VOV4.Êđê - Bi hro\, amâodah amâo mâo r^ng ôh prăk tăk knơ\ng mbông êa ana\n jing Hdră êlan mơ\ng Đảng, Knu\k kna k`ăm đru klam mb^t hng mnuih [uôn sang du\m klei dleh dlan, ]ia\ng đru mnuih [uôn sang sia\ suôr ho\ng brua\ lo\ hma. {ia\dah kyua êmưt hlăm klei t^ng hnô prăk bi liê kơ brua\ knơ\ng mbông êa, hlăk ba leh klei dleh dlan kơ du\m êpul brua\ hgu\m lo\ hma ti kdriêk Krông Ana, ]ar Daklak ma\ brua\.

Thu\n 2006, Êpul brua\ hgu\m lo\ hma Quyết Tiến, wa\l krah [uôn Trăp, kdriêk krông Ana mâo mko\ mjing leh bi mguôp 3 anôk pom êa ho\ng pui kmla\ ti alu\ wa\l, pioh krih mđoh kơ êbeh 1 êbâo ha lo\, mơ\ng 1.480 go\ êsei phung ngă lo\ hlăm kdrăn lo\ Mlan 10, kdrăn lo\ A, B ti wa\l krah [uôn Trăp lehana\n sa\ Bình Hoà. 3 anôk pom êa dưi bi êran tu\ jing, mâo mđoh êa êbeh êbiêr kơ mnuih [uôn sang pla mjing, lehana\n kdrăn lo\ djo\ boh mnga nanao, snăn mnuih [uôn sang đăo knang kơ klei êpul hgu\m anei ma\ brua\. Hồ Hoàng, khua êpul alu\ wa\l mnuih [uôn sang dôk mrô 6, wa\l krah {uôn Trăp brei thâo:“Truh ti wưng kai mbo\, hmei mâo mtam klei kuôl ka\ hruê mmông ]ia\ng kơ êpul hgu\m ana\n po\k êa, ti anôk dleh êa đ^, amâodah lu đei êa ăt êpul hgu\m thâo kjăp, ]ia\ng mơ\ng năn mâo hdră mbha êa bi djo\. Hruê anei kr^ng anei, mgi kr^ng adih mâo djăp êa sơăi”.

{ia\dah Trần Hữu Tiến, Khua êpul brua\ hgu\m Quyết Tiến brei thâo yan kơ ana\p, Êpul hgu\m dleh srăng lo\ dơ\ng mkăp djăp êa kơ mnuih [uôn sang kyuadah amâo lo\ djăp ôh prăk ma\ brua\. Du\m thu\n êlâo, Êpul brua\ hgu\m mâo klei kuôl ka\ ho\ng grăp go\ êsei hlăm brua\ kia\ kriê, ba yua, mkra w^t lehana\n mbha êa truh kơ lo\. {ia\dah mơ\ng thu\n 2008, knu\k kna ngă brua\ amâo lo\ r^ng amâodah bi hro\ ênoh prăk tăk êa jua kơ mnuih [uôn sang, mơ\ng năn klei hrui lehana\n bi liê le\ hlăm klei dleh dlan. Hluê ho\ng hdră mtru\n mrô 67, kơ ênoh lo\ mbo\ prăk bi liê kơ knơ\ng mbông êa mnuih [uôn sang kno\ng mguôp ma\ sa kdrê] pioh kơ brua\ mkra w^t mnuôr mbông êa t^ng hlăm brô 750 êbâo prăk/ha, du\m adôk knu\k kna mbo\ 1 êklăk 629 êbâo prăk/ha. {ia\dah prăk mơ\ng knu\k kna mbo\ truh êmưt. Thu\n 2014, êpul hgu\m Quyết Tiến mâo knu\k kna mkăp êbeh 1 êklai 700 êklăk prăk, [ia\dah truh kơ ara\ anei mrâo mâo ma\ kno\ng 870 êklăk prăk. Trần Hữu Tiến, Khua êpul brua\ hgu\m lo\ hma Quyết Tiến la]:“Tui si hdră mtru\n mrô 67 mơ\ng Khua knu\k kna kơ klei mbo\ hnô prăk bi liê kơ knơ\ng mbông êa snăn thu\n 2014, hmei kno\ng mrâo mâo ma\ 47%. Thu\n 2015 Êpul brua\ hgu\m ăt ka mâo ma\ mơh ênoh prăk adôk ana\n tui si klei ]ar t^ng, êjai ana\n, brua\ hgu\m dôk đuôm nư truh 700 êklăk prăk pui, bi prăk mlan kơ mnuih ma\ brua\ đu\m nư truh 4 mlan, wa\t kơ êpul kia\ kriê”.

Ăt mse\ ho\ng ana\n mơh, Êpul brua\ hgu\m lo\ hma Thanh Bình ti [uôn Triêt, sa\ Dur Kmăn, kdriêk Krông Ana kia\ kriê sa knơ\ng mbông êa krih mđoh kơ 2.200ha lo\ ti dua kdriêk Krông Ana lehana\n kdriêk Lăk. Thu\n 2014, Êpul brua\ hgu\m mâo leh klei bi kla\ hnô mbo\ prăk bi liê kơ knơ\ng mbông êa êbeh 3 êklai 650 êklăk prăk. {ia\dah truh kơ ara\ anei, Êpul brua\ hgu\m kno\ng mrâo mâo ma\ 1 êklai 700 êklăk prăk. Êjai ana\n, êpul brua\ hgu\m hlăk đuôm nư êbeh 600 êklăk prăk pui kmla\. }ia\ng dưi bi êran nanao, Êpul kia\ kriê brua\ hgu\m nao ba mgrơ\ng leh ngăn do\ pô ]an prăk knơ\ng prăk, amâodah duah ]an l^ng kơ ta] ]ia\ng tla he\ prăk pui, tla prăk mlan kơ mnuih ngă brua\, mkra w^t môtơr pom êa…Nguyễn Văn Sanh, Khua êpul brua\ hgu\m Thanh Bình la]:“Prăk mkăp pioh kơ brua\ bi liê kơ knơ\ng mbông êa thu\n 2014, jih jang êpul brua\ hgu\m ti kdriêk Krông Ana, lehana\n kdriêk Lăk, Knu\k kna ăt adôk đuôm nư 53%, lehana\n wa\t prăk bi liê kơ thu\n 2015, jih jang êpul brua\ hgu\m ka mâo ma\ ôh sơăi. Prăk pui, pătdah jih jang êpul brua\ hgu\m bi ba mgrơ\ng nga\n do\ pô, ]ia\ng mâo prăk tla he\ prăk pui pioh bi êran êa kơ mnuih [uôn sang, kyuadah ngă leh klei kuôl ka\ ho\ng mnuih [uôn sang, snăn ma\ brua\ bi s^t yơh”.

Êpul hgu\m Quyết Tiến lehana\n Êpul hgu\m Thanh Bình kno\ng jing 2 hlăm 7 Êpul hgu\m kơ brua\ lo\ hma hla\m kdriêk Krông Ana hlăk dôk đuôm nư prăk bi hnô thu\n 2014 êbeh 6 êklai 800 êklăk prăk. Jih jang êpul brua\ hgu\m brei thâo, wưng kơ ana\p tơdah ka dưi mkăp mơh đơ prăk adôk ana\n, s^t nik năng ai jih jang brua\ knua\ mơ\ng klei pom mkăp êa kơ lo\ amâo srăng lo\ dưi ngă ôh. Klei anei srăng hmăi amâo mâo jăk kơ mnuih [uôn sang pla mjing, boh nik hlăm yăn puih bhang kơ ana\p hlăk dơ\ng truh, lehana\n srăng le\ hlăm klei truh krô k[ah êa. Ti ana\p klei jih jang Êpul brua\ hgu\m akâo, Nguyễn Thiên Văn, Khua êpul hgu\m jih jang brua\ hgu\m ]ar Daklak brei thâo:“Ti ana\p boh klei mse\ snăn, Êpul hgu\m jih jang brua\ hgu\m ]ar mâo leh klei akâo kơ Knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar, lehana\n djăp knơ\ng dhar brua\ djo\ tuôm mâo klei mđing, klei đru, mjing klei găl tui si prăk mơ\ng gưl dlông đru bi liê ho\ng sa hdră djo\, ]ia\ng kơ êpul brua\ hgu\m dưi bi êran nanao, mkăp djăp êa kơ brua\ pla mjing hơ^t”.

                                                         Y-Khem pô ]ih mkra, răk dlăng.