Knŏng hŏng sa đĭng blŭ thâo mĭn, amâodah măi tĭnh mâo Internet, pô kčoh boh hră “Ka Thuân Minz”, pô srăng ƀuh hưn klei hưn mdah kơ dŭm anăn knăl mnơ̆ng pơ̆k mñam hŏng lu êa mil siam. Anăn jing sa anăn knăl mâo mă klei pah mni mrô 2 hlăm klei bi lông čô kơ bruă hŏng klei mbruă čar Lâm Đồng thŭn 2024.

Pô anôk bruă pơ̆k mñam Ka Thuân Minz jing sa čô mniê mnuih K’Ho mâo anăn Ka Thuân, khua bruă êdam êra alŭ 5, ƀuôn hgŭm Hoà Ninh (čar Lâm Đồng):“Kâo ƀuh hơ̆k mơak êjai mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng êpul hgŭm bruă hmei mâo lu mnuih khăp čiăng leh anăn sa ai. Leh anăn êjai hmei ba mnơ̆ng dhơ̆ng hlăm internet čiăng kơ grăp čô thâo, msĕ si facebook, zalo, tiktok mâo lu mnuih thâo duah blei. Leh anăn sơnăn dưi mkŏ mjing bruă mă kơ phung amai adei hmei, đru bi hơĭt hnư prăk kơ gŏ sang. Leh anăn sa klei yuôm bhăn hĭn jing hmei čiăng mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng aduôn aê dưi mđĭ kyar hĭn”.

Ka Thuân brei thâo, ară anei anôk bruă mâo 5 čô mă bruă leh anăn sa anôk ba čhĭ mnơ̆ng. Mbĭt hŏng bruă ba čhĭ hŏng êlan hđăp, mnơ̆ng pơ̆k mñam lŏ dưi ba mdah holăm internet. Ênoh ba čhĭ mơ̆ng akŏ thŭn truh kơ ară anei đĭ dua blư̆ mkă hŏng thŭn dih, hlăm anăn m’iêng ao mâo 70%. Phung mda asei kreh hriê brei kčoh mnơ̆ng pơ̆k mñam ênuk mrâo, găl guôp hŏng klei čiăng mdê mdê, msĕ si čŭt hơô nao hlăp lêñ, nao mă bruă, nao hlăm knăm mơak…lu diñu ruah mnal pơ̆k mñam bi mguôp hŏng mnal êun, thun, cotton…“Mnơ̆ng pơ̆k mñam amâo djŏ knŏng jing kdrăp čŭt hơô grăp hruê ôh, ƀiădah ară anei dưi jing mnơ̆ng dhơ̆ng lu jơr hluê si klei čiăng phung yua. Phung tă kčoh yua mnal pơ̆k mñam mjing dŭm mta mnơ̆ng găl leh anăn jăk msĕ si ƀap, kdô čiêng, kdô gui, carvat…Hĭn kơnăn, ară anei, mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng hmei dưi yua čiăng čoh kdrăp pioh nao sang hră”.

Klei mbruă hlăm klei mkra mjing leh anăn mnia mblei mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng Ka Thuân amâo djŏ knŏng bi djăp klei čiăng phung blei yua, ba wĭt hnư prăk, ƀiădah lŏ đru bi lar knhuah siam dhar kreh dŭm djuê ana hŏng kdrăp mnơ̆ng pơ̆k mñam, boh nik jing phung mda asei. Ka Thuân hơ̆k mơak brei thâo, mŭt hlăm thŭn hriăm mrâo, grăp hruê kăm anôk bruă kčoh hlăm brô 30 kdrăp čhŭm ao pơ̆k mñam kơ phung hđeh sang hră alŭ wăl.“Êjai phung hđeh sang hră čŭt hơô mnơ̆ng pơ̆k mñam ƀuh klei mrâo leh anăn jăk. Mơ̆ng anăn mtă mtăn kơ diñu thâo khăp leh anăn djă pioh knhuah siam djuê ana pô. Diñu thâo mpŭ leh anăn ktưn hưn hŏng boh mnga, êlan mrai, boh đêč hlăm kdrăp čŭt hơô dôk dôk čŭt. Mơ̆ng kdrăp čŭt hơii anei brei ƀuh klei jơr mơ̆ng grăp djuê ana. Mơ̆ng anăn srăng bi lar klei khăp kơ lăn čar, ƀuôn sang, mpŭ kơ klei jơr dhar kreh djuê ana… Anăn jing klei yuôm bhăn êjai ba mnơ̆ng pơ̆k mñam hlăm sang hră”. Knhuah siam mnơ̆ng pơ̆k mñam dŭm djuê ana Lăn Dap Kngư jing jơr êdi. Ti ƀuôn Bu Đak, ƀuôn hgŭm Thuận An, čar Lâm Đồng, amai H’Her ( mnuih djuê ana Mnông) ăt dôk gĭr hưn mdah knhuah siam hlăm internet. Mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng amai tuôm mâo mă klei pah mni mrô 2 klei bi lông phung mniê čô̆ kơ bruă čar Dak Nông thŭn 2023. Nao hŏng klei ba yua mrâo mrang, H’Her ba mnơ̆ng thơ̆ng hlăm Facebook, Zalo, TikTok. Ñu kreh livestream hưn mdah mnơ̆ng dhơ̆ng, kah mbha hdră pơ̆k mñam, bi mguôp mnơ̆ng pơ̆k mñam. Grăp mmông livestream dưi iêo jak lu phung dlăng leh anăn blei mnơ̆ng mơ̆ng dŭm čar, đa đa mâo phung tuê ti ala tač êngao. H’Her brei thâo:“Internet đru kơ kâo dưi ƀuh lu phung tuê blei. Amâo djŏ knŏng čhĭ mnơng, kâo lŏ hưn mdah dŭm klei yăl dliê dhar kreh mnuih Mnông hŏng grăp boh mnga pơ̆k mñam, čiăng kơ grăp čô thâo leh anăn khăp hĭn kơ mnơ̆ng pô dôk yua”.

Grăp boh mnga hlăm mnơ̆ng pơ̆k mñam nao mbĭt hŏng dŭm klei yăl dliê kơ čư̆ dliê, kơ klei đăo knang leh anăn klei hdĭp mnuih Mnông. Kyua klei mbruă, mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng H’Her dưi mâo klei khăp mơ̆ng phung khua thŭn leh anăn wăt phung mda asei hŏng kdô, bai, mơiêng ao mrâo hŏng ai êwa mrâo mrang, jiă kma dhar kreh Mnông. Hŏng H’Her, bruă čhĭ mnơ̆ng online  amâo djŏ knŏng čhĭ mnia, ƀiădah lŏ jing klei hưn mdah dhar kreh djuê ana pô nao truh djăp anôk, kbiă mơ̆ng ƀuôn sang truh kơ grăp krĭng kwar.“Kâo hmăng hmưi mnơ̆ng pơ̆k mñam amâodjŏ knŏng ba čhĭ hlăm lăn čar ƀiădah lŏ mâo ti dŭm anôk mnia mblei online tar rŏng lăn, čiăng kơ phung mah jiăng tar rŏng lăn thâo kơ leh anăn mpŭ kơ knhuah siam dhar kreh mnuih Mnông”.