Mnuih djuê ana Bru hơ̆k mơak mkŏ mjing knăm huă êsei mrâo mơ̆ng djuê ana pô leh mâo tŭ yap jing knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă gưl lăn čar. Mnuih Bru hdĭp hlăm čar Quảng Bình, să Ngân Thuỷ dlăn kơ bruă ngă yang mdiê jing yuôm bhăn hĭn. Kyuanăn, mnuih ƀuôn sang mđing kơ klei ngă yang hlăm yan buh pla, knăm huă êsei mrâo... Khua mduôn Hồ Nham, ti ƀuôn Khe Giữa, să Ngân Thủy, kdriêk Lệ Thủy brei thâo, knăm huă êsei mrâo mâo mnuih ƀuôn sang djuê ana Bru mkŏ mjing hlăm mlan 10 hlue mlan ƀlĕ grăp thŭn. Knăm anei leh jih puôt êmiêt mdiê kuê kơ sang, mprăp čhuang nao kơ sa yan mrâo. Mnuih ƀuôn sang ngă yang hdơr knga kơ yang adiê čiăng bi mâo kơ sa yan jăk êa hlĭm hjan, akâo kơ phung yang brei kơ mnuih ƀuôn sang mâo sa yan djŏ êa hlĭm hjan.
“Mkăp hră tŭ yap jing dhar kreh amâo mâo êdah klă kơ knăm huă êsei mrâo mơ̆ng mnuih djuê ana Bru, mnuih ƀuôn sang hrue anei bŏ hŏng klei hơ̆k mơak. Anak čô lŏ bi hdơr knăm huă êsei mrâo mơ̆ng đưm hlŏng kơ ară anei. Čang hmăng kơ knŭk kna mjing djăp klei găl kơ mnuih ƀuôn sang dưi mđĭ kyar bruă hiu čhưn ênguê mơ̆ng knăm anei”.
Knăm huă êsei mrâo mơ̆ng mnuih djuê ana Bru ti să Ngân Thuỷ mrâo mâo klei tŭ yap jing knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă. Anei jing knhuah gru dhar kreh yuôm bhăn mâo kriê pioh hlăm yang ƀuôn mơ̆ng đưm êlâo, kreh dưi mkŏ mjing leh yan hrui êmiêt boh mnga, mjưh ruĕ sa yan buh pla, čiăng mprăp kơ sa yan buh pla mrâo. Knăm mâo 2 kdrêč: Kdrêč ngă yang tui si klei bhiăn djuê ana Bru lehanăn mâo kdrêč hlăp mbul huă mnăm msĕ si; Xà hùa, truh hlâo, ktŭng klei, lehanăn bi kưt mmuiñ ênhiang Xà nớt, Tà oải… Leh ruĕ klei hlăp mbul snăn jih jang mnuih nao hlăm klei bi mnăm huă. Nai prĭn ksiêm hriăm kơ hƀuê ênuk Nguyễn Khắc Thái, pô truăn kơ bruă ksiêm duah hƀuê ênuk - dhar kreh anakmnuih lač, knăm mrâo mâo klei tŭ dưn kơ hƀuê ênuk, lehanăn dhar kreh djuê ana mnuih, mbĭt anăn mâo iêo jak lu phung ksiêm duah, tue hiu čhưn ênguê hriê hŏng klei hdĭp dhar kreh mnuih ƀuôn sang kơ anei.
“Tinăn kriê pioh leh dŭm klei tŭ dưn kơ dhar kreh lehanăn hƀuê ênuk mâo leh mơ̆ng đưm, lehanăn kjăp, lŏ čuê nanao leh kơ lu gưl. Kyuanăn mnuih ƀuôn sang kơ anei bi êdah leh sa knhuah lač anak mnuih Việt Nam mphŭn dô. Kyuanăn yơh phung kreh knhâo dlông rŏng lăn kreh hriê čiăng ksiêm duah kơ hƀuê ênuk Việt Nam kbiă hriê mơ̆ng djăp djuê ana, kơ dhar kreh, hƀuê ênuk, klei blŭ, lehanăn kơ klei hdĭp mda ala ƀuôn”.
Mkŏ mjing dŭm mta mnơ̆ng kơ bruă hiu čhưn ênguê djŏ tuôm hŏng knăm huă êsei mrâo jing hdră jăk hĭn đru kơ knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă anei lŏ dơ̆ng păn kjăp, hdĭp nanao hlăm mnuih ƀuôn sang. Hdră ngă anei jing kriê pioh êjai knhuah gru dhar kreh mâo leh mơ̆ng đưm hŏng dŭm djuê ana hdĭp hlăm duôr čư̆ prŏng. Trần Xuân Cương, Khua kiă kriê knơ̆ng bruă hiu čhưn ênguê Netin Tralvel brei thâo:
“Hmei bi kơrŭ dŭm knhuah gru dhar kreh anei đru kơ ƀuôn sang mđĭ kyar bruă hiu čhưn ênguê hŏng mnuih ƀuôn sang hlăm alŭ wăl. Mâo lu mta mnơ̆ng pioh kơ bruă hiu čhưn ênguê jing hmei ba dhar kreh djuê ana Bru čiăng kơ phung tue hriê čhưn jăk, snăn hmei đru bi mkŏ mjing dŭm homestay kơ phung tue hriê čhưn”.
Mrâo anei, Knơ̆ng bruă dhar kreh mjuăt asei mlei čar Quảng Bình mâo mkŏ mjing leh klei trông čhai kreh knhâo kơ bruă “kriê pioh, mđĭ bi lar knhuah gru knăm mơak huă êsei mrâo mnuih djuê ana Bru ti să Ngân Thủy, kdriêk Lệ Thủy" čiăng thâo dưn yua, mkŏ mjing lu mta mnơ̆ng pioh kơ bruă hiu čhưn ênguê. Anei ăt jing dŭm mta bruă kñăm ngă hdră êlan mrô 06: Kriê pioh mđĭ bi lar, klei tŭ dưn knhuah gru dhar kreh jăk siam mơ̆ng dŭm djuê ana, mđrĭng mbĭt hŏng klei mđĭ kyar bruă hiu čhưn ênguê, dôk hlăm hdră ala čar kñăm mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă, lehanăn krĭng čư̆ čhiăng. Êngao kơ bruă kriê pioh, mđĭ bi lar klei tŭ dưn mơ̆ng knăm anei pioh kơ bruă hiu čhưn ênguê, klei bi trông mâo leh lu hdră kñăm iêo jak ai dưi, mâo klei mtrŭt mjhar mđĭ ai, mpŭ mni kơ phung mbruă, pô hlăk dôk ngă bruă kriê pioh, hlue ngă dŭm knăm mơak, mkŏ mjing hdră êlan mđĭ kyar bruă hiu čhưn ênguê hlăm yang ƀuôn, mđĭ kyar klei hdĭp mda krĭng mnuih djuê ƀiă. Mai Xuân Thành, K’iăng khua knơ̆ng bruă dhar kreh lehanăn mjuăt asei mlei čar Quảng Bình brei thâo, hdră bi hmô bruă hiu čhưn ênguê dhar kreh yang ƀuôn jing mă klei tŭ dưn dhar kreh mjing knơ̆ng, čiăng kơ mnuih ƀuôn sang djuê ana Bru mjing atur pioh mkŏ hŏng dŭm anôk hiu čhưn ênguê mkăn.
“Hmei srăng hgŭm kjăp hŏng dŭm alŭ wăl, êpul êya bruă čiăng bi mkŏ mjing djăp mta bruă kjăp hĭn, pioh mđĭ hĭn klei hdĭp mnuih djuê ƀiă dưi mdưm hlăm mta kñăm, ênoh čuăn mơ̆ng hdră ala čar kñăm mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă lehanăn krĭng čư̆ čhiăng mâo leh tui si Đảng lehanăn knŭk kna mtrŭn”.
Ară anei čar Quảng Bình mâo 2 knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă mâo leh êpul bruă UNESCO mdưm hlăm ênoh dŭm knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă bi ala kơ anak mnuih anăn jing: klei mmuiñ ca trù mnuih djuê lar, lehanăn bài chòi kwar krah Việt Nam. Čar anei mâo 10 knhuah gru dhar kreh, mjuăt asei mlei lehanăn hiu čhưn ênguê mdưm dŭm knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă gưl ala čar.
Čar Quảng Bình hlăm lŏ kơrŭ wĭt dŭm knăm mơak yuôm bhăn, knăm mơ̆ng đưm, mơ̆ng anăn lŏ bi lar, mđĭ ai dŭm alŭ wăl bi kriê pioh klei tŭ dưn dhar kreh mâo leh mơ̆ng đưm. Dŭm knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă ti čar Quảng Bình jing jiă knhuah gru dhar kreh mơ̆ng alŭ wăl anei. Anei yơh jing klei găl pioh mđĭ kyar dhar kreh, ba dhar kreh jing boh kdrŭt yuôm bhăn pioh mđĭ kyar klei hdĭp mda ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă hlăm čar Quảng Bình. Đặng Đông Hà, K’iăng khua knơ̆ng bruă hiu čhưn ênguê čar Quảng Bình lač, dưn yua, mđĭ bi lar knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă gưl ala čar jing mnơ̆ng tŭ dưn kơ bruă hiu čhưn ênguê srăng mjing boh kdrŭt prŏng đru mđĭ kyar klei hdĭp mnuih ƀuôn sang čư̆ čhiăn ti Quảng Bình.
“Hmei čiăng mkŏ mjing dŭm mta mnơ̆ng pioh kơ bruă hiu čhưn ênguê, bi mguôp mbĭt hŏng dŭm knhuah gru dhar kreh mâo leh mơ̆ng djuê ana Bru, msĕ si knăm huă êsei mrâo mrâo mâo klei tŭ yap jing knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă gưl ala čar amâo dah knăm buh mdiê, pioh kơ tue lông dlăng jih jang knhuah gru dhar kreh yuôm bhăn hlăm krĭng anei”./.
Viết bình luận