Mŭt hlăm yan kphê – mnuih pla mjing ti lăn dap kngư pĕ kphê êjai lehanăn gak răng kphê êjai
Thứ tư, 09:34, 18/12/2024 Công Bắc/VOV Tây Nguyên Công Bắc/VOV Tây Nguyên
VOV4.Êđê- Lăn Dap Kngư dôk hlăm wưng hrui pĕ kphê hŏng ênoh yuôm hĭng hlăm hƀuê ênuk (mơ̆ng 120 – 130 êbâo prăk hlăm sa kg). Mơak kyua mâo ênoh ƀiă ƀĭng ngă lŏ hma ăt dôk hŭi hyưt kơ klei tlĕ dăp. Klei tlĕ dăp mâo mơ̆ng đang kphê truh kơ tač sang, sang hjiê, ngă kơ lu ƀĭng ngă lŏ hma amâo mâo hơĭt.

Dlăng ti ƀô̆ mta suăi êmăn, kyua amâo mâo pĭt, mbĭt hŏng klei ăl čôñ mơh Nguyễn Văn Tấn (alŭ mrô 8, să Ia Tô, kdriêk Ia Grai, čar Gia Lai) brei thâo, mlam mbrue gŏ sang ñu tuôm hŏng klei phung knĕ mŭt hlăm wăl sang mâo dua blư̆, wăl sang mâo mnư̆ kuăt, sang dôk hlăm anôk lu mnuih ƀiădah phung knĕ jhŏng mŭt tlĕ mơh, diñu mĭndah nao mŭt klam kdô kphê dôk dăp hlăm wăl. Gŏ sang ñu mâo 3 ha kphê, dôk pĕ mâo leh mkrah hma, mâo hlăm brô 25 tôn boh mtah tuh hlăm wăl ƀhu. Tui si Tấn, hŏng ênoh čhĭ kphê thŭn anei jing yuôm, grăp kdô  truh êklăk prăk leh, kyuanăn yơh phung knĕ diñu k’êñ êdi.

 “Ară anei sa kdô truh êklăk prăk leh, bi kdô asăr dŭm pluh êklăk prăk leh, snăn ka tuôm ƀuh ôh klei bi tlĕ dăp ktang msĕ si thŭn anei, mmăt mlam diñu mŭt mnư̆ ñu hlăm lam tač ƀhu. Mrâo mlam hrue mbrue mâo dua blư̆ leh diñu mŭt, snăn bi tiŏ mă diñu. Hlăm hma, diñu khăt wăt adhan, ba mđuĕ anôk mkăn diñu rač, đa đa klam mđuĕ kdô mrâo trôk êjai dôk pĕ”.

Mbĭt hŏng Gia Lai, dŭm boh čar ti lăn dap kngư dôk hlăm yan kphê ksă sơăi. Mơak kyua boh kphê čhĭ mâo ênoh, hlăm brô 120-130 êbâo prăk/kg kphê asăr) ƀiădah hlăm lu anôk dôk amâo mâo hơĭt ôh kyua dôk huĭ kơ klei arăng bi tlĕ  Nguyễn Văn Quý, Thanh Lâm, să Đức Minh, kdriêk Dak Mil, čar Dak Nông brei thâo, mâo leh dŭm klei bi tlĕ dăp lu đei ngă kơ mnuih pla mjing amâo mâo pĭt đih ôh.

 “Thŭn anei, ênoh čhĭ yuôm, mnuih ƀuôn sang hlăm đa đa anôk lĕ hlăm klei tlĕ dăp. Ăt ƀri mơh mâo êpul gak răng dưi mkŏ mjing msĕ si dŭm thŭn êlâo, ngă jăk bruă răng mgang ti alŭ wăl să  Đức Minh”

Mbĭt hŏng hlăm hma, hlăm tač ƀhŭ, jing anôk phung knĕ kñăm duah êlan čiăng tlĕ, snăn knơ̆ng bruă kphê, dŭm sang hjiê anôk dôk mkăm lu ênoh kphê leh wĭt pĕ. Đỗ Giao Hưởng, Khua kiă kriê knơ̆ng bruă kphê Ia Blan, kdriêk Ia Grai, čar Gia Lai brei thâo klei bi tlĕ dăp thŭn anei jing lu hĭn, ngă kơ knơ̆ng bruă kphê lĕ hlăm klei suăi êmăn răng kriê kphê. Wư̆ng anei, wăt phung khua kiă kriê, mnuih ngă bruă bi đru nao gak răng hlăm blôk kphê, hlăm wăl tač ƀhu, hlăm hjiê dưm kphê:

 “Msĕ si mlam mlei, mâo leh 4 klei mŭt tlĕ hlăm brô 11-12 h mlam nao mŭt hlăm tač ƀhu kphê, ƀri mâo mnuih dôk gak diñu êran đuĕ. Thŭn anei ênoh kphê yuôm, snăn jing ktrŏ êdi hŏng mnuih mă bruă kphê, dôk răng nanao huĭ kơ klei arăng tlĕ. Wăt mơ̆ng akŏ yan hrui pĕ  leh mâo klei bi hgŭm hŏng kahan ksiêm să, lehanăn akâo kơ bruă sang čư̆ êa đru hlăm bruă gak răng yan hrui pĕ kphê”.

Răng mgang kphê ngă dŏ mnuih ƀuôn sang, hlăm yan dôk pĕ kphê, kahan ksiêm dŭm boh čar hlăm lăn dap kngư mâo ngă nanao. Ƀiădah klei tlĕ dăp boh kphê ăt dleh dưi răng kriê mơh, thŭn anei jing ktang hĭn, kyuanăn kahan ksiêm alŭ wăl čŏng bi mguôp hŏgn dŭm êpul êya, lehanăn mnuih ƀuôn sang bi mkŏ mjign êpul hiu suang răng, boh nik hlăm wưng hlăk hlê ksă. Trung tá Đồng Thị Lâm, Khua kahan ksiêm să Đức Minh, kdriêk Dak Mil, čar Dak Nông  lač.

 “Hŏng hdră bi hgŭm gak răng kphê, truh yan kahan ksiêm kčĕ đru mkŏ mjing klei gak răng. Ƀiădah boh sĭt klei bi tlĕ dăp thŭn anei ktang hĭn, êngao kơ 6 êpul hiu gak răng hlăm hma, lehanăn sa êpul dôk hlăm anôk bruă kăp kiă kriê”.

Ti kdriêk Ia Grai, čar Gia Lai, Trung tá Trương Ngọc Ánh – Khua êpul kăp kčĕ mơ̆ng kahan ksiêm kdriêk brei thâo, bruă răng mgang đang kphê mnuih ƀuôn sang mâo mbha ngă hlăm lu tal:

 “Hŏng hdră kñăm “răng mgang mơ̆ng nah gŭ, răng mgang mơ̆ng alŭ wăl, mâo ngă leh êpul hiu gak răng mbha jing 3 tal: Hlăm lam jing mnuih ƀuôn sang hiu gak răng hlăm hma, tal dua jing mâo kahan ksiêm să, lehanăn tal êlâo mâo kahan ksiêm kdriêk. Mbĭt hŏng anăn, hmei bi mguôp hlăm klei hiu suang răng, hiu ksiêm phao ktuang, lehanăn hiu gak răng tui si klei bhiăn kñăm răng mgang kjăp klei êđăp ênang kơ đang hma mnuih ƀuôn sang.”./.

 

Công Bắc/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC