Hlăk dŭm kdrăn mnga phĭ čuh blang kñĭ hưr ti dua bir êlan ƀuôn Plei Ơp, anei ăt jing mmông mnuih ƀuôn sang mprăp kpiê čeh, čing čhar kơ dŭm hruê huă blăm mnăm thŭn. Ayŏng Puih Ly, mnuih ƀuôn sang ti ƀuôn Plei Ơp brei thâo, êngao kơ pla mjing, rông mnơ̆ng snăn bruă mnia mblei, hiu čhưn ênguê ti Plei Ơp đĭ kyar êdi. Mnuih ƀuôn sang mâo klei khăp kơ bruă hrĭ mñam hŏng alê kram, hŏng klei hwiê, mkra kpiê čeh, pơ̆k mñam mnơ̆ng lehanăn thâo tông čing čhar mbruă êdi, jih jang mâo hnư hrui wĭt đĭ sơaĭ. Bruă duh mkra mơ̆ng mnuih ƀuôn sang ară anei hơĭt kjăp leh mbĭt anăn mâo lu klei mđing dlăng hlăm bruă mđĭ lar dhar kreh djuê ana:

 “Kơ klei bhiăn truh kơ knăm mơak djuê ana, snăn mnuih Jarai ngă yang kơ Sang Roong nanao, ngă knăm lui msat, tông čing čhar dưi rơ̆ng kjăp, amâo lui ôh. Kyua čing čhar mơ̆ng ênuk đưm êlâo, ênuk aê adyôn pô gơ̆ lŏ čuê kơ ênuk êdei anei. Khădah êlâo adih gơ̆ mdê, ala ƀuôn ară anei mdê leh, ară anei grăp čô mâo leh hdră duh mkra hơĭt kjăp.

Mnuih ƀuôn sang ƀuôn Plei Ơp ară anei mâo lu hdră bruă čiăng mkăp kơ phung tuê hiu čhưn ênguê: Bruă pơ̆k mñam, tŭk knă êsei djam, mkra kpiê čeh, hrĭ mñam, ktrâo atăt hiu čhưn kyua anăn dŭm boh tŭ yuôm dhar kreh djuê ana mơ̆ng đưm amâo djŏ knŏng dưi kriê pioh ƀiădah lŏ jing boh kdrŭt čiăng mđĭ kyar. Tuê truh ti ƀuôn Ơp amâo djŏ knŏng čiăng nao dlăng lăn mnga siam, ƀiădah hriê tinei čiăng dưi hdĭp mbĭt hŏng lăn adie, hmư lehanăn hrăm mbĭt hŏng wăl anôk dhar kreh djuê ana đưm mơ̆ng mnuih Jarai. Hoàng Thị Hảo, tuê hiu čhưn mơ̆ng Cao Bằng brei thâo, leh ñu dưi nao čhưn ti ƀuôn Ơp.

 “Kâo myun êdi dưi hriê tinei, dưi nao hluê tuôr kâo ƀuh jăk lehanăn siam êdi, lăn adiê siam lehanăn anak mnuih tinei jĕ giăm, yan adiê êdăp drưm jăk êdi kơ phung tuê hiu čhưn tơdah truh ti Gia Lai”.

Ară anei Plei Ơp mâo dua êpul tông čing, sa êpul mnuih prŏng lehanăn sa êpul êdam êra mbĭt hŏng êpul kdŏ čhuang. Amâo djŏ ƀiă ôh gŏ sang, anôk bruă duh mkra mnia mblei ti Pleiku lehanăn čar Gia Lai ruah Plei Ơp jing anôk duh bi liê. Khua ƀuôn Rơ Mah Hur ktưn hưn êdi kyua jih đang pưk hma lehanăn dhar kreh mâo klei bi mguôp mbĭt čiăng mđĭ kyar hdră hiu čhưn ênguê bruă lŏ hma – êpul êya.

 “Mâo klei mđing dlăng duh bi liê kơ ƀuôn Ơp hmei hlăm dŭm anôk bruă nah gŭ msĕ si êlan klông, sang roong, sang krum čiăng kriê pioh kjăp dhar kreh djuê ana mơ̆ng alŭ wăl. Mnuih ƀuôn sang lehanăn kâo pô ƀuh klă klei găl mđĭ kyar. Mnuih ƀuôn sang dưi thâo kơ hdră hiu čhưn ênguê, hdră blŭ tlao hŏng tuê, gĭr hriăm mjuăt čiăng thâo ngă bruă hiu čhưn ênguê jăk hĭn”.

 Hrăm mbĭt hŏng mnuih ƀuôn sang, dŭm anôk bruă duh mkra mnia mblei lehanăn bruă knŭk kna alŭ wăl ăt gĭr hrăm mbĭt mđĭ kyar hdră hiu čhưn ênguê ti alŭ wăl. Trần Thị Trà My, Adŭ bruă Dhar kreh – Yang ƀuôn ti ƀuôn hgŭm Pleiku brei thâo, bruă knŭk kna alŭ wăl bi mklă eh hdră êlan mđĭ kyar ƀuôn Ơp jing ƀuôn hiu čhưn ênguê êpul êya ênuk mrâo, siă suôr hŏng bruă kriê pioh dhar kreh djuê ana Jarai.

 “Kâo mơak kyua dŭm hdră anei mâo leh klei mđing dlăng mơ̆ng mnuih ƀuôn sang ti ƀuôn Ơp. Ară anei, mnuih ƀuôn sang ti ƀuôn Ơp dôk mprăp ênŭm leh kơ bruă drông lehanăn mkăp hdră hiu čhưn kơ phung tuê hriê tui ksiêm kơ dhar kreh, bruă djuê ana đưm, mnơ̆ng ƀơ̆ng huă mnuih Jarai… Cang hmăng hlăm wưng ti anăp, tuôr hiu čhưn ênguê srăng mâo lu mnuih thâo hĭn, čiăng kơ mnuih ƀuôn sang ti ƀuôn Ơp dưi mkăp kơ lu tuê hiu čhưn ênguê hĭn”.

Êjai klei mtluk mtlak mơ̆ng ƀuôn prŏng Pleiku, ƀuôn Ơp đang hlăk dơ̆ng jing anôk hiu čhưn ênguê kơ yang ƀuôn jiă knhuah gru dhar kreh. Mnuih ƀuôn sang lehanăn phung tue truh kơ anei, ƀuh klei hnŭk ênang, lehanăn jiă kma dŭm mta dhar kreh tinei. Mnuih ƀuôn sang ƀuôn  Ơp hlăk mđrăm mbĭt lŏ bi kơrŭ sa boh ƀuôn Jarai đưm dôk hlăm krah ƀuôn prŏng ênnuk mrâo mrang.

Mbĭt hŏng ƀuôn prŏng Pleiku, tơdah ƀuôn Ơp nao mđrĭng plah wah ƀuôn đưm hŏng ƀuôn prŏgn ênuk mrâo, snăn ƀuôn Ia Nueng ăt msĕ mơh lŏ kơrŭ jing sa boh ƀuôn đưm jiă knhuah gru dhar kreh djuê ana Jarai. Ênao êa Tơ Nưng dưi yap msĕ si ală kơ Pleiku hŏng pŭl ală jing čuê dliê mtah mda mơ̆ng đan hngô bi kyut êwa angĭn. Ti djiêo čuê pŭk ala mơ̆ng dliê anăn mâo ƀuôn Ia Nueng msĕ si dôk rang ƀŭk triăng asei hlăm ênao êa. Ia Nueng jiă knhuah gru dhar kreh dôk păn kjăp klei jăk siam mkơ̆ng sa krĭng ƀuôn sang mrâo hlăk dôk mjing sa boh ƀuôn dhar kreh pioh kơ klei hiu čhưn ênguê yang ƀuôn jăk êdi.

Ƀuôn Ia Nueng hrue anei hơô leh hlăm asei pô sa kdrăp mrâo hŏng dŭm êlan bê tông doh siam, hŏng dŭm boh sang dôk jiă knhuah gru djuê ana krĭng lăn dap kngư. Tinei, mnuih djuê ana 97% ênoh mnuih, lehanăn djăp ênoh čuăn krĭnG ƀuôn sang hlue knhuah mrâo mơ̆ng hlăk thŭn 2019. Găn leh gưl hmăi mơ̆ng ƀuôn prŏng ênuk mrâo, Ia Nueng ăt dôk djă pioh kjăp knhuah gru dhar kreh yuôm bhăn pô. Thiên, Khua ƀuôn  Ia Nueng, hŏng klei mơak yăl dliê kơ klei bi mlih hlăm ƀuôn sang pô:

 “Mơ̆ng bruă mkŏ mkra krĭgn ƀuôn sang mrâo, klei hdĭp mda mnuih ƀuôn sang kơ anei mâo leh klei bi mlih klă mngač. Gŏ sang ƀun hrŏ, gŏ sang đĭ kyar mâo nanao. Mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn mâo klei đăo knang kơ klei Đảng lehanăn knŭk kna kiă kriê. Mnuih ƀuôn sang mơak snăk.”

Hlăm dŭm klei bi kƀĭn ƀuôn, leh mâo hâo hưn dŭm hdră êlan rŭ mdơ̆ng ƀuôn dhar kreh, mnuih ƀuôn sang ƀuôn Ia Nueng mâo klei mơak lehanăn tŭ dưn hlue ngă. Khua mduôn  Hmrik brei thâo: Mnuih ƀuôn sang mơak snăk, jih jang mnuih čang hmăng mâo đru mguôp ai tiê pô msĕ si nao bi mdoh ƀuôn sang, pla mnga ktuê dua nah êlan. Čiăng kơ ƀuôn Ia Nueng dưi mâo hĕ msĕ si ară anei, khua mduôn Hmrik jih ai tiê mtô mblang, ktrâo atăt mđĭ ai mnuih ƀuôn sang Jarai lăm lui jih klei bhiăn amâo mâo lŏ djŏ, lehanăn mđrăm mbĭt bi rŭ mjingknhuah dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă dhar kreh, bi kriê pioh knhuah gru djuê ana pô.

 “Bŏ hŏng klei mơak, kyua klei hdĭp mda mnuih ƀuôn sang mâo leh klei bi mlih. Êlan klông hlăm ƀuñ sang doh mngač, anăn yơh jing boh mơ̆ng klei Đảng kiă kriê, lehanăn klei mnuih ƀuôn sang bi thâo gĭr.”

Msĕ hŏng klei khua mduôn Hmrik yăl dliê, Ia Nueng hrue anei amâo mâo djŏ knŏng siam, ƀiădah lŏ thâo djă pioh knhuah siam dhar kreh aê aduôn pô đưm, ngă mgei leh ai tiê phung tue hriê čhưn. Hlăm anăn mâo dŭm ƀĕ ana kyâo đưm, mâo pin êa, dŭm boh sang krum dôk kdrưh nik knhuah hđăp. Boh nik, anei jing anôk kriê pioh knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă. Hlăm ƀuôn ară anei mâo truh kơ 5 rĭng čing, dưi ba yua hlăm dŭm knăm bi kuôl ung mô̆, hlăm klei djiê brŭ, lehanăn knăm bŏ prŏng… mbĭt hŏng anăn, dŭm mta bruă mơ̆gn aduôn knuê aê hđăp ăt dôk djă pioh msĕ si klei hrĭ mñam, krah rup, prư̆ msa, đêč giêng mâo leh dŭm gŏ sang djă pioh.

Jing sa hlăm dŭm čô mnuih hur har ngă bruă hiu čhưn ênguê yang ƀuôn. Amai H’Huyên, Khua êpul hgŭm bruă mniê ƀuôn Ia Nueng brei thâo, êlâo dih, mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn knŏng ngă mă bruă hiu chcưn ênguê tui si klei dưi mdê mdê. Ƀiădah ară anei mâo leh klei ktrâo atăt, snăn mnuih ƀuôn sang bi hgŭm jih ai tiê ba ƀuôn  Ia Nueng jing anôk hiu čhưn ênguê jăk.

 “Ƀuôn Ia Nueng adôk kriê pioh ana mnŭt akŏ êa. Bruă hiu čhưn ênguê yang ƀuôn dôk ti djiêo hang ênao, phung tue găn nao dưi trŭn truh lehanăn čuă čhưn anôk anei. Grăp čô mnuih bi sa ai tiê mkra êlan bi siam, doh mngač.”

 Kơ klei bruă sang čư̆ êa alŭ wăl, mâo hdră mđĭ kyar Ia Nueng jing sa boh ƀuôn hiu čhưn ênguê, mâo leh bruă sang čư̆ êa ƀuôn hgŭm Biển Hồ mkŏ mjing kjăp. Tui si Đặng Khánh Toàn, K’iăng khua knơ̆ng bruă sang čư̆ êa ƀuôn hgŭm , mbĭt hŏng bruă kriê pioh knhuah gru dhar kreh, ƀuôn hgŭm lŏ mkŏ mjing dŭm boh adŭ mjuăt bi hriăm, klei thâo kơ bruă hiu čhưn ênguê.

 “Knơ̆ng bruă sang čư̆ êa Biển Hồ ngă leh hră mơar hŏgn knơ̆ng bruă dhar kreh mjuăt asei mlei lehanăn hiu čhưn ênguê, mjing ƀuôn  Ia Nueng mơ̆ng mnuih Jrai jing sa boh ƀuôn hiu čhưn eneguê hing ang kơ tar lăn čar Việt Nam. Ară anei klei hdĭp mda mnuih ƀuôn sang mâo leh klei đĭ kyar, doh siam. Boh nik hlăm ƀuôn mâo dŭm ƀĕ ana kyâo prŏng mơ̆ng đưm đă sui dŭm êtuh thŭn adôk hrông hrĕ. Hmei mâo mkra mjing lehanăn kriê pioh kbăng êa đưm, kriê pioh rup sang msat, lehanăn kriê pioh dhar kreh djuê ana pô…”

Hŏng klei sa ai mơ̆ng jih jang mnuih ƀuôn sang, klei jih ai tiê mơ̆gn bruă sang čư̆ êa, mbĭt hŏng hjiê dhar kreh Jrai jing ngăn dưn yuôm bhăn lŏ mâo kriê pioh, lehanăn bi lar, sĭt nik  ƀuôn Ia Nueng srăng pral dưi jing anôk jăk kơ bruă hiu čhưn ênguê ti lăn dap kngư, đru lŏ mđĭ hĭn ênoh mâo ba wĭt kơ mnuih ƀuôn sang, năng d\ưi jing krĭgn ƀuôn sang hlue knhuah mrâo kơ bruă kriê pioh knhuah gru dhar kreh, lehanăn mâo klei đĭ kyar kjăp./.