ anei kâo lo\ w^t hd^p mse\ sa ]ô mnuih [uôn sang êngiê, tui hluê hdră êlan mơ\ng knu\k kna. Kâo nao hgu\m hlăm djăp brua\ yang [uôn. Lehana\n kâo mâo ara\ng jak iêu nao hlăm klei bi k[^n pro\ng ]ar Daklak pioh kơ phung bi ala tu\ kdlưn. Kâo mâo tu\ ma\ leh hra\ pah mni, lehana\n mnơ\ng mđup brei. Kâo yap ana\n jing sa klei mơak pro\ng. Ama Lâm mtô mblang brei kâo hluê gưt klei bhiăn mơ\ng Đảng, knu\k kna. ~u mtô kơ kâo hd^p hlăm klei ênuah ênô, hd^p jăk, thâo bi mguôp ho\ng jih jang [uôn sang. Jih jang klei `u mtô jing yuôm bhăn kơ hmei”.
Thu\n anei 73 thu\n leh, ai leh awa\t, jơ\ng amâo lo\ kjăp, [ia\dah ti anôk mâo brua\ [uh yơh Ama Lâm kơ ana\n. Hmư\ klei `u blu\ mblang mnuih [uôn sang tui gưt, kyuadah jih jang klei `u mblang jing klei djo\. Mduôn [uôn Ama Lâm amâo mâo djo\ kno\ng thâo kơ klei bhiăn djuê ana pô, [ia\dah lo\ kjăp hlăm hdră bhiăn knu\k kna, kyuadah `u tuôm jing leh khua sa\ êlâo dih. Y-Son {uôn Ya, Khua [uôn Kmiên, sa\ Êa Drông, brei thâo:
“Ama Lâm mtô mblang nanao kơ mnuih [uôn sang dja\ pioh klei bhiăn djuê ana pô mơ\ng đưm, mse\ si răng kriê ]ing ]har, dja\ yua klei bhiăn djuê ana Êđê. Kriê pioh dja\ yua ya mta klei jing jăk siam. Mtô mta\ kơ mnuih [uôn sang hlăm [uôn g^r kt^r duh [ơ\ng, mta\ mtăn kơ phung hlăk ai hla\m [uôn amâo mâo kpiê êsei mbu\k mbiêk, g^r ktir duh [ơ\ng ru\ mdơ\ng [uôn sang pô”.
Y-Mit Mlô, k’ia\ng khua sa\ Êa Drông, la] kơ Ama Lâm:
“Ama Lâm jing mduôn [uôn mâo k’hưm êdi hlăm [uôn sang. ~u mtô mblang kơ [uôn sang amâo mâo bi rai dliê, amâo mâo găn knông lăn soh ho\ng klei bhiăn… ~u mtru\t mjhar leh mnuih [uôn sang hlăm [uôn hrăm mb^t ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo. Grăp thu\n mâo nanao wa\l krah {uôn Hô pah mni”.
Ho\ng du\m klei đru mguôp amâo mâo mdei mơ\ng yang [uôn, du\m thu\n êgao, mduôn [uôn Ama Lâm mâo leh Êpul kia\ kriê Kr^ng Lăn Dap Kngư, Dhar brua\ djuê ana, Knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar Daklak lehana\n du\m gưl, lu dhar brua\ mâo nanao klei pah mni. Kơ klei pah mni pro\ng h^n ho\ng `u ana\n jing [uh [uôn sang pô knư\ hruê knư\ trei mđao, jăk yâo.
Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk.
Viết bình luận