Hlăm knăm ngă yang akâo djŏ boh mnga dưi krŭ wĭt ti ƀuôn Dun De, să Ia Grai, wăl anôk knăm mơak dưi bi êdah kluôm ênŭm mơ̆ng klei ngă yang, mnơ̆ng ngă yang truh kơ hdră tông čing lehanăn kdŏ čhuang êdu ê’un mơ̆ng phung mniê êkei hlăm ƀuôn.

Amai Puih Gái, mnuih ƀuôn sang ƀuôn Dun De brei thâo: Knăm ngă yang akâo djŏ boh mnga mơ̆ng mnuih Jarai tuôm jing knăm yuôm bhăn, mkŏ mjing êlâo kơ yan buh pla, hlăk êpul êya akâo kơ Yang brei adiê jăk êa hlĭm hjan, yan ngă bruă trei mđao, djăp ênŭm. Găn hruê mlan, knăm anei mâo mmông luič ram. Hruê anei, khădah bruă pla mjing amâo jưh knang lu hlăm lăn adiê, knăm ngă yang anei ăt mâo bruă klam yuôm bhăn, jing wăl anôk mnuih ƀuôn sang bi kƀĭn, bi mguôp lehanăn kriê kjăp boh tŭ yuôm dhar kreh djuê ana đưm.

 “Grăp thŭn kâo nao hgŭm sơaĭ. Ƀuôn sang lŏ krŭ wĭt čiăng kriê pioh knhuah siam mơ̆ng đưm mnuih Jarai, kyua anăn yơh kâo thâo gơ̆ kdŏ čhuang, tông čing. Hmei ăt lŏ mtô kơ ênuk êdei, čiăng diñu amâo wơr ôh dhar kreh mơ̆ng djuê ana pô”.

Hŏng mnuih Jarai ti krĭng Ayŭn Hạ, knăm akâo hjan Yang Pơtao Apui bi êdah klă klei hdĭp ai tiê klei mĭn lehanăn klei bi mjĕ anak mnuih hŏng lăn adiê. Găn dŭm ênuk gưl, klei bhiăn anei ăt dôk djă pioh msĕ si klei krañ yuôm bhăn bi mguôp êpul êya hŏng phung yangf, čư̆ dliê, mđiă hjan lehanăn yan ngă bruă. Kreh mkŏ mjing mlan 9 grăp thŭn, knăm akâo hjan pŏk sa wăl anôk yuôm bhăn mơ̆ng krĭng čư̆ dliê, anôk ênai čing kwang, phung đru bruă Mtao Pui tal 14 hluê ngă klei bhuiăn hŏng klei mpŭ. Hlăm klei mĭn mơ̆ng mnuih Jarai, Mtao Pui amâo djŏ jing pô kiă kriê, ƀiădah jing “Mtao ai tiê klei mĭn”, bi ala kơ klei đăo knang lehanăn klei mpŭ mơ̆ng êpul êya. Mnuih ƀuôn sang akâo adiê jăk êa hlĭm hjan, ƀuôn sang hơĭt ênang, yan ngă bruă jăk jĭn, mơ̆ng anăn mơĭt klei čang hmăng kơ klei trei mđao lehanăn hơĭt kjăp hlăm klei hdĭp. Rmah Yơi, mnuih mâo kơhưm ti Plei Ơi, să Chư A Thai, čar Gia Lai brei thâo:

“Hmei ktưn hưn kyua mâo jih jang 14 ênuk Mtao Pui. Mtao Pui amâo djŏ jing mtao kiă kriê, ƀiădah jing mtao yuôm bhăn êdi hlăm ai tiê klei mĭn, mâo mnuih ƀuôn sang mpŭ. Hlăm klei hdĭp ai tiê klei mĭn mơ̆ng êpul êya. Mtao Pui mâo bruă klam bi mkŏ anak mnuih hŏng yang, bi ala mnuih ƀuôn sang akâo adiê jăk êa hlĭm hjan, yan ngă bruă djŏ boh mnga, ƀuôn sang hơĭt ênang, trei mđao.

Dŭm thŭn giăm anei, čar Gia Lai mđing kơ hdră kriê pioh, krŭ wĭt dŭm knăm mơak djuê ana đưm mbĭt anăn ƀrư̆ bi mguôp hŏng hdră hiu čhưn ênguê. Lu knăm mơak dưi mdah wĭt ti hdră dhar kreh prŏng msĕ si Hruê knăm mơak Mnga phĭ- Čư̆ Pui Čư̆ Dang Yan, Festival čing čhar, Hruê mơak dhar kreh mnuih djuê ƀiă, Hruê kăm knhuah gru dŭm djuê ana čar Gia Lai… ƀrư̆ jing hdră grăp thŭn, jak iêu lu mnuih nao dlăng. Mđrĭng hŏng anăn, dŭm gru hmô “Čing čhar knhal jih hruê lăm – Nao dlăng lehanăn Tui ksiêm” amâo dah “Knhuah siam dhar kreh Gia Lai – Krtiê pioh lehanăn đĭ kyar”, mkŏ mjing ti Wăl tač prŏng Bi hgŭm mguôp, ba leh dhar kreh truh krĭng ƀuôn prŏng.

Hŏng klei nao hgŭm mơ̆ng phung mbruă Bahnar, Jarai, dŭm hdră amâo djŏ knŏng mdah tông čing ƀiădah lŏ bi êdah knăm mơak, ƀuôn bruă djuê ana, mnơ̆ng ƀơ̆ng huă, klei hlăp lêñ hlăm sa wăl anôk jăk siam. Lê Thị Thu Hương, Kơiăng khua knơ̆ng bruă Dhar kreh, Mjuăt ktang asei mlei lehanăn Hiu čhưn ênguê čar Gia Lai, thŭn 2025, hdră krŭ wĭt knăm mơak dưi pŏk ngă lu, boh nik, mđing kơ klei jiă knhuah dhar kreh msĕ đưm, mơ̆ng anăn đru kriê pioh kjăp mngăt êwa dhar kreh mơ̆ng dŭm djuê ana ti krĭng lăn Gia Lai.

 “Dưi lač mơ̆ng dŭm hdră krŭ wĭt, mnuih ƀuôn sang mơak êdi. Mơ̆ng thŭn 2023 – 2025, čar mkŏ mjing leh lu hdră lŏ krŭ wĭt. Ară anei, knơ̆ng bruă lŏ đru kčĕ hŏng Knơ̆ng bruă sang čư̆ êa čar lŏ dơ̆ng čih mkra hdră kriê pioh čing čhar truh kơ thŭn 2026 – 2030, hlăm anăn mâo hdră krŭ wĭt knăm mơak. Kâo čang hmăng wưng ti anăp dhar kreh mnuih djuê ƀiă ti Gia Lai srăng mâo lu mnuih thâo hĭn”.

Dŭm klei bhiăn dưi krŭ wĭt amâo djŏ knŏng đru kriê pioh kjăp dhar kreh mơ̆ng ƀuôn sang ƀiădah đru mđĭ klei bi ktưn hưn mơ̆ng êpul êya hŏng dhar kreh djuê ana pô, mơ̆ng anăn bi msiam hĭn knhuah dhar kreh lehanăn ai hdĭp kơ krĭng lăn Gia Lai hruê anei.