Hdră răng mgang dliê mnơ̆ng mnuih djuê ana Mông ti Nà Hẩu
Thứ sáu, 07:59, 24/02/2023 VOV Tây Bắc VOV Tây Bắc
VOV4.Êđê- Nà Hẩu jinh să dleh dlan hlăm krĭng Wăl dliê hrông knŭk kna mkuôm Nà Hẩu, kdriêk Văn Yên, čar Yên Bái. Anei jing anôk hdĭp mda sui thŭn mnuih Mông. Klei hdĭp adôk dleh dlan, ƀiădah mnuih ƀuôn sang tinei ăt gĭr hrăm mbĭt răng mgang dliê hŏng hdră pô leh anăn hŏng klei khăp kơ dliê.

Wăl kriê pioh Nà Hẩu hŏng kluôm ênhă dôk hrông êbeh 16 êbâo ha, dôk ti alŭ wăl 4 să Nà Hẩu, Đại Sơn, Mỏ Vàng leh anăn Phong Dụ Thượng, kdriêk Văn yên, čar yên Bái. Anôk anei mâo mnơ̆ng dhơ̆ng hdĭp jing lu jơr, lu mta, mâo knhuah mơ̆ng krĭng čư̆ čhiăng Dưr ala čar Việt Nam mbĭt hŏng lu mta hlô mnơ̆ng, ana kyâo yuôm msĕ si chò nâu, dổi, trám, de, lát hoa, pơ mu...Wăl kriê pioh anei ăt jing anôk hdĭp mda mơ̆ng hlăm brô 72 mta hlô mnơ̆ng, 240 mta čĭm čap, giăm 50 mta mnơ̆ng êrui, hlăm anăn mâo lu mta dôk hlăm hdruôm hră hrah Việt Nam leh anăn tar rŏng lăn msĕ si: ktŏng, kgâo, kra jŭ, kra uê, kroa kŏ prŏng, êmoa, čĭm hồng hoàng…

Dôk ti krah wăl kriê pioh, hŏng êbeh 4.500ha dliê hrông, să Nà hẩu mâo êbeh 460 gŏ sang mnuih djuê ƀiă Mông hdĭp mda. Čiăng răng mgang dŭm ênhă dliê hrông, mơ̆ng sui leh, mnuih ƀuôn sang mâo leh dŭm klei čuăn kơ bruă răng mgang dliê leh anăn mâo êpul êya bi mpŭ. Sa hlăm klei anăn jing klei ngă yang dliê. Ară anei dưi dưi mđĭ kyar jing Knăm mơak tết dliê Nà Hẩu hlăm wưng akŏ yan mnga grăp thŭn hŏng lu klei bhiăn jăk siam msĕ si: Myơr mnơ̆ng ngă yang kơ yang dliê, kwưh akâo kơ yang dliê, akâo angĭn siam hjan jăk, ana kyâo mtâo čăt đĭ, hrui pĕ mâo lu boh mnga… Sùng A Xà, sa čô ti ƀuôn tát, să Nà Hẩu brei thâo:

Hluê si klei bhiăn mơ̆ng mnuih Mông, mơ̆ng đưm truh kơ ară anei mâo leh klei bhiăn ngă yang dliê. Grăp thŭn khua ngă yang srăng ngă yang dŭm dŭm wăl dliê, răng mgang akŏ êa. Tơdah mâo pô čŏng ngă soh, bi raih dliê, druôm ana kyâo prŏng srăng êngoh duam…

Mơ̆ng klei bhiăn, klei đăo, klei mpŭ, răng mgang dliê, dlăng kơ dliê jing sang mbĭt mơ̆ng êpul êya, kyuanăn grăp alŭ ƀuôn ti Nà Hẩu mâo sa wăl dliê amâo dưi bi rai, dliê yang. Wăl dliê anei dôk ti anôk siam hĭn mơ̆ng alŭ, mâo lu ana kyâo prŏng leh anăn yuôm…Hŏng dŭm klei čuăn “Amâo mâo dưi mčhuak”, kyuanăn dưi răng mgang dliê nanao, dŭm wăl dliê anăn jing leh wăl kriê pioh dliê kmrơ̆ng. Ayŏng Sùng A Chua, sa čô êkei êdam ti să Nà hẩu brei thâo:

Hlăm klei ngă yang dliê, hmei mâo phung aduôn aê, amĭ ama mtô lač brei răng mgang dliê, kriê dlăng leh anăn amâo mâo bi rai dliê, kñăm gang mkhư̆ klei klưh hroh lăn… Mơ̆ng anăn čiăng kơ dliê jing wăl kriê pioh mơ̆ng să ti anăp leh anăn wăt kơ êdei anăp dih.

Bi kơ anôk bruă djŏ tuôm jing Anôk bruă kriê dlăng dliê Văn Yên, Êpul kriê dlăng wăl kriê pioh Nà Hẩu mâo leh klei bi mguôp hŏng bruă sang čư êa să ngă bruă jao klei kriê dlăng, răng mgang êbeh 3.700 ha dliê hrông kơ êpul êya yang ƀuon dŭm alŭ ti alŭ wăl čiăng kơ mnuih ƀuôn sang dưi mâo prăk tla mơ̆ng bruă răng mgang dliê. Să ăt mkŏ mjing dŭm êpul răng mgang, gang mkhư̆ klei pui ƀơ̆ng dliê. Nao mbĭt hŏng anăn jing mđĭ bruă hâo hưn, mtô mjuăt mnuih ƀuôn sang, mkŏ mjing kơ mnuih ƀuôn sang brei bi klă srăng răng mgang, gang mkhư̆ klei pui ƀơ̆ng dliê, ƀuah mkra ktang phĭt klei ngă soh… Vũ Minh Phúc, khua kiă kriê Anôk bruă kriê dlăng dliê Văn Yên, čar yên Bái brei thâo:

Hmei bi klă êpul êya yang ƀuôn, mnuih ƀuôn sang nao hgŭm kriê dlăng, răng mgang dliê jing knga jing ală, jing jơ̆ng kngan kơ êpul ngă bruă kriê dlăng dưi hmao ƀuh, ƀuah mkra klei ngă soh. Kyuanăn hlăm dŭm thŭn êngao leh anăn wưng kơ anăp hmei srăng lŏ dơ̆ng blŭ hrăm hŏng êpul êya yang ƀuôn, mđing hmư̆ klei blŭ mơ̆ng nah gŭ, hluê anăn dưi mkŏ mjing dŭm hdră, hdră êlan djŏ guôp, si srăng ngă čiăng răng mgang ênhă lăn dliê dôk mâo, gang mkhư̆ jih hnơ̆ng dŭm klei ngă soh.

Klei mpŭ, kriê pioh dliê hŏng jih ai tiê mnơ̆ng mnuih ƀuôn sang, mbĭt hŏng klei gĭr mơ̆ng dhar bruă djŏ tuôm, dŭm wăl dliê hrông, dliê akŏ êa hlăm krĭng knơ̆ng mơ̆ng wăl kriê pioh Nà hẩu ăt mtah mda nanao hŏng thŭn mlan. Leh anăn, mnuih ƀuôn sang dưi mâo klei kơup mgang, klei hdĭp ƀrư̆ hruê ƀrư̆ đĭ leh anăn hĭn kơnăn jing anôk dưi jak iêo phung tuê hiu čhưn ênguê hriê čuă dlăng.

VOV Tây Bắc

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC