Klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư, hlăm anăn mâo klei khan Êđê, Jarai dưi dlăng jing sa hlăm dŭn boh tŭ dưn hlăm dhar kreh klei tông čĭng čhar krĭng Lăn Dăp Kngư. Anei jing mta klei yăl dliê knhuah gru hŏng klei čuê mơ̆ng ƀăng êgei, bi êdah klei bhiăn djuê ana, klei mưng, klei đăo knang, hƀuê ênuk mơ̆ng dŭm djuê ana ti krĭng Lăn Dăp Kngư.
Mơ̆ng klei khan Dăm Săn mơ̆ng mnuih Êđê dưi ba mdah tal êlâo ti thŭn 1927, truh kơ ară anei mâo leh êbeh 100 klei khan mơ̆ng dŭm djuê ana krĭng Lăn Dăp Kngư dưi duah pioh, ba mdah, kđăm mkra jing hdruôm hră. Ƀiădah, ti anăp klei hmăi mơ̆ng lu mta boh klei, ară anei klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư, klei khan mơ̆ng dŭm djuê ana Êđê, Jarai dôk tlă anăp hŏng klei hŭi hyưt luč ram. Ti anăp boh sĭt anei, Sang mđung asăp blŭ Việt Nam jưh ti krĭng Lăn Dăp Kngư ba mdah leh hdră êlan čiăng đru kriê pioh, bi lar klei yuôm bhăn klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư, klei khan Êđê, Jarai ti anôk mđung asăp klei blŭ mnuih djuê ƀiă krĭng Lăn Dăp Kngư.
Hlăm klei kƀĭn trông, phung bi ala bi trông leh kơ tur knơ̆ng klei hlăk mblang, boh sĭt bruă kriê pioh dhar kreh klei khan Êđê, Jarai, bruă klam kriê dlăng mơ̆ng knŭk kna hŏng bruă kriê pioh klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư. Phung bi ala bi tŭ ư, hlăm wưng, klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư, klei khan Êđê, Jarai klă sĭt dưi mâo klei uêñ mĭn, kriê pioh hŏng lu hdră msĕ si: bi lar hlăm dŭm mbah mđung asăp blŭ, mđung rup, internet, mtô hlăm sang hră mơar, mtô bi hriăm hlăm yang ƀuôn msĕ si mkŏ mjing dŭm klei bi lông, hdră mjĕ êrô, hruê knăm dhar kreh. Hluê si k’iăng nai prŏng, nai prĭn Ƀuôn Krông Tuyết Nhung, hdră êlan kriê pioh lu hĭn ară anei jing mtô bi hriăm leh anăn bruă hâo hưn. Ƀiădah, dŭm klei khan dưi ruah ăt jing ƀiă mkă hŏng ênoh lu dŭm klei khan mâo ară anei.
“Mơ̆ng êlâo truh kơ ară anei, hdră klei khan jing hiu duah, mblang, ba mdah, ƀiădah dŭm klei khan mơ̆ng dŭm djuê ana krĭng Lăn Dăp Kngư, hlăm anăn mâo Êđê, Jarai jing ƀiă êdi mkă hŏng ênoh drei dưi duah leh. Hmei mâo, leh anăn srăng lŏ mâo klei blŭ brei ba jao mnơ̆ng kriê pioh anei kơ êpul êya yang ƀuôn, leh anăn bruă klam mơ̆ng VOV jing sa hlăm dŭm anôk bruă yuôm bhăn tơdah drei tŭ mă mnơ̆ng kriê pioh anei. Drei amâo djŏ knŏng mă yua kơ hdră mđung asăp ƀiădah lŏ mâo sa hjiê čiăng mlih mrô, hưn mdah amâo djŏ knŏng hlăm lăn čar ƀiădah wăt kơ ala tač êngao”.
Bi klă hdră ngă bruă mơ̆ng VOV krĭng Lăn Dăp Kngư hlăm klei gĭr kriê pioh dhar kreh klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư ăt msĕ hŏng klei khan Êđê, Jarai hŏng bruă klam jing anôk bruă kriê dlăng knŭk kna, Lại Đức Đại, k’iăng khua kiă kriê knơ̆ng bruă dhar kreh, mjuăt asei mlei leh anăn hiu čhưn ênguê čar Dak Lak lač, bruă kriê pioh dhar kreh klei khan hlăm hdră mđung asăp blŭ jing bruă tŭ dưn, bi lar kluôm êlam mnơ̆ng kriê pioh anei hlăm êpul êya yang ƀuôn.
“Bruă kriê pioh dhar kreh klei khan hlăm hdră mđung asăp blŭ jing hdră ngă bruă tŭ dưn hĭn. Kyua klei khan dưi bi êdah hŏng boh blŭ, klei mmuñ, knŏng hdră mđung asăp đuč dưi bi êdah tŭ dưn hĭn. Kyuadah hdră mđung asăp dưi truh ti krĭng taih kbưi leh anăn truh hŏng grăp čô hlăm yang ƀuôn, truh hlăm hlăm anôk, djăp êlan klông, grăp čô. Dŭm sang mđung asăp blŭ čiăng mâo hdră êlan mkŏ mjing brei mâo boh tŭ dưn, hluê si klei găl alŭ wăl pô.
Phạm Thúy Ngọc, Khua adŭ bruă klei blŭ mnuih djuê ƀiă, VOV krĭng Lăn Dăp Kngư lač, čiăng dưi bi lar boh tŭ dưn bruă kriê pioh klei khan hlăm hdră mđung asăp blŭ anôk bruă, čiăng mâo êdi klei bi mguôp plah wah dŭm dhar bruă, phung ksiêm duah, dŭm anôk bruă kriê dlăng knŭk kna čiăng mâo dŭm hdră mđung asăp blŭ klă sĭt tŭ dưn hĭn.
“Êpul phung thâo mbruă, phung kdŏ mmuñ, phung hriăm lu leh anăn phung ksiêm duah, diñu dôk bi êdah leh klei huĭ hyưt kơ klei luč ram mơ̆ng klei khan hlăm yang ƀuôn. Leh anăn phung ngă hdră mđung asăp srăng mâo klei mĭn, mdưm hlăm boh klei, klei găl ară anei, si srăng ngă čiăng mâo hdră êlan djŏ guôp hĭn čiăng dưi ba klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư leh anăn boh tŭ dhar kreh mơ̆ng klei khan krĭng Lăn Dăp Kngư truh kơ êpul êya yang ƀuôn dŭm djuê ana krĭng Lăn Dăp Kngư, diñu srăng leh anăn čiăng rơ̆ng kơ klei găl leh anăn ba dhar kreh anei đĭ lar hĭn.”
Klei khan jing hdră mmuñ yăl dliê, yăl dliê amâodjŏ knŏng hŏng klei duê, ƀiădah lŏ mâo wăt klei mmuñ, mmuñ čiăng yăl dliê. Ară anei, hlăm êpul êya, phung thâo mmuñ, yăl dliê klei khan ƀrư̆ ƀrư̆ jih leh, kyua phung anăn wĭt leh hŏng aduôn aê tâo atiêt. Dŭm adôk ară anei jing duah pioh, kđăm hdruôm hră, mkra film, mtô kơ phung mda asei. Mĭn klă, hŏng bruă mlih mrâo dŭm asăp yăl dliê khan dưi mâo leh, ba hlăm internet, hlăm hdră mđung asăp leh anăn mkra klei yăl dliê 2 klei blŭ (Klei Yuăn leh anăn klei blŭ mnuih djuê ƀiă), sơnăn kơh phung mda asei dŭm djuê ana krĭng Lăn Dăp Kngư lŏ mâo klei găl čiăng săng kơ sa mnơ̆ng kriê pioh dhar kreh mâo mơ̆ng aduôn aê.
Viết bình luận