VOV4.Êđê - Ho\ng hdră bruă “ Êlưih êtuh blư\ amâo mâo mnuih [uôn sang ăt kăn leh, dleh êtuh blư\ mâo mnuih [uôn sang ăt leh mơh”, du\m thu\n êgao, du\m să, wa\l krah mơ\ng kdriêk }ư\ Mgar, ]ar Dak Lak mâo lu hdră ngă m]eh mjing, iêu mthưr đru mguôp ai tiê mnuih [uôn sang ]ia\ng [rư\ [rư\ ngă rue# riêng du\m hnơ\ng ]ua\n mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo.

Thu\n 2011, êjai dơ\ng k]ưm kơ brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, sa\ Ea Kpam, kdriêk }ư\ Mgar mrâo mâo 6/19 ênoh ]ua\n, jing: Brua\ dăng kông, pui kmla\, sang êa drao gu\n, sang hra\ mơar, jih jang brua\ kđi ]ar lehana\n răng mgang klei êđăp ênang.

Đơ ênoh ]ua\n adôk jing ]ia\ng kơ ênoh bi liê pro\ng. Snăn ho\ng klei g^r hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, mb^t ho\n klei knu\k kna duh bi liê, gưl brua\ Đảng, brua\ sang ]ư\ êa sa\ bi kla\ leh dưn yua jih klei dưi, klei sa ai, hrăm mb^t bi mguôp hlăm mnuih [uôn sang. Mơ\ng ana\n, brua\ klam mơ\ng mnuih [uôn sang yơh jing phu\n. Trần Anh Thái, khua brua\ Đảng, khua hội đồng nhân dân sa\ Ea Kpam la]:

“Êpul kia\ kriê sa\ jao leh kơ mnuih [uôn sang ]o\ng bi mkrum, ]o\ng kia\ kriê lehana\n ngă brua\. {uh mse\ snăn di`u ư ai, lehana\n lu mnuih dôk mâo klei m^n leh mguôp prăk si srăng bi liê, yua\ djo\ mơ\ prăk ana\n amâodah hơăi. Boh nik hlăm thu\n leh êgao, ayo\ng adei ngă jăk snăk brua\ anei, jih jang du\m boh [uôn mâo leh êlan klông, lehana\n brua\ ana\n mâo mnuih [uôn sang tu\ ư êdi. T^ng kơ brua\ Đảng, brua\ sang ]ư\ êa ăt ngă jăk klei bhiăn êngiê, ma brua\ hlăm klei kla\, kyuana\n wưng leh êgao mnuih [uôn sang đăo knang lehana\n bi mkrum hlăm brua\”.

Leh 5 thu\n ma\ brua\, klei mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, sa\ Êa Kpam, kdriek }ư\ Mgar mâo iêu mkrum giăm 20 êklai prăk, mnuih [uôn sang bi mguôp êbeh 2 êbâo hruê ai ngă brua\, lehana\n myơr leh giăm 2 êbâo m² lăn pioh mkra êlan klông. Thu\n 2016, sa\ mâo leh knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar tu\ yap djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo. Nguyễn Hồ Vỹ ti sa\ Êa Kpam yăl dliê kơ klei bi mlih ana\n:

“Leh mkra êlan klông jih jang mnuih [uôn sang bo\ ho\ng klei mơak, êrô êbat jăk ênưih, amâo mâo djo\ kno\ng êlan anei, [ia\dah lo\ ngă êlan mkăn. Di`u ]ia\ng jih jang êlan jăk siam sơăi, kyuadah anei jing [uôn êlan kơ mnuih [uôn sang. Klei êrô êbat kơ anak aneh nao sang hra\ mơar, kơ êdeh êdâo găn êrô jăk h^n mnga] ta] h^n”.

                                       Kr^ng [uôn sang mrâo

Trương Văn Chỉ, khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa kdriêk }ư\ Mgar brei thâo, truh kơ ara\ anei êngao kơ sa\ Êa Kpam, kdriêk }ư\ Mgar mâo leh 2 sa\ adôk djăp mơ\ng 14 – 18 ênoh ]ua\n. }ia\ng djăp ênoh ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, kdriêk }ư\ Mgar bl kla\: Ngă jih jang ênoh ]ua\n ana\n ho\ng klei kjăp, boh nik ngă brua\ amâo mâo tui tio\ klei ]ia\ng bi mni ôh. Lehana\n du\m sa\ amâo mâo ]ang guôn kơ klei knu\k kna đru ôh, [ia\dah g^r kt^r iêu jak klei hgu\m mơ\ng mnuih [uôn sang, ngă brua\ hlăm klei bi mguôp ba w^t klei tu\ dưn jih jang brua\. Ho\ng ênoh ]ua\n ktro\ mse\ si êlan klông, knơ\ng mbông êa, kơ wa\l hd^p mda… Mb^t ho\ng klei knu\k kna bi liê, alu\ wa\l jih ai tiê mtru\t mjhar mnuih [uôn bi mkrum. Trương Văn Chỉ la]:

“Êngao kơ prăk mơ\ng gưl dlông, mơ\ng ]ar hội đồng nhân dân kdriêk ăt mâo leh mơh klei mkla\ mtru\n. Mta ]ua\n pro\ng jing tuh êyuh kơ brua\ mkra êlan klông, kyuadah anei jing ênoh ]ua\n ktro\ ara\ anei Leh lu thu\n mtru\t mjhar mtô mblang, boh nik ho\ng du\m boh sa\ djăp leh ênoh ]ua\n kơ brua\ mkra êlan, du\m boh [uôn mâo brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, mâo leh klei tu\ dưn kla\ mnga] mơ\ng brua\ hâo hưn. Yang [uôn bi mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, [uh leh mơh brua\ đua klam kơ pô hlăm klei mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, snăn digơ\ ngă brua\ ho\ng jih ai tiê. Hmei la] anei yơh jing mta phu\n hlăm wưng ara\ anei hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo”.

Truh kơ ara\ anei, jih jang prăk mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo hla\m kdriêk }ư\ Mgar, ]ar Daklak hlăm brô 150 êklai prăk, hlăm ana\n prăk iêu mkrum mơ\ng phung duh mkra, lehana\n mơ\ng mnuih [uôn sang êbeh 91 êklai 500 êklăk prăk, du\m adôk jing prăk mơ\ng brua\ mkăn. Kluôm kdriêk mâo mkra mrâo, lehana\n mkra w^t êbeh leh 173 km êlan hlăm kr^ng [uôn sang; duh bi liê, mkra w^t 5 knơ\ng êa baraih, hwai bi mdoh, lehana\n lo\ bi kjăp truh 43km mnuôr êa hlăm lo\, mđ^ hnơ\ng hrui w^t mơ\ng mnuih [uôn sang t^ng kah knar grăp thu\n mâo 30 êklăk prăk, hnơ\ng ênoh go\ êsei [un adôk 8%. Kdriêk }ư\ Mgar ktưn truh kơ thu\n 2020 srăng djăp jih ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo.

                                                                                    Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk