Lu djam tam boh kroh Việt Nam dôk dưi ba čhĭ hlăm lu anôk, hlăm anăn mâo ti Ngŏ Dưr Asi đru mguôp kơ bruă ba čhĭ djam tam boh kroh mâo prăk hrui wĭt 7,2 êklai USD thŭn 2024, ênoh djam tam boh kroh ba čhĭ kơ ala tač êngao ƀrư̆ đĭ. Anei jing klei kriê pioh boh tŭ mơ̆ng dŭm thŭn êlâo kơ dŭm mta boh kroh čiăng wưng bi liê sui, ƀiă êdi mơ̆ng 5 - 7 thŭn êlâo.

 Hlue anăn, mơ̆ng thŭn 2014 truh ară anei, boh êrang dưi ba čhĭ leh anăn mtei, boh soai, durian, boh êa ksâo êmô, boh kruê̆ dŭng… Êngao kơ hnơ̆ng, dŭm anôk bruă duh mkra ba čhĭ djam tam, boh kroh Việt Nam ƀrư̆ ngă jăk hĭn dŭm hnơ̆ng čuăn mơ̆ng ƀĭng hgŭm leh anăn ba čhĭ lu hĭn hlăm anôk ba čhĭ kơ hnơ̆ng đăo knang doh êƀăt mnơ̆ng ƀơ̆ng. Kyua anăn, bruă pŏk anôk ba čhĭ kơ dŭm mta boh kroh jing ênưih hĭn, đru mđĭ prăk hrui wĭt hlăm dŭm thŭn giăm anei.

 Bruă ba čhĭ djam tam, boh kroh mâo thiăm dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng mkăn msĕ si: čêñ hruê̆ hlăm anôk ba čhĭ Mi; durian bi êăt ba čhĭ ti China… brei ƀuh anôk bruă duh mkra pral hĭn hŏng klei dleh ktuê dlăng leh anăn mbruă mơ̆ng anôk ba čhĭ. Nguyễn Đình Tùng -  Khua kiă kriê hlŏng ngă Khua Knơ̆ng bruă Vina T&T Group brei thâo: 

Ară anei hnơ̆ng čuăn doh êƀăt mnơ̆ng ƀơ̆ng… jing leh klei bi knăl mbĭt. Anăp truh ƀrư̆ kjăp hĭn hŏng klei msĕ si: hnơ̆ng čuăn mtah, bruă duh mkra đĭ kyar, pui kmlă bi êran hŏng pil yang hrue lehanăn ai angĭn… hŏng lu hnơ̆ng čuăn mkăn. Čiăng ba čhĭ kơ ala tač êngao brei ngă djŏ klei anăn. Čiăng mâo klei dưi ba čhĭ hơĭt kjăp snăn anôk bruă duh mkra, phung mkra mjing brei mâo djăp klei găl čiăng hgŭm hlăm bruă anei.

 Êpul hgŭm djam tam boh kroh Việt Nam brei thâo, thŭn 2024 prăk ba čhĭ djam tam, boh kroh kơ ala tač êngao mâo 7,2 êklai USD. Anôk ba čhĭ ti Ngŏ Dưr Asi (Japon, Dhŭng Korea, China) mâo lu hĭn gưl anei. Hŏng klei čiăng ƀrư̆ đĭ, hnơ̆ng jăk, hnơ̆ng mnơ̆ng dhơ̆ng brei hơĭt, Việt Nam gĭr ktưn čiăng ngă djŏ hnơ̆ng čuăn kjăp mơ̆ng ƀĭng hgŭm, grăp knhuang mjing kơhưm pô. Anei ăt jing klei găl čiăng lŏ dơ̆ng mđĭ bruă ba čhĭ kơ ala tač êngao, mđĭ prăk hrui wĭt hlăm thŭn 2025.

 Hlue si Đặng Phúc Nguyên, Khua gĭt gai Êpul hgŭm djam tam boh kroh Việt Nam, bruă ba čhĭ durian dưi mkăp êbeh 700 mrô krĭng pla mjing leh anăn hlăm brô 300 mrô anôk đŭng hruh, prăk hrui wĭt mâo ênoh lu hĭn hlăm bruă ba čhĭ djam tam boh kroh kơ ala tač êngao. Hŏng ênhă rŭ pla ƀrư̆ ƀrư̆ hlăm 6 thŭn hŏng anei, mĭn tĭng thŭn 2025, hnơ̆ng durian srăng đĭ 25% mkă hŏng wưng anei thŭn dih.

 Dlăng hlăm ênoh jăk hlăm bruă ba čhĭ kơ ala tač êngao, dưi ƀuh hnơ̆ng jăk mnơ̆ng dhơ̆ng lŏ hma, hlăm anăn mâo djam tam boh kroh Việt Nam dưi mđĭ lu. Khădah snăn, čiăng bruă ba čhĭ kơ ala tač êngao mâo klei hơĭt, êdah kdlưn, phung mkra mjing brei dlăng kbưi hĭn kơ klei đĭ kyar amâo dah hơăi mơ̆ng bruă anei leh anăn kơ pô hĭn kơ bruă ksiêm dlăng klei mâo mnga lu, luč liê êlâo hĭn. Đặng Phúc Nguyên brei thâo: 

Amâo mâo ôh klei yuôm hĭn kơ bruă krơ̆ng hnơ̆ng jăk, ênoh hơĭt kjăp. Čiăng hĭn jing ênoh đĭ hlue si hnơ̆ng jăk snăn kơh drei dưi krơ̆ng kjăp prăk ƀa čhĭ thŭn anei leh anăn đĭ thiăm mkă hŏng thŭn dih. Hŏng hnơ̆ng ară anei, hmei mĭn tĭng hlăm thŭn 2025, ƀiă êdi bruă ba čhĭ djam tam boh kroh kơ ala tač êngao srăng mâo ƀiă êdi 8 êklai USD.

Dôk kjăp leh găn wưng dleh dlan Covid-19, mơ̆ng thŭn 2023 truh ară anei, bruă ba čhĭ boh kroh, djam tam kơ ala tač êngao mơ̆ng Việt Nam mâo leh klei đĭ kyar. Thŭn 2023, ƀa čhĭ djam tam boh kroh kơ ala tač êngao gưl tal êlâo mâo 5,6 USD đĭ hĭn 57% mkă hŏng thŭn 2022 knŏng hlăm wang 1 thŭn. Hlăm thŭn 2024, ba čhĭ djam tam boh kroh kơ ala tač êngao lŏ dơ̆ng mâo lu klei tŭ dưn mrâo tơdah êbeh 6 êklai USD leh anăn boh tŭ 12 mlan thŭn 2024, prăk hrui wĭt êbeh 7 êklai USD.

Vũ Bá Phú, Khua Anôk bruă mtrŭt mjhar mnia blei Phŭn bruă tuh tia mkra mjing brei thâo: Hŏng klei đru jăk, pŏk ƀăng anôk ba čhĭ mơ̆ng Phŭn bruă tuh tia mnia blei, Phŭn bruă lŏ hma mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang leh anăn Phŭn bruă hŏng tač êngao, lu mta mnơ̆ng dhơ̆ng mrâo dưi ba čhĭ, msĕ si: boh đung, durian  ti China; boh kruê̆ dŭng ti Dhŭng Korea, Japon, Mi leh anăn Poland…

 Hŏng klei gĭr mơ̆ng anôk bruă kriê dlăng knŭk kna hlăm bruă đru mđĭ mnia blei, mđĭ kơhưm kơ mnơ̆ng dhơ̆ng lŏ hma, djam tam boh kroh snăn phung mkra mjing ăt gĭr bi mlih klei thâo săng hlăm bruă hlue ngă hnơ̆ng čuăn anôk ba čhĭ klă klơ̆ng hlăm krĭng Ngŏ Dưr Asi, Mi, EU, Msăt Boh Lăn… mđing kơ klei đĭ kyar mbĭt mơ̆ng bruă anei. Vũ Bá Phú  brei thâo:

Hlăm wưng kơ anăp, Phŭn bruă tuh tia mnia blei srăng lŏ dơ̆ng mđĭ bruă đru mtrŭt mjhar mnia blei hŏng Êpul hgŭm djam tam, boh kroh. Boh nik srăng mbĭt hŏng Phŭn bruă lŏ hma leh anăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang bi hgŭm mkŏ mjing lu hĭn klei rang mdah amâodah knăm mơak boh kroh ti ala tač êngao. Msĕ si ti Bắc Kinh amâodah dưi ba čhĭ ti đa đa anôk mkăn msĕ si Mi, Prăng, Alêmăng.

 Čiăng mđĭ lar klei hơĭt hlăm bruă ba čhĭ kơ ala tač êngao, amâo mâo bruă mkăn jing brei anôk bruă duh mkra Việt Nam lŏ dơ̆ng bi mlih čiăng ngă djŏ klei čiăng mơ̆ng ƀĭng hgŭm, mâo hdră klă klơ̆ng, hnơ̆ng trah dlăng kbưi hĭn hlăm klei bi hrŏ bruă amâo myun. Mơ̆ng anăn mđĭ bi liê kơ hnơ̆ng jăk, rup djam tam, boh kroh, mjing thiăm klei găl čiăng pŏk mlar anôk ba čhĭ mnơ̆ng lŏ hma Việt Nam.